از سیر تا پیاز بازی‌های استقلال و پرسپولیس را در این گزارش بخوانید

44 سال شهرآورد

استقلال و پرسپولیس چند روز دیگر برای هفتاد و ششمین بار مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند تا برگ دیگری به تاریخ شهرآورد بی‌رقیب تهران افزوده شود. از سال 1347 تا امروز اتفاقات بسیار زیادی در رویارویی هیجان‌انگیز پرسپولیس و استقلال افتاده است. حوادث تلخ و شیرین، اشک‌ها و لبخندها، زد و خوردها، درگیری‌ها، رجزخوانی‌ها و... بخشی از تاریخ چهل و چهار ساله لیگ است. آنچه در ادامه می‌آید برداشتی کلی از تاریخ 44 صفحه‌ای شهرآورد سنتی تهران است.

کد خبر: ۵۳۲۱۴۰

شهرآورد 130 هزار نفری

به‌طور معمول و تقریبی در هنگام برگزاری شهرآورد دو تیم استقلال و پرسپولیس 80 هزار تماشاگر به ورزشگاه می‌آیند، گاهی اوقات کمتر از این تعداد به ورزشگاه آمده‌اند، اما در پانزدهم مهر 62 شهرآورد بیست و ششم بین دو تیم استقلال و پرسپولیس برگزار شد که در این دیدار تعداد تماشاگران حاضر در ورزشگاه در تاریخ فوتبال ایران ثبت شد. در این شهرآورد که با تک گل پرویز مظلومی یک بر صفر به سود استقلال به پایان رسید بیش از 130 هزار نفر به ورزشگاه آمدند.

دقایق اضافه

در تاریخ برگزاری شهرآوردهای پایتخت فقط یک بار نتیجه بازی در وقت‌های اضافه مشخص شد. در هجدهم آذر 90 ، استقلال و پرسپولیس در چارچوب جام حذفی به مصاف یکدیگر رفتند تا برگزارکننده هفتاد و سومین شهرآورد باشند. نتیجه این دیدار تا پایان دقیقه 90، صفر بر صفر پیش رفت، اما در وقت‌های اضافه تیم استقلال در دقایق 96، 98 و 105 به گل رسید تا با یک پیروزی 3 بر صفر به مرحله بعدی جام حذفی راه پیدا کند.

شهرآوردهای دور از خانه

شهرآورد بزرگ پایتخت دو بار در جایی به غیر از تهران برگزار شد. ابتدا در بهمن 73، دو تیم استقلال و پرسپولیس در لیگ آزادگان رو در روی یکدیگر قرار گرفتند که این دیدار به دلیل جلوگیری از حواشی‌هایی که در بازی قبلی به وجود آمد و به نیمه تمام ماندن مسابقه انجامید در بندرعباس برگزار شد. این دیدار با تساوی بدون گل به پایان رسید. دومین بار در سال 81 بود که شهرآورد در جایی به غیر از تهران و ورزشگاه آزادی برگزار شد. دیدار برگشت استقلال و پرسپولیس در دومین دوره لیگ برتر به دلیل آماده نبودن ورزشگاه آزادی به تبریز انتقال یافت که این دیدار با تساوی یک بر یک به پایان رسید.

علی پروین، رکورددار بزرگ

علی پروین چه در کسوت مربیگری و چه در قامت یک بازیکن بیشترین سوابق را در شهرآورد دارد. او در شهرآوردهای پایتخت تا به حال 22 مرتبه به عنوان مربی روی نیمکت سرخ‌ها نشسته است تا از این لحاظ درمیان تمام مربیان رکورددار باشد. او به عنوان یک بازیکن نیز تا به حال 20 مرتبه در شهرآوردها برای پرسپولیس به میدان رفته تا حتی در این زمینه نیز در میان سایر بازیکنانی که در این دیدار بزرگ به میدان رفته‌اند، پیشتاز باشد. در میان مربیان استقلالی هم منصور پورحیدری با 18 بار نشستن روی نیمکت استقلال، سابقه بیشتری دارد. افشین پیروانی از پرسپولیس و علی جباری و کارو حق‌وردیان هر دو از استقلال نیز پس از پروین دیگر بازیکنانی هستند که بیشترین حضور در شهرآورد را تجربه کرده‌اند. پیروانی 18 بار و جباری و حق‌وردیان هر کدام 17 بار در شهر آورد به میدان رفته‌اند.

3 سال مساوی

زمانی که در دوازدهم آبان 85 تیم پرسپولیس 2 بر یک مقابل استقلال به پیروزی رسید، سه سال تمام بازی‌های این دو تیم با نتیجه مساوی تمام شد تا صبر هواداران هر دو تیم برای ثبت نتیجه‌ای به غیر از مساوی لبریز شود. انتظار هواداران پرسپولیس برای کسب پیروزی توسط تیم محبوبشان زودتر از هواداران استقلال به پایان رسید چرا که در چهاردهم دی 88 پرسپولیس در شرایطی که علی دایی را روی نیمکت خود می‌دید با نتیجه 2 بر یک به پیروزی رسید. در این دیدار پرسپولیس با گل استثنایی دقیقه 86 کریم باقری 2 بر یک به پیروزی رسید.

استقلال 18 امتیاز پیش است، پرسپولیس یک گل

پرسپولیس و استقلال تا به حال 75 بار مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند. در این 75 شهرآورد پربیننده، استقلال شش برد بیشتر از پرسپولیس به دست آورده است؛ آنها 24 پیروزی در کارنامه شهرآورد خود دارند و پرسپولیس 18 پیروزی. در 75 دیدار برگزارشده شهرآورد 67 بازی به لیگ مربوط بوده است، سه بازی به جام حذفی اختصاص داشته و پنج بازی نیز به صورت دوستانه برگزار شده است. احتساب کلی امتیازهای همه شهرآوردهایی که تا امروز برگزار شده نشان می‌دهد استقلال 105 امتیاز به دست آورده است و پرسپولیس 87 امتیاز. پرسپولیسی‌ها اگر می‌خواهند این فاصله امتیازی خود را با رقیب سنتی‌شان از بین ببرند باید در بازی‌های آینده بدون این‌که شکستی مقابل آبی‌ها متحمل شوند شش پیروزی به دست بیاورند. با وجود برتری امتیازی استقلال مقابل پرسپولیس و همچنین تعداد بردهای بیشتر آنها، تعداد گل‌های رد و بدل شده در 75 شهرآورد قبلی نشان می‌دهد پرسپولیس یک گل از استقلال جلوتر است. سرخ‌های پایتخت در تمام شهرآوردهای قبلی 73 بار موفق به گلزنی شدند و در مقابل 72 گل از آبی‌ها دریافت کردند.

اتفاقی پس از 14 سال

شهرآورد شصت و ششم که در بهمن 1387 برگزار شد یک تفاوت عمده با تمام شهرآوردهایی داشت که در 13 سال پیش از آن هواداران و فوتبالدوستان شاهد بودند. در این شهرآورد که با تساوی یک بر یک دو تیم به پایان رسید یک داور ایرانی قضاوت بازی را بر عهده داشت. محسن ترکی پس از 14 سال توانست نخستین داوری لقب بگیرد که شهرآورد را قضاوت می‌کند. از سال 1374 تا 1387 شهرآوردها با قضاوت داوران خارجی برگزار شد.

تعیین سرنوشت با پنالتی

کار استقلال و پرسپولیس در تمام شهرآوردها تنها یک بار به ضربات پنالتی کشیده شد. در شهرآورد سی‌ام که نوزدهم اسفند 67 در چارچوب مرحله یک‌چهارم نهایی جام حذفی برگزار شد، تیم پرسپولیس در ضربات پنالتی چهار بر دو به پیروزی رسید تا به مرحله بعدی جام حذفی راه پیدا کند. مجتبی محرمی، رحیم یوسفی، محسن آشوری و مرتضی کرمانی‌مقدم زنندگان پنالتی‌های پرسپولیس بودند و جعفر مختاری‌فرد و رضا حسن‌زاده پنالتی‌های استقلال را به ثمر رساندند.

خاص‌ترین خارجی شهرآورد

ایمون زاید مدتی پیش از جمع سرخ‌های پایتخت جدا شد و به نظر نمی‌آید دوباره به این تیم بازگردد، اما حتی اگر هرگز به پرسپولیس هم نیاید شاخص‌ترین و مشهور‌ترین چهره پایتخت است. این مهاجم ایرلندی در شهرآورد 74 در شرایطی که پرسپولیس تا دقیقه 81، دو بر صفر از استقلال عقب بود در دقایق 82، 83 و 1 +90 سه گل برای پرسپولیس به ثمر رساند تا پرسپولیس شیرین‌ترین پیروزی ده سال اخیر خود را به دست آورده باشد. زاید علاوه بر این‌که پیروزی بزرگ تیمش را رقم زد سریع‌ترین هت تریک تاریخ شهرآورد را به نام خود ثبت کرد. او تنها در 9 دقیقه و آن هم در شرایطی که تیمش ده نفره کار را دنبال می‌کرد و دو گل هم عقب بود سه گل حیاتی و فراموش نشدنی به ثمر رساند. زاید گلزن‌ترین خارجی تاریخ شهرآورد نیز به شمار می‌رود.

ناتمام‌ها ...

استقلال و پرسپولیس در طول 44 سال گذشته چهار دیدار خود را ناتمام باقی گذاشتند. شهرآوردهای چهارم، ششم، بیست و دوم و سی و هشتم ناتمام باقی ماند و هرگز تکرار هم نشد. عامل اصلی ناتمام ماندن این چهار دیدار پرسپولیسی‌ها هستند. آنها سال 48 و در شهرآورد چهارم پس از این‌که گل تساوی را به استقلال زدند و این گل از سوی داور مورد پذیرش واقع نشد، زمین مسابقه را به نشانه اعتراض ترک کردند تا نتیجه بازی سه بر صفر به سود استقلال اعلام شود. نیمه تمام ماندن مسابقه این دو تیم اتفاقی بود که یک سال بعد هم تکرار شد. این دو تیم در سال 49 و در شهرآورد ششم به مصاف یکدیگر رفتند. در حالی که این دیدار یک بر یک مساوی دنبال می‌شد، پرسپولیسی‌ها در اعتراض به مسائل داوری بار دیگر زمین مسابقه را ترک کردند تا دوباره نتیجه بازی 3 بر صفر به سود استقلال اعلام شود. 9 سال بعد دوباره این اتفاق تکرار شد، در شهرآورد بیست و دوم در حالی که استقلال تا دقیقه 75 یک بر صفر جلو بود تماشاگران به داخل زمین مسابقه ریختند تا این بازی نیز نیمه‌کاره باقی بماند. 15 سال بعد و در شهرآورد سی و هشتم نیز هجوم تماشاگران پرسپولیسی به داخل زمین بازی را نیمه تمام گذاشت و پرسپولیسی‌ها باز هم با حکم فدراسیون فوتبال 3 بر صفر بازنده اعلام شدند تا به نوعی هت تریک کرده باشند. این در حالی است که نتیجه این دیدار ناتمام تا دقیقه 88 ، 2 بر 2 مساوی دنبال می‌شد. آخرین باری که دیدار این دو تیم نیمه کاره باقی ماند به دی سال 1379 برمی‌گردد؛ زمانی که دو تیم در شهرآورد چهل و نهم مقابل یکدیگر قرار گرفتند. این بار زد و خورد بازیکنان دو تیم عامل نیمه کاره ماندن این دیدار شد.

2 گله‌های شهرآورد

پس از بهزادی و زاید که در شهرآورد هت تریک کردند بازیکنانی که در یک بازی دو گل به ثمر رساندند در رده دوم گلزنان قرار می‌گیرند.

حسین کلانی در شهرآورد هشتم دو گل به ثمر رساند و سلیمانی در شهرآورد دوازدهم نیز دو گل زد. صفر ایرانپاک، شاهرخ بیانی و هادی نوروزی به ترتیب در شهرآوردهای 21، 27 و 72 نیز هر کدام دو گل به ثمر رساندند تا دیگر دو گله‌های یک دیدار شهرآورد باشند.

10 گل در یک سال

تیم‌های پرسپولیس و استقلال در سال 90، پنج بار مقابل یکدیگر قرار گرفتند. شهرآوردهای 71،70، 72، 73 و 74 در این سال برگزار شد که از این دیدارها سه بازی در چارچوب لیگ یازدهم، یک بازی در چارچوب جام حذفی و یک بازی هم به صورت دوستانه برگزار شد.

استقلال سه دیدار برگزار شده شهرآورد را با پیروزی پشت سر گذاشت و یک دیدار نیز به سود پرسپولیس به پایان رسید، همان دیداری که در لیگ برتر برگزار شد و سرخ‌ها با سه گل دقایق پایانی ایمون زاید سه بر دو به پیروزی رسیدند. یک دیدار این دو تیم نیز که به صورت دوستانه برگزار شد و جنبه رسمی نداشت با تساوی به پایان رسید.

استقلال در پنج دیداری که در سال 90 با پرسپولیس برگزار کرد 10 گل به ثمر رساند تا رکوردی قابل توجه از خود بر جای بگذارد. فرهاد مجیدی (دو گل)، آرش برهانی (دو گل)، مجتبی جباری (دو گل)، حنیف عمران‌زاده، اسماعیل شریفات، میلاد میداوودی و فریدون زندی هر کدام یک بار، بازیکنانی بودند که در شهرآوردهای برگزار شده در سال 1390، ده گل استقلال را به ثمر رساندند.

گلزنان دو جانبه شهرآورد

در میان همه بازیکنانی که در شهرآورد موفق به گلزنی شدند سه بازیکن، هم به استقلال گل زدند و هم به پرسپولیس، به آن معنا که برای هر دو تیم بازی کرده‌اند. سرآمد این بازیکنان مهدی هاشمی‌نسب است که در زمان حضور در پرسپولیس در شهرآوردهای 44، 45، 46 و 48 به استقلال گل زد و زمانی که طی یک انتقال جنجالی به تیم رقیب یعنی استقلال پیوست در شهرآورد 49 یک گل وارد دروازه تیم سابقش یعنی پرسپولیس کرد. شاهرخ بیانی نیز با پیراهن پرسپولیس 2 گل به استقلال زد و با پیراهن استقلال یک گل به پرسپولیس. غلامرضا فتح‌آبادی دیگر بازیکنی است که برای هر دو تیم بازی کرده است و به هر تیم یک گل زده است.

پرگل‌ترین بازی

در میان تمام شهرآوردهای برگزار شده، دیداری که در شانزدهم شهریور سال 1352 در تهران برگزار شد قابل توجه‌ترین نتیجه به حساب می‌آید. در این دیدار پر گل پرسپولیس با سه گل همایون بهزادی و دو گل سلیمانی و یک گل حسین کلانی پرگل‌ترین پیروزی خود را به دست آورد تا آن برد پرگل یکی از افتخارات باشگاه پرسپولیس باشد. از این دیدار فیلمی در دسترس نیست و به همین دلیل جسته و گریخته مسائلی در رابطه با آن مطرح می‌شود.

تعقیب‌کنندگان صفر ایرانپاک

مرحوم صفر ایرانپاک همچنان پیشتاز گلزنان شهرآورد است. مهاجم سابق پرسپولیس هفت گل در دیدارهای مختلف شهرآورد به ثمر رسانده است تا بالاتر از حسین کلانی با شش گل، غلامحسین مظلومی، مهدی هاشمی‌نسب و علی جباری با پنج گل قرار داشته باشد. ایرانپاک در شهرآوردهای هفتم، هشتم، نهم، پانزدهم، شانزدهم و بیست و یکم موفق به گلزنی شده است. مهم‌ترین و حساس‌ترین گل او به شهرآورد هفتم برمی‌گردد. در این دیدار پرسپولیس تا دقایق واپسین با یک گل از استقلال عقب بود، اما ایرانپاک در دقیقه 90 گل تساوی تیمش را به ثمر رساند. فرهاد مجیدی و مجتبی جباری هر دو از استقلال هنوز این شانس را دارند تا به رکورد ایرانپاک برسند، آنها هر دو در شهرآوردهای قبلی چهار گل به ثمر رسانده‌اند و سه گل با مهاجم سال‌های دور پرسپولیس فاصله دارند. همایون بهزادی نیز در کنار مجیدی و جباری در جمع چهار گله‌های شهرآورد قرار دارد.

افسانه سوبله چوبله!

پرویز مظلومی موفق‌ترین مربی شهرآورد است. او از تاریخ بیست و سوم مهر 1389 تا هجدهم آذر 90 چهار پیروزی پیاپی مقابل پرسپولیس به دست آورد. او در لیگ دهم در کسوت مربیگری استقلال دو پیروزی در هر دو بازی رفت و برگشت لیگ مقابل پرسپولیس به دست آورد تا به پرویز رفت و برگشت مشهور شود. اما در ادامه به همراه تیمش دو پیروزی دیگر مقابل پرسپولیس در سال 90 به دست آورد تا لقبش به سوبله چوبله ارتقا پیدا کند. افسانه سوبله چوبله آبی‌ها با شکست دراماتیک سه بر دو استقلال مقابل پرسپولیس در دیدار برگشت لیگ یازدهم متوقف شد.