گزارش قاب کوچک از پشت صحنه برنامه رمضانی «ماه عسل»/ فرزند تلویزیون هستیم

همیشه برنامه‌های تلویزیون در ماه مبارک رمضان با استقبال خوب مخاطبان روبه‌رو می‌شوند که در این میان سریال‌ها و برنامه‌های ترکیبی نزدیک افطار معمولا پربیننده‌تر هستند. از سال 84 تاکنون برنامه با عنوان «ماه عسل» به عنوان یکی از برنامه‌های ویژه افطار شبکه‌های سیما روی آنتن شبکه سه رفته است؛ برنامه‌ای که احسان علیخانی ‌ـ‌ که امسال برای چهارمین بار مجری آن بوده‌ـ‌ بیشتر از دیگر مجریان در موفقیتش نزد مردم سهیم بوده است.

تیم سازنده ماه عسل، جوان است که امسال هم با همدلی سعی در ارائه یک کار جذاب و متفاوت از همیشه داشته است.

عوامل سازنده این برنامه عبارتند از گروه کارگردانی: سید حامد میرفتاحی، محمد پیوندی، کارشناس سوژه‌ها: مریم نوابی‌نژاد، مدیر تولید: مسعود رجبیان، چهره پرداز: حسن هندی ، تدوینگران: امیرحسین طهرانی، میلاد پیوندی، طراح و تهیه کننده: احسان علیخانی، دستیار تهیه‌کننده: مرتضی محمدی چیرانی، مدیر روابط عمومی: علیرضا طهرانی و...

***

ساعت 19 چهارمین روز پخش ماه عسل 92 برای تهیه گزارش از پشت صحنه این برنامه، به محل ضبط گروه می‌رسم و تلاش‌هایشان را برای رساندن برنامه به آنتن زنده تلویزیون می‌بینم.

بچه‌های صدابردار چند بار ملودی‌ زیر صدای شروع برنامه را چک می‌کنند و بالاخره ساعت 19 و 15 دقیقه و بعد از پخش تیتراژ، با شمارش کارگردان، علیخانی جلوی دوربینی که با فاصله نسبتا زیادی از دکور اصلی است، قرار می‌گیرد. کارگردان در حال بررسی نقطه‌ای است که مجری آنجا ایستاده و صدابردارها و گروه کارگردانی، از مونیتور مکانی را که علیخانی ایستاده، نگاه می‌کنند.

پس از پلاتوی شروع، تیتراژ با صدای فرزاد فرزین پخش می‌شود و در این فاصله سری می‌زنیم به اتاق مهمان‌ها. امروز سوژه و قصه کلی برنامه درباره افرادی است که با فیزیک‌های مختلف توانایی‌های منحصربه‌فردی دارند و شاید دیگران از آنها انتظار چنین کارهایی نداشته باشند.

محمد پیوندی، یکی از کارگردانان برنامه می‌گوید: نگاه جامعه به برخی از این افراد و شغل‌ها درست نیست و ما خواستیم این موضوع را تا حدودی در جامعه باز‌کنیم. در جایی اینها را کنار هم قرار دهیم و روابطشان را از نزدیک برای مردم تصویر کنیم.

***

علیخانی درباره فضای نقدی که بر برنامه حاکم است با مردم صحبت می‌کند و در انتها می‌گوید ما نقد را دوست داریم و پس از این به سمت صندلی مخصوصش می‌رود و قبل از قرار گرفتن در فضای داخلی دکور،کره گرد شروع به حرکت می‌کند. او به مهمان‌ها خوشامد می‌گوید و بعد، بخش معرفی‌شان را پخش می‌کند که برای در جریان قرار گرفتن داستان امروز به اتاق مهمان‌ها می‌روم و از آنجا به نظاره می‌نشینم. مهمان‌های امروز در چند بخش هستند اما با یک سوژه کلی.یک خانم قصاب که همراه همسرش در قصابی کار می‌کند، دو نفر از به اصطلاح آدم‌های کوچکی که شغلشان تمیز‌کردن باک‌های هواپیماست و افرادی که بارهای سنگین حمل می‌کنند.

***

اواسط برنامه زمانی که پیمان قانع در حال نظاره برنامه در کنار مونیتورها و روی صندلی ای که خودش طراحی کرده بود نشسته، سراغش می‌روم و درباره چگونگی شکل گیری فضای دکور ماه عسل و برنامه‌هایی که تا به حال عهده دارشان بوده با او صحبت می‌کنم. فضای روی زمین را با پارچه‌های مشکی پوشانده‌اند و قالیچه‌ای کوچک نزدیک دکور اصلی روی زمین پهن کرده‌اند. تمام فضای پشت زمینه به رنگ مشکی است و فقط یک ردیف از سمت چپ دکور را چراغ‌های قرمز پوشانده است. برنامه با پنج‌دوربین ضبط می‌شود. به محض به پایان رسیدن بخش با حضور دو مهمان، دستیاران دکور صندلی اضافه را بیرون می‌برند تا دکور برای بخش بعدی آماده شود.

دکوری که ساختش طولانی شد

دکور ویژه ماه‌عسل 92، یکی از ویژگی‌های برنامه امسال است. پیمان قانع، دکوراتور برنامه در این زمینه می‌گوید: قبل از عید نوروز با احسان علیخانی درباره برنامه و دکور آن صحبت می‌کردیم و حدود دو ماه طول‌کشید تا دکور ساخته شد. این دکور از تنها کارهایم است که پروسه ساختش خیلی طولانی شد و برای خودم هم عجیب بود. چهار موتور روی دکور امتحان کردیم تا بتواند وزنی حدود دو تن سازه را بچرخاند که در این راه بدون شک با کمک محسن امینی سرور، هادی گودرزی و امین علیزاده راه برایم هموارتر شد.

او درباره ایده این دکور می‌گوید: طی مشورت با احسان متوجه شدم او طرحی شبیه دکور ماه عسل 90 در ذهنش است و گفت کلیت را شبیه آن در نظر بگیر اما متفاوت. من هم بعد از فکر‌کردن به این نتیجه رسیدم که هر کدام از مهمان‌های برنامه جهانی متعلق به خود دارند. اولا باید بگویم ما برنامه‌سازان هستیم که سلیقه مخاطب را تغییر می‌دهیم برای مثال سالی که دکور صورتی داشتیم اوایل همه تعجب کردند، اما بعد کاملا این قضیه جا افتاد. همین‌طور رنگ‌های دیگر. می‌توان گفت همیشه هم بنیانگذار یک رنگ در دکور برنامه‌های تلویزیونی بخصوص ماه عسل بودیم، امسال هم خواستیم فقط سیاه و سفید باشیم و بیشتر توجه‌مان روی رنگ مشکی بود. این بار تمام مداد رنگی‌هایم را دور ریختم و به مشکی بسنده کردم. تاقدیس‌های بالای دکور را شبیه پرده خانه خدا طرح زدم و تلاش کردم فرم‌مذهبی را حفظ کنم و در کنارش، باقی مسائل را نیز به اجرا در آوردم.

در ضمن یک‌سری اعداد هم هستند که همیشه در دکورهایم می‌دانم جواب می‌دهد. مثل گذاشتن 12 درگاه که به مرکز آن‌هم به صورت مورب متصلند و سمتی که به آن تمایل دارند از شرق به غرب است که می‌تواند ظهور امام عصر(عج) را تداعی کند.

قانع درباره دکورهای کف برنامه هم می‌گوید: طرح زمین و کف دکور از طرح زمین مسجد شیخ لطف‌الله می‌آید.

او ادامه می‌دهد: گروه ماه عسل برای هر کدام از کارهایی که قرار است در برنامه انجام شود، حساب شده عمل می‌کند و این‌طور نیست که بدون فکر حتی از رنگی استفاده کنیم. من معتقدم دکور خوب، دکوری است که دیده نشود.

قانع می‌گوید: همیشه بر این باورم که رنگ مشکی وقار خاصی دارد و به همین دلیل است که پرده خانه خدا مشکی است. مشکی خالص‌ترین رنگ و بر عکسش سفید، ناقص‌ترین رنگ است، چراکه از ترکیب چند رنگ تشکیل شده است. همه مخاطبان می‌گویند رنگ دکورتان سیاه است و این از پیامک‌های ارسالی برنامه مشخص است. البته رنگ‌های طلایی و نقره‌ای هم در دکور دیده می‌شود و این هم به مهمانان برنامه برمی‌گردد و این‌که می‌خواهیم بگوییم این آدم‌ها در زندگی‌شان درجه اول و مدال طلا را به دست می‌آورند.

او درباره فضای پشت دکور می‌گوید: فضایی که مردم در نمای باز از دکور می‌بینند یک جهان کج و دفرمه شیشه‌ای است و این همان جهان آدم‌هایی است که درونش نشسته‌اند و مشغول صحبت از زندگی‌شان هستند. اگر کاملا شبیه کره بود فرم می‌شد که این را نمی‌خواستیم و بیشتر دوست داشتیم چیزی شبیه سیاره دربیاوریم که در فضای پس زمینه مشکی معلق است و چراغ‌هایی را که در فضای پشت دکور دیده می‌شود به دورنمای یک شهر تعبیر کرده‌اند. در حقیقت می‌خواستیم رونمایی از مهمان را داشته باشیم، اما با شکلی متفاوت‌تر به نسبت سال 90.

او درباره طراحی مبل‌ها هم می‌گوید: اگر دقت کرده باشید در طراحی کل دکور سعی شده اساس و پایه دایره شکل بودن رعایت شود، سقف، کف، لوستر، مبل و... دایره هم یک فرم هندسی مقدس است، چراکه زاویه‌ای ندارد و همیشه در گردش است و بیکران خداوند در آن پیداست.

قانع درباره دکورهای هیدرولیک برنامه می‌گوید: ما جزو اولین افرادی هستیم که این کار را در تلویزیون انجام داده‌ایم. ماه عسل در کل توسط گروهی ساخته می‌شود که همه با یکدیگر دائم در حال مشورت و تعامل هستیم. درمورد چرخاندن دکور هم باید اضافه کنم بعد از دیدن طرح توسط احسان یکدفعه به ذهنم آمد اگر دکور ما بچرخد اتفاقی که مدنظرمان بوده خواهد افتاد. همیشه برای طراحی دکورها باید ببینم مجری چه کسی است و بعد طرح را بزنم؛ چراکه هر مجری ای با توجه به سبک اجرایش باید در دکوری قرار بگیرد که متناسب با اوست. از الان هم نگران و به فکر ماه عسل سال آینده هستیم، چراکه مردم ما بخوبی دکور و برنامه را نقد می‌کنند و همین مسئولیت ما را دو چندان می‌کند.

به نام برنامه اکتفا نمی‌کنیم

یکی از کارگردانان برنامه، محمد پیوندی است که در کنار سید حامد میرفتاحی این وظیفه را به عهده گرفته‌ است. پیوندی در طول پخش درگیر امور مربوط به رسیدن برنامه روی آنتن است و پس از اتمام برنامه هم طبق رسم همیشگی ‌باید با مهمان‌ها درباره حس و حالی که امروز با حضورشان در این برنامه داشتند، صحبت کند. می‌شود گفت او یکی از افرادی است که تا دقایقی پس از تمام شدن برنامه، هنوز هم مشغول ضبط است. آخرین فرد از گروه ماه عسل محمد پیوندی است که پای صحبت‌هایش می‌نشینیم.

محمد پیوندی، کارگردان ماه عسل درباره این که تا چه حد برای متفاوت شدن برنامه امسال نسبت به گذشته تلاش شده است، می‌گوید: هر سال که یکسری برنامه جدید از ماه عسل شروع می‌شود، افرادی که مخاطب خاص آن به شمار می‌روند، انتظار دارند تغییراتی در برنامه ببینند، اما نکته‌ این است: برنامه‌ای که سبک مشخص دارد، هیچ‌گاه نمی‌تواند از آن دور شود.

وی ادامه می‌دهد: در واقع ما به شناسنامه برنامه رسیده‌ایم و پس از مدت‌ها هم به این شناسنامه دست یافته‌ایم. الان هم نمی‌خواهیم شناسنامه‌اش را از بین ببریم و سبک‌مان را تغییر دهیم، چراکه مخاطب به همین سبک عادت کرده است، آن را دوست دارد و ارتباط بهتری برقرار کرده است، اما ما در حقیقت، یک برنامه سوژه‌محور هستیم که سوژه‌ها، برنامه را جذاب می‌کنند. به همین دلیل، سعی کرده‌ایم سوژه‌هایمان نو و جدید باشند. نکته جالب این که با وجود همه تلاش‌ها، در همین چند برنامه‌ای که پخش شده، متهم به این شده‌ایم که سوژه‌هایمان تکراری است. البته الان برای قضاوت خیلی زود است!

پیوندی درباره دستیابی به سوژه‌های برنامه می‌گوید: ما در برنامه یک اتاق فکر داریم، ضمن این‌که سوژه‌هایمان توسط مریم نوابی‌نژاد پیشنهاد و مدیریت می‌شود، طوری که ایشان سوژه‌ها را انتخاب می‌کنند و در اتاق فکر برحسب موضوعاتی که برای 30 برنامه انتخاب کرده‌ایم، سوژه‌ها را گزینش می‌کنیم. برای مثال از بین شغل‌های عجیب و جالب، تنها پنج مورد از آنها را از شهرهای مختلف پیدا می‌کنیم و به این نتیجه می‌رسیم که کدام شغل‌ها در این طیف مناسب‌تر هستند.

پیوندی می‌گوید: تا الان که فقط چهار قسمت از برنامه پخش شده، اما خوشبختانه ما پشتوانه‌ای به نام ماه عسل سال‌های گذشته داریم و خدارا شکر دلمان گرم است، اما اگر بخواهیم فقط به نام اکتفا کنیم، خب طبیعی است هیچ اتفاق خوشایندی برای ماه عسل امسال نمی‌افتد. از همین جا از تمام افراد، چه آنها که ما را حمایت می‌کنند و چه افرادی که نقدمان می‌کنند، تشکر می‌کنم و امیدوارم به جایگاهی که برای اوج برنامه در نظر گرفته‌ایم، برسیم.

و این هم سخن کارگردان ماه عسل درباره محدودیت‌های احتمالی که در تولید و روی آنتن بردن این برنامه با آنها روبه‌رو هستند: «به قول احسان علیخانی، ما فرزند تلویزیون هستیم و طی سال‌ها در این چارچوب کار‌کردن را یاد گرفته‌ایم، پس سعی می‌کنیم ضمن پای‌بندی به اصول و ضوابط، در همین چارچوب از خلاقیت هایمان استفاده کنیم.»

***

نکته جالب و قابل تجلیلی که در این گروه به چشم می‌آید، همکاری صمیمانه‌شان است. شاید این عبارت بهتر حق مطلب را ادا کند که اینجا هر فردی علاوه بر کار تخصصی خود هر کاری که برای بهتر شدن برنامه از دستش بربیاید، انجام می‌دهد و همین لازمه یک گروه موفق و صمیمی است.

تیتراژ پایانی با صدای مهدی یراحی روی آنتن می‌رود و برنامه تمام می‌شود. احسان علیخانی پس از خداحافظی با مهمان‌ها از دکور بیرون می‌آید، اما مهمان‌ها طبق قرار قبلی باید تا لحظه‌ای که برنامه زنده روی آنتن است، داخل دکور حضور داشته باشند.

همه مهمان‌های ماه عسل برای صرف افطار به داخل اتاق هدایت می‌شوند و در کنار چند نفر از عوامل، روزه خود را باز می‌کنند.

مائده میری