این روزها دیگر در شهرهای بزرگ مانند گذشته خانههای حیاطدار و ویلایی پیدا نمیشود و به هزار و یک دلیل شهروندان به زندگی در آپارتمانهای کوچک یا به قول معروف قوطی کبریتها تن میدهند، برای نمونه آمارهای اعلام شده از سوی اتحادیه کشوری مشاوران املاک از این ماجرا حکایت دارد که سال گذشته ثبت قراردادهای اجاره میان تهرانیها بیش از 56 درصد افزایش داشته است، به همین دلیل رکورد اجارهنشینی و جابهجایی همچنان در دست ساکنان تهران این کلانشهر و وادی اجارهنشینان است.
مسلما این آمار بالای اجاره نشینی سبب بالا رفتن اسبابکشی و رونق گرفتن کار شرکتهایی که در این زمینه فعالیت میکنند هم شده است.
برای نمونه اوضاع کار و بار شرکتهای حمل و نقل یا همان اتوبارها امروز سکهتر از گذشته است و آنها با ارائه خدمات گوناگون و تخصصی سعی دارند نظر مشتریهای بیشتری را به خود جلب کنند.
مرد جوان با یخچال سایدبایساید روی دوشش، آنقدر با مهارت طبقههای برج را یکی پس از دیگری فتح میکند که در نگاه اول تصور میکنید او ماکت یخچال را روی دوش خود گذاشته و مشغول نقش بازیکردن فیلم یا سریال تلویزیونی است، شاید هم با دیدن او فکر کنید یکی از قویترین مردان ایران در حال تمرین و زورآزمایی با یخچال است، اما در واقع ماجرا چیز دیگری است.
مرد جوان نه بازیگر است و نه مشغول تمرین برای رقابت در مسابقات قویترین مردان ایران، بلکه این کار هر روز اوست و مرد جوان از این راه امرارمعاش میکند.
دیگر گذشت آن زمانی که هنگام اسبابکشی همه جوانان فامیل بسیج میشدند و سه یا چهار نفری لوازم سنگین خانه را جابهجا میکردند، این روزها اوضاع تغییر کرده است یعنی علاوه بر تغییر طراحی و ساخت خانهها جوانان هم دیگر تاب و توان حمل وسایل سنگین و بالا رفتن از پله آپارتمانها را ندارند.
هر چند اگر عدهای هم توان انجام چنین کارهایی را داشته و با بلند کردن وسایل سنگین کارشان به دوا و دکتر نرسد؛ جابهجایی بار به دست آنها مقرون به صرفه نیست چون به طور حتم هنگام جابهجایی لوازم خانه در راهپلههای تنگ آپارتمانهای امروزی به در و دیوار خورده و خسارت میبینند، البته بجز خراب شدن وسیلهها باید خسارتی که به دیوارهای خانه هم میخورد هم به حساب آورد. به همین دلیل مانند سایر کارها مردم ترجیح میدهند کار را به کاردان بسپارند، بنابراین مدتی است شرکتهایی شروع به کار کردهاند که به صورت تخصصی خدمات اسبابکشی ارائه میدهند.
جابهجایی با تضمین
بستهبندی ویژه، کارگران متخصص و مجرب و کامیونهای مجهز به جرثقیل؛ اینها برخی شعارهای تبلیغاتی است که شرکتهای جابهجایی و اسبابکشی چاشنی کار خود کردهاند. تا چند سال پیش اسبابکشی را بیشتر اعضای خانواده انجام میدادند به این شکل که با گرفتن وانتبار در چند مرحله کار اسبابکشی انجام میشد، اما این روش سختیهای خاص خود را داشت.
برای نمونه معمولا حین جابهجایی حداقل به چند وسیله خسارت جدی وارد میشد یا حتی اعضای خانواده هنگام بلند کردن اشیای سنگین صدمه جسمی میدیدند، اما امروزه با فعالیت شرکتهای باربری زحمت خانوادهها کمتر شده است و آنها خستگی زیادی احساس نمیکنند.
محمود کاظمی، مدیر دفتر یکی از شرکتهای باربری تهران دراین باره به جامجم میگوید: این روزها مشتریهای ما درخواستهای ویژهای دارند، برای مثال آنها میخواهند لوازم خانه خود را با کمترین خسارت ممکن به خانه جدید منتقل کنند. به همین دلیل ما هم خدمات ویژهای را تدارک دیدهایم مانند استفاده از کیسههای حبابدار و ضربهگیر یا کارتنهای خاص و مقاومی که با استفاده از آن میتوان اطمینان پیدا کرد هنگام جابهجایی به وسایل کمترین آسیبی وارد نمیشود.
چون خسارت به وسایل هنگام اسبابکشی اجتنابناپذیر است، بنابراین مردم از خدمات شرکتهای باربری استقبال میکنند.
کاظمی ادامه میدهد: مشکلی که ما الان با آن روبهرو هستیم این است که شرکتهای بیمه تعرفه مناسبی برای بیمه کردن لوازمی که ما جابهجا میکنیم، ندارند. برای نمونه ما برای یک سرویس حدود 80 هزار تومان میگیریم، اما شرکتهای بیمه، بار یک کامیون را حدود 23 هزار تومان بیمه میکنند، این مبلغ برای مشتریها گران تمام میشود، به این دلیل ما ترجیح میدهیم اگر هنگام جابهجایی وسیله آسیب دید خودمان خسارتش را جبران کنیم یا مشکل دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که شرکتهای بیمه میگویند قبل از جابهجایی باید وسایل را ببینند که این کار هم وقتگیر است.
هرچند شرکتهای حمل و نقل سابقه زیادی در کشورمان دارند، اما تا اوایل دهه 80 مردم بیشتر از خدمات آنها برای جابهجایی بار در مسافتهای طولانی استفاده میکردند مثلا آنهایی که از شهرستان ها به تهران میآمدند بیشترین مشتریهای این شرکتها را تشکیل میدادند، ولی از سال 80 به بعد در شهرهای بزرگ مردم از خدمات شرکتهای اتوبار در داخل شهر هم استقبال میکنند.
دغدغه زیاد شهروندان در کلانشهرها را هم باید یکی از دلایلی دانست که سبب شده مردم به استفاده از خدمات شرکتهای باربری روی بیاورند،زیرا در شهرهای کوچک مردم هنوز از خودروهایی مانند نیسان و وانتبار برای اسبابکشی استفاده میکنند. کاظمی میافزاید: مردم این روزها آنقدر گرفتار هستند که حتی وقت ندارند هنگام اسبابکشی در خانه مانده و به کار کارگران نظارت کنند.
البته باید اضافه کرد هرچند امروز شرکتهای خدماتی زیادی برای اسبابکشی و جابهجایی وجود دارد، اما خیال مردم در گذشته خیلی راحتتر بود، زیرا آن زمان جمله اجارهنشینی خوشنشینی است بین مردم باب شده بود.
کاظمی اضافه میکند: خب زندگی سخت شده، خیلیها اسبابکشی و جابهجایی برایشان عین کابوس است، مگر آنها که بعد از عمری اجارهنشینی صاحب خانه شدهاند، به همین دلیل من و همکارانم تمام تلاش خود را به کار میگیریم تا وظیفهمان را درست انجام داده و برای مستاجرها دغدغه بیشتری درست نکنیم.
به گفته کاظمی، با گران شدن قیمت مسکن و بالا رفتن نرخ اجارهبها در تهران این روزها بیشتر مشتری های آنها به حاشیه شهرها مهاجرت میکنند، او ادامه میدهد: از وقتی که قیمت خانه، یکباره بالا رفته بیشتر افرادی که به شرکت ما زنگ میزنند، میخواهند به حاشیه تهران مانند پردیس یا پرند بروند زیرا آنها دیگر قدرت پرداخت اجارهبهای بالا را ندارند.
کاظمی میگوید: در این میان مردم بهتر است از خدمات شرکتهایی استفاده کنند که برای این کار مجوز دارند زیرا شرکتهای زیادی هماکنون در شهر تهران فعالیت میکنند که مجوز ندارند. او ادامه میدهد: خیلی از این مراکز با انتشار آگهی در روزنامهها فعالیت میکنند و کسی از محل دفتر آنها خبر ندارد به همین دلیل اگر حادثهای اتفاق بیفتد نمیتوان مطمئن بود خسارت فردی که زیان دیده جبران شود.
مشکل دیگری که این شرکتهای بدون مجوز ایجاد کردهاند تعیین تعرفههای غیرواقعی است. برای نمونه آنها برای حمل و جابهجایی برخی وسایل سنگین پول بیشتری طلب میکنند. کاظمی توصیه میکند: الان در بین شرکتهای حمل و نقل عرف است کارگرها برای جابه جایی گاوصندق، پیانو و یخچال سایدبایساید هزینه بیشتری میگیرند، مثلا برای هر طبقه 5000 تومان، اما شرکتهایی که فاقد مجوز هستند از این ماجرا سوءاستفاده کرده و برای حمل و نقل وسایل دیگری مانند کمد، تردمیل یا شیشه میز ناهارخوری هم پول بیشتری میگیرند. مردم باید بدانند این کار قانونی نیست.
به گفته کاظمی، فعال نبودن اتحادیه شرکتهای اتوبار هم سبب شده شرکتهای فاقد مجوز براحتی فعالیت کنند.
با این حال، خدمات مناسبی که اتوبارها ارائه میکنند، سبب شده این روزها بیشتر مردم از آنها بهره ببرند. کاظمی یادآور میشود: الان شرکتها شبانهروزی در تمام نقاط کشور خدمات میدهند. خدمات بستهبندی وسایل اکنون در کشورمان مانند کشورهای اروپایی ارائه میشود و شرکتها برای هر وسیلهای بستهبندی مخصوصی در نظر میگیرند. برای نمونه به بستههای مخصوص حمل رختخواب یا لباس میتوان اشاره کرد. تمام این امکانات به راحتتر شدن اسبابکشی کمک میکند.
افزایش 56 درصدی اجارهنشینی
یکی از دلایل اصلی افزایش شرکتهای حمل و نقل به طور حتم افزایش آمار اجارهنشینی در کشور است، برای اثبات این ادعا میتوان از آمار کمک گرفت؛ طبق آماری که مدتی قبل اتحادیه کشوری مشاوران املاک منتشر کرد سال گذشته اجارهنشینی در تهران بیش از 56 درصد افزایش یافت و آمار بالای ثبت قرارداد اجاره، تهرانیها را در صدر جدول اجارهنشینی کشور قرار داده است.
علاوه براین، سال گذشته حدود 547 هزار قرارداد اجاره واحدهای مسکونی در کشور ثبت شد. جالب اینکه این آمار 197 هزار مورد نسبت به سال 90 افزایش پیدا کرده است. البته کارشناسان دلایلی مانند افزایش مهاجرت و رشد جمعیت را در این خصوص مطرح میکنند.
اگر کمی به عقبتر برگردیم یعنی در سال 90 حدود 350 هزار اجارهنامه در کشور تنظیم شد، اگر این آمار را با سال 89 مقایسه کنید متوجه خواهید شد 50 هزار مورد افزایش داشته است. این در حالی است که در چهار سال گذشته کمترین آمار اجاره نشینی در سال 88 و بیشتر این آمار هم در سال 91 ثبت شده است، زیرا در طول 11 ماه از سال گذشته 157 هزار و 986 قرارداد اجاره در استان تهران ثبت شد که نسبت به سال 90، 63 هزار و 241 مورد افزایش داشته است بنابراین آمار بالای اجارهنشینی در کشور یکی از دلایل عمدهای است که سبب شده شرکتهای حمل و نقل خدمات بیشتری را برای مشتریان خود در نظر بگیرند.
گلنوش ملایری - جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد