آیا من به سرطان سینه مبتلا می‌شوم؟

مادرش به دلیل سرطان پستان بتازگی جراحی شده بود و شیمی‌درمانی می‌شد و خاله‌اش بر اثر سرطان تخمدان فوت کرده بود. سوالش این بود که آیا من به سرطان پستان مبتلا شده‌ام؟ پس از انجام بررسی‌های کامل خوشبختانه تشخیص نهایی توده خوش‌خیم پستان بود.

سوال بعدی او این بود: چه کنم تا در آینده به این سرطان مبتلا نشوم؟ سرطان پستان از شایع‌ترین سرطان‌ها در جهان است و مانند اغلب سرطان‌ها، ژنتیک در بروز آن نقش دارد. کسانی که بستگان درجه اولشان دچار سرطان پستان شده باشند بخصوص اگر این اتفاق قبل از یائسگی رخ داده باشد، بیشتر احتمال دارد دچار سرطان پستان شوند.

در این افراد می‌توان از بررسی تست ژنتیکی خاصی استفاده کرد. به این ترتیب که اگر در این افراد جهش ژنتیکی در ژن BRCA1&2 وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به سرطان سینه بسیار بیشتر می‌شود. باید دانست درد در پستان‌ها معمولا علامت سرطان نیست.

کسانی که چاق باشند یا در رژیم غذایی خود از چربی بیشتری استفاده کنند، شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان دارند. همین‌طور در کشورهای غربی کسانی که شراب بیشتری مصرف می‌کنند بیشتر احتمال دارد به سرطان پستان مبتلا شوند.

زنانی که هرگز باردار نشده‌اند بیشتر احتمال دارد دچار سرطان پستان شوند. همین‌طور زنانی که زودتر بالغ شده یا دیرتر یائسه می‌شوند، یعنی کل سال‌هایی که قاعده می‌شوند طولانی‌تر است، بیشتر مبتلا می‌شوند بنابراین کسانی که به صورت ساختگی یائسه می‌شوند یعنی با جراحی،تخمدان‌هایشان برداشته می‌شود، کمتر دچار این بیماری می‌شوند. در مورد قرص‌های ضدبارداری گفته می‌شود با مصرف این قرص‌ها احتمال ابتلا بیشتر می‌شود.

اما در پاسخ به دختر خانم یاد شده باید گفت متاسفانه هیچ روشی برای جلوگیری از ابتلا وجود ندارد، اما با تشخیص زودهنگام بیماری می‌توان به درمان سریع و مناسب و بهبود کامل دست یافت. البته به کسانی که سابقه خانوادگی و ژن جهش یافته BRCA 1 یا BRCA2 دارند پس از بچه‌دار‌شدن به تعداد کافی، توصیه می‌شود با جراحی، تخمدان‌ها را خارج کنند تا از احتمال سرطان سینه و تخمدان بکاهند، اما این یک درمان صددر‌صد مطمئن نیست و عوارض متعددی دارد.

به این افراد توصیه می‌شود انجام بررسی‌های پستان که شامل معاینه سالانه و انجام ماموگرافی (بررسی رادیولوژی پستان‌های‌) سالانه را زودتر از چهل سالگی و در حدود ده سال زودتر از سن ابتلا در بستگان درجه یک انجام دهند تا در صورت وجود توده در پستان، معاینات، نمونه‌برداری و تشخیص زودتر انجام و هر چه سریع‌تر درمان مناسب آغاز شود.

دکتر ثریا عالمی -‌ جراح و متخصص زنان و زایمان