حوادث خانه‌تکانی را جدی بگیرید

برخی مانند سال‌های قبل این کار را با همان توان سابق انجام می‌دهند و در اتمام آن هم موفق هستند، اما روزگار همیشه به یک حالت نیست و گاهی باید قبول کرد که ما دیگر آن آدم سابق نیستیم و توان پایین و بی‌حوصلگی ما در اجرای نکات ایمنی خانه تکانی ممکن است حادثه‌ای بیافریند که تلخی آن شیرینی تعطیلات سال نو را از بین ببرد.

حوادثی چون سقوط از نردبان، لیز خوردن، برق گرفتگی و سوختگی با مواد شیمیایی از جمله این اتفاقات است. اما در مواجهه با این حوادث چه اقداماتی موثر است؟

پله، نردبان و سقوط آزاد...

نادرست‌ترین کار در ایام نزدیک به عید، خانه تکانی در یک زمان محدود با سرعت چند برابر است. عصبی شدن، از دست دادن تمرکز، خستگی و ضعف از نشانه‌های آن است و اگر به تمام این موارد یک جفت دمپایی لیز را هم اضافه کنیم، افتادن از پله و نردبان و شکستگی استخوان‌ها پیامد دردناک آن است. اما در مواجهه با این مشکل چه باید کرد؟

از تکان دادن مصدوم اجتناب کنید و لباس‌های اطراف عضو آسیب دیده را به ملایمت کنار زده یا پاره کنید. اگر شکستگی همراه با زخم و خونریزی بود، بلافاصله خونریزی را کنترل و زخم را پانسمان کنید. اگر استخوان از محل مفصل خارج شده یا از زخم بیرون زده برای جا انداختن یا وارد کردن آن به زیر پوست تلاش نکنید.

حرکت نابجا و صاف کردن استخوان بد شکل موجب صدمه بیشتر به بافت اطراف و عروق خونی می‌شود. یک تکه چوب بلند، یک مجله لوله شده و حتی یک چتر بسته را به عنوان آتل در راستای شکستگی قرار دهید. آتل باید به قدری بلند باشد تا بتواند مفاصل بالا و پایین محل شکستگی را پوشش دهد. آتل را به‌وسیله پارچه به عضو ثابت کنید.

سرعت غیر مجاز حادثه آفرین است!

لیز خوردن بر سطوح سنگی یا سرامیکی واکس خورده یکی از عوامل دررفتگی، پیچ خوردگی و رگ به رگ شدن در ایام خانه تکانی است. اما از کجا بفهمیم دچار چه آسیبی شده‌ایم؟

به خارج شدن سر استخوان از حفره مفصل دررفتگی گویند. مهم‌ترین علامت آن بدشکلی در محل مفصل است. برای تشخیص، مفصل آسیب دیده را با مفصل عضو سالم مقایسه کنید.

پیچ خوردگی، چرخش یا کشش ناگهانی و بیش از حد معمول عضو در سطح مفصل است و باعث کشیدگی یا پارگی رباط می‌شود. در این آسیب تلاش برای حرکت مفصل موجب افزایش درد می‌شود و کبودی و گرم شدن ناحیه آسیب دیده از علائم آن است.

«رگ به رگ شدن» نوعی کشیدگی عضله است و بر خلاف تصور عامه با پیچ خوردگی فرق می‌کند. در این آسیب رشته‌های عضلانی پاره و درد تیر کشنده و یا برآمدگی سفتی در محل درد ایجاد می‌شود. اقدام موثر چیست؟

عضو آسیب دیده را حرکت ندهید. هر دو تا سه ساعت به مدت 20 دقیقه از کمپرس آب سرد یا کیسه یخ استفاده کنید تا از تورم و درد عضو کاسته شود. با باند کشی ناحیه آسیب دیده را به مدت 18 تا 24 ساعت بسته و تحت فشار ملایم قرار دهید.

اعمال فشار از شدت کبودی می‌کاهد. باند را از پایین به بالای عضو و به صورت اریب و تا یک‌سوم طولش بکشید و سپس ببندید. بگذارید انگشتان دست و پا بیرون بماند تا در صورت تغییر رنگ، بی‌حسی و یا عدم برگشت خون به زیر ناخن‌ها متوجه سفت بستن باند شوید. تا یک روز پس از حادثه عضو آسیب دیده را یک وجب بالاتر از سطح قلب قرار دهید. این کار اثر فوق‌العاده‌ای در کاهش درد دارد.

آب، پریز و برق گرفتگی

این روزها برق گرفتگی‌هایی که بر اثر آب گرفتن به پریزهای برق یا وصل کردن لوستر و چراغ با پای برهنه و مرطوب اتفاق می‌افتد، آمار بالایی دارد؛ اما در مواجهه با این‌گونه حوادث چه باید کرد؟

به فرد برق گرفته دست نزنید و اولین کار این باشد که بلافاصله برق را از کنتور قطع کنید. در صورت دسترسی نداشتن سریع به کنتور مصدوم را با اشیای خشک و نارسانایی چون چوب یا پلاستیک از منبع برق جدا کنید.

برق گرفتگی وقتی اتفاق می‌افتد که برق مسیر رفت و برگشت داشته باشد. پس اگر در محیطی که ایستاده‌اید احساس مور مور یا قلقلک کردید بلافاصله بایستید و دو پا را کامل به هم بچسبانید یا یک پا را از روی زمین بلند کنید تا در صورت ورود برق راهی برای خروج آن نباشد.

امکان دارد مصدوم با علائمی چون رنگ پریدگی، رخوت و کاهش تعداد تنفس دچار شوک شود، فوری او را به پشت بخوابانید و پاهای او را 20 سانتی‌متر بالا برده و یک پتو رویش بیندازید. گاهی برق گرفتگی همراه با سوختگی است. موضع را با آب خنک شست‌وشو دهید و سپس پانسمان کنید و مصدوم را به بیمارستان برسانید.

مواظب چشم‌هایتان باشید

در هنگام جرم‌زدایی سرویس بهداشتی یا استفاده از مواد سفید کننده یا بازکننده فاضلاب احتمال پرش چند قطره از این مواد به درون چشم وجود دارد. این مواد سوزاننده بوده و در عرض یک تا پنج دقیقه به بافت‌های عمقی چشم نفوذ و باعث تخریب و سوختگی بافت چشم و کاهش بینایی و در نهایت نابینایی کامل می‌شود. پس در زمان وقوع چنین حادثه‌ای مراحل زیر را به سرعت انجام دهید.

از مالیدن چشم‌ها خودداری کنید و تا آنجا که می‌توانید با انگشتان دست پلک‌ها را باز کنید. به مدت 20 دقیقه بدون وقفه سر را زیر شیر آب گرفته و چشم را از طرف بینی به سمت بیرون بشویید تا مواد شسته شده وارد چشم دیگر نشود. در حین شست‌وشو کره چشم را بچرخانید تا مواد شیمیایی از زیر پلک‌ها خارج شود.

بدون تجویز پزشک از قطره‌های شوینده چشم استفاده نکنید. پس از شست‌وشو با آب هر دو چشم را با یک گاز استریل بپوشانید و بانداژ کرده و به چشم پزشک مراجعه کنید.

خطر بریدگی‌های ریز و درشت

وقتی دست‌هایتان را زیر کابینت یا نقاط کور مثل بالای کمد می‌کشید، احتمال دارد دچار بریدگی‌های ریز و درشت شوید. این زخم‌ها می‌تواند در هر وسعتی به سرعت عفونی شود.

اگر خونریزی شدید بود، لبه‌های زخم را به هم نزدیک کرده و با یک گاز استریل یا دستمال تمیز محل آسیب‌دیده را به مدت 10 دقیقه فشار دهید. اطراف زخم را با پنبه آغشته به محلول ضدعفونی‌کننده (بتادین) از داخل به خارج تمیز کنید. عکس این کار آلودگی پوست را به داخل زخم هدایت می‌کند.

هرگز توی زخم بتادین نریزید، چرا که حاوی ید بوده و بشدت حساسیت‌زا و از بین برنده سلول‌های زایا و ترمیم‌کننده زخم است و باعث تاخیر در ترمیم زخم شده و متعاقب آن از خود آثاری به جا خواهد گذاشت. اگر زخم کم وسعت بود آن را با چسب زخم و اگر وسیع بود با یک گاز استریل پانسمان و سپس بانداژ کنید.

در صورتی که خون در پانسمان نفوذ کرد، هرگز آن را برندارید و دستمال بیشتری روی پوشش قبلی قرار دهید. از کندن دلمه زخم و استفاده از پماد آنتی‌بیوتیک اجتناب کنید و اگر محلول ضدعفونی کننده در اختیار نداشتید، زخم را با آب و صابون بشویید.