درمان جوش‌های سرسیاه

آکنه یا جوش جوانی از بیماری‌های شایع دوران نوجوانی و جوانی است. این بیماری موجب بروز شکل‌های مختلف ضایعات پوستی می‌شود. در درمان و تجویز دارو توجه به نوع ضایعات پوستی دارای اهمیت است.

به‌طور کلی ضایعات آکنه به دو دسته التهابی و غیرالتهابی تقسیم می‌شود؛ اولین ضایعات ایجاد شده در آکنه ضایعات غیرالتهابی است که «کومدون» نام دارد.

از کومدون در سطح جامعه بیشتر با نام جوش زیرپوستی یاد می‌شود. کومدون‌ها یا سر سیاه هستند(باز) یا سر سفید(بسته).‌ ضایعات التهابی آکنه قرمز رنگ و گاهی چرکی است.

توصیه کلی در مورد آکنه «دستکاری نکردن جوش»‌ است. دستکاری جوش‌ها بخصوص جوش‌های التهابی موجب بروز عوارضی مانند باقی‌ماندن جای جوش می‌شود.

دستکاری غیراصولی ضایعات غیرالتهابی(کومدون) مثلا کندن آنها نیز موجب بروز این عوارض خواهد شد.

جوش‌های زیر پوستی از کجا می‌آیند؟

«جوش‌های زیر پوستی که کومدون نام دارد، معمولا ناشی از بسته شدن دهانه خروجی غدد چربی‌ساز پوست ایجاد می‌شود.» اینها عبارات دکتر سید مسعود داوودی، متخصص پوست است.

وی با اشاره به این که ترشحات چربی وقتی نمی‌تواند از دهانه مسدود شده غدد چربی‌ساز خارج شود، داخل این غدد مثل بادکنک تجمع پیدا می‌کند، به جام‌جم می‌گوید: در نتیجه این تجمع چربی در زیرپوست جوش‌های زیر پوستی ایجاد می‌شود. به گفته این متخصص پوست البته یکی از دلایل اصلی به‌وجود آمدن این جوش‌ها هم زمینه ارث و ژنتیک است.

لوازم آرایش بانیان اصلی جوش‌های سر سیاه

اما موارد دیگری نیز به شکل جانبی باعث انسداد غدد چربی‌ساز می‌شود؛ مثل استفاده از لوازم آرایش یا استفاده از پماد روی پوست.

به گفته دکتر داوودی این موارد می‌تواند منجر به ایجاد یا بدتر شدن جوش شود. علاوه بر این نمونه دیگر در مورد کسانی است که عادت دارند به موهایشان روغن یا ژل بزنند. وقتی این موی چرب شده با پوست پیشانی تماس پیدا می‌کند، به ایجاد جوش زیر پوستی منجر خواهد شد.

فقط یک نوع جوش زیر پوستی داریم!

نکته دیگر به عقیده دکتر داوودی این است که بین مردم یک نوع جوش دیگر هم به عنوان زیرپوستی نامیده می‌شود که از نظر علمی، ما جوش‌های زیرپوستی را همین کومدون‌ها می‌نامیم ولی مردم یک‌سری از جوش‌های التهابی عمیق را جوش زیرپوستی می‌دانند. به گفته این متخصص پوست در مورد کومدون‌ها باید گفت که این جوش‌ها درد ندارد فقط ظاهر آنها به شکلی است که انگار روی صورت مبتلایان شن پاشیده باشند. برخی از این جوش‌های زیرپوستی به دلیل این که منفذ ظریفی به خارج باز کرده است، ممکن است به رنگ سیاه دیده شود که به آنها جوش سرسیاه هم گفته می‌شود، ولی بعضی از آنها که دهانه کاملا مسدود دارد و ترشحاتشان به بیرون نشت نمی‌کند، جوش‌های سرسفید یا جوش‌های بسته است. برای مشاهده بهتر جوش‌های سفید وقتی پوست را می‌کشیم، تجمع چربی را به شکل ذرات ظریفی روی پوست می‌توانیم، ببینیم.

البته دکتر داوودی به نکته دیگری هم اشاره کرده و می‌گوید: در مورد این جوش‌ها یک نکته خوب این است که این جوش‌ها چون التهاب ندارد، بعد از تخلیه از خودشان جا نمی‌گذارد بنابراین ضرورتی برای درمان آنها وجود ندارد، ولی اگر تعدادشان خیلی زیاد باشد، ممکن است پوست را تا حدی ناصاف و ناخوشایند نشان دهد. در این صورت قدم اول درمان استفاده از داروهای لایه‌برداری محسوب می‌شود که ممکن است این داروها بتوانند دهانه بسته شده غدد چربی‌ساز را باز کنند. به‌دنبال آن تخلیه شدن ترشحات پوست صاف می‌شود. ولی اگر کرم‌های لایه‌بردار برای درمان کافی نبود، می‌توان به شکل مکانیکی یا فیزیکی جوش‌ها را تخلیه کرد.

البته این کار باید با وسیله‌ای انجام شود که حداقل عوارض و آسیب را برای پوست داشته باشد بنابراین به عقیده دکتر داوودی تخلیه جوش‌های زیر پوستی با فشار دادن، نیشگون گرفتن یا له‌کردن آنها کار درستی نیست؛ چون ممکن است آسیبی به پوست وارد کند که جای آن بر پوست باقی بماند. این کار توسط پزشک یا پرستار با وسیله مناسبی به نام کومدون اکستراکتور انجام می‌شود.

کدام گروه سنی بیشتر گرفتارند؟

در واقع جوش و آکنه در یک محدوده سنی مرتب تکرار می‌شود و به عقیده این متخصص پوست و مو وقتی ما جوش‌ها را درمان می‌کنیم، این مساله نمی‌تواند جلوی عود مجدد آنها را بگیرد. به‌طوری که ممکن است به طور مکرر نیاز باشد که دارو مرتب استفاده شود تا این که سن جوش زدن بگذرد.

محدوده سن که بیشترین محدوده جوش زدن است، در پسرها از دوره بلوغ شروع شده و تا پنج سال ممکن است ادامه پیدا کند ولی در برخی از افراد این زمان خیلی بیشتر طول می‌کشد به طوری که می‌توان توقع داشت 95 درصد افراد زیر سی سالگی جوش‌هایشان کاملا درمان شده باشد، ولی 5 درصد حتی تا بالای این سن هم با این جوش‌ها درگیر باشند حتی در یک درصد موارد بعد از چهل سالگی هم ممکن است این جوش‌ها ادامه پیدا کند البته کسانی که در سنین بالا جوش می‌زنند، کمتر به جوش‌های زیر پوستی مبتلا می‌شوند و بیشتر درگیر جوش‌های چرکین، قرمز و التهابی هستند. ‌

به گفته دکتر داوودی به این نکته هم باید تاکید کرد که لیزر برای درمان این جوش‌های زیر پوستی هیچ کاربردی ندارد، ولی در صورتی که این جوش‌ها درمان شده و در صورت جا بیندازند می‌تواند کمک‌کننده باشد. ‌

علاوه بر این به عقیده این متخصص پوست و مو تاکنون در مطالعات مختلف تاثیر رژیم غذایی روی این جوش‌ها به نتیجه‌ای نرسیده و ما هم به این افراد توصیه خاصی نمی‌کنیم، ولی اگر خود بیمار متوجه تاثیر غذای خاصی روی به‌وجود آمدن جوش‌ها می‌شود، باید از خوردن آن ممانعت کند.