روایت های چندگانه از احیاء تالابی بین المللی

پس از این عزم استانی جلسات متعددی با عنوان «احیای تالاب» به مدیریت ستاد بحران استان برگزار شد. جلساتی که نمایندگانی از سازمان حفاظت محیط زیست، شرکت آب منطقه ای، شرکت آب و فاضلاب و تعدادی از اساتید و کارشناسان زیست محیطی درآن حضور داشتند و ماحصل جلسات بنا به گفته مدیرکل ستاد بحران استانداری اصفهان ارائه طرحی تحت عنوان «استفاده از پساب تصفیه شده فاضلاب» برای مرطوب نگه داشتن بستر تالاب بود، طرحی که قرار شد سازمان حفاظت محیط زیست استان به عنوان متولی تالاب مطالعات کار را انجام داده و در صورت مثبت بودن نتیجه مطالعات روند اجرای طرح را پیگیری نماید.

مدیرکل ستاد بحران استانداری اصفهان در خصوص طرح احیای تالاب گاوخونی، گفت: طرح استفاده از پساب تصفیه شده فاضلاب برای مرطوب نگهداشتن بستر تالاب در مراحل پایانی است و تا پایان ماه جاری با اتمام مرحله مطالعات طرح، پیگیری برای تخصیص اعتبار و آغار عملیات اجرایی آغاز خواهدشد.

منصور شیشه فروش با تاکید براینکه تالاب گاوخونی یکی از مهمترین اکوسیستم های فلات مرکزی است، افزود: برای جلوگیری از تبدیل شدن تالاب به کویر از طریق دفتر تالاب های سازمان محیط زیست طرح استفاده از پساب تصفیه شده فاضلاب برای مرطوب نگه داشتن بستر تالاب را پیگیری می کنم.

معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان نیز در پاسخ به این سوال مبنی براینکه آیا توان اجرای طرحی با این ویژگی ازسوی شرکت وجود دارد، گفت: با توجه به اینکه حدود 90 درصد شهر ورزنه به سیستم شبکه فاضلاب متصل است در صورت تایید طرح از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و واگذاری فاضلاب از سوی آب منطقه ای شرکت آب و فاضلاب می تواند با انجام حدود 30 کیلومتر لوله گذاری پس از تصفیه در هر ثانیه حدود 30 تا 40  لیتر فاضلاب تصفیه شده شهر ورزنه را به تالاب گاوخونی منتقل کند.

مجتبی قبادیان اضافه کرد: البته تا کنون هیچ مکاتبه ای در این خصوص از سوی سازمان محیط زیست استان با شرکت انجام نگرفته است.

در این بین اظهارات مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان در خصوص احیای تالاب و خارج کردن آن از وضعیت بحرانی موجود  قدری متفاوت با  طرح ها وبرنامه های است که سایر سازمان ها و نهاد ها به آن اشاره  دارند.

کیومرث کلانتری در خصوص مطالعات طرح احیای تالاب گاوخونی با استفاده از پساب تصفیه شده فاضلاب، اظهارداشت: این موضوع تنها در حد یک پیشنهاد مطرح شده و  مصوبه ای در این مورد در جلسات تصویب نشده است.

وی با بیان اینکه باید از طریق اصولی پیگیر حل مشکل تالاب باشیم، افزود: مشکل تالاب تنها با تامین حق آبه آن برطرف می شود و این راهکاری است که سازمان حفاظت محیط زیست  برای ادامه حیات تالاب آن را پیگیری می کند.

کلانتری با اشاره به اینکه نمی توان تالاب بین اللملی گاوخونی را با استفاده از پساب فاضلاب مرطوب نگه داشت، تصریح کرد: اگر حق آبه زیست محیطی تالاب تامین شود نیازی به اجرای طرح ها این چنین نیست.

مدیر کل سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان در پاسخ به این سوال که آیا باتوجه به حجم آب سد زاینده رود تامین حق آبه تالاب در کوتاه مدت امکان پذیر است، گفت: در صورتی که آب در رودخانه جاری باشد امکان تامین حق آبه هم میسر خواهد شد.

کلانتری در خصوص مزیت های تامین آب مورد نیاز تالاب از طریق حق آبه، اظهارداشت:  مزیت این اتفاق این است که آب در رودخانه جاری شده و زاینده رود زنده می شود.

وی در خصوص اینکه آیا با توجه به برداشت های مختلف از رودخانه آبی برای استفاده تالاب باقی می ماند، گفت: وقتی آب از ابتدا تا انتها در مسیر رودخانه جریان داشته باشد حتی اگر در مسیر برداشت های  هم صورت بگیرد با پایان فصل کشت، تالاب می تواند از آب رودخانه بهره مند شود.

کلانتری معتقد است: با مدیریت بهینه مصرف آب می توان 160 میلیون متر مکعب حق آبه تالاب را تامین کرد و نیازی به اجرای هیچ طرح دیگری نیست.

در حالی که شاید به گفته مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان تامین آب مورد نیاز برای تالاب از طریق حق آبه منطقی ترین راهکار است اما با توجه به کاهش 60 درصدی حجم آب سد زاینده رود نسبت به میانگین دراز مدت باید دید حفظ تالاب به این شیوه چقدر امکان پذیر است اگر به این گفته مدیر کل ستاد بحران استان اصفهان  توجه داشته باشیم که در حال حاضر صد درصد تالاب گاوخونی خشک شده و به منطقه ای با پتانسل بالا برای تولید گردو غبار تبدیل شده است بر خلاف نظر مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان به جز پیگری برای تامین حق آبه باید به روش های دیگر احیا نیز توجه داشت.بستری که بنا به نظر بسیاری از کارشناسان محیط زیست اگر رطوبت موجود در لایه های زیرین خاک  آن از  برود روند تبدیل شدن منطقه به شوره زار شتاب بیشتری به خود خواهد گرفت.

به هر حال تالاب اکنون در خشکی مطلق به سر می برد و این سرگردانی میان طرح ها و برنامه ها به احیاء آن کمکی نمی کند از این رو باید دستگاه های متولی نسبت به تصویب یک طرح جامع و کامل اقدام کنند.(مهر)