ایدز روی موج جوانی

با گذشت 25 سال از زمانی که اولین مبتلای به ایدز در کشور شناسایی شد، الگوی ابتلا به این بیماری با رشدی خزنده در حال تغییر شکل است. آن زمان راه انتقال این بیماری فرآورده‌های خونی آلوده بود، اما حالا که بیش از دو‌ دهه از آن روزها می‌گذرد، شیوه انتقال به سوی رفتارهای جنسی پرخطر می‌رود.

موج سوم ایدز در کشور آغاز شده؛ جریانی که این بار جوانان را نشانه گرفته است. می‌گویند اگر هشدارها جدی گرفته نشود در آینده‌ای نه چندان دور جوانان بسیاری در گرداب این موج گرفتار خواهند شد.

الگوی ابتلا به ایدز در کشور بسرعت در حال تغییر است. گواه این ادعا افزایش 20 درصدی ابتلا به ایدز جنسی در میان مبتلایان است. نگرانی‌ها از روند افزایشی روابط جنسی کنترل نشده در کشور کار را به جایی رسانده که رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت از افزایش 20 درصدی مبتلایان به اچ آی وی از طریق روابط جنسی در کشور به طور جدی ابراز نگرانی می‌کند.

عباس صداقت برآورد می‌کند هنوز 70 هزار مبتلا به اچ آی وی در کشور ناشناخته مانده‌اند.

این‌طور که او می‌گوید همچنان بیشترین موارد ابتلا به ایدز در کشور از طریق اعتیاد تزریقی است، اما شواهد نشان می‌دهد این الگو در حال تغییر بوده و موارد ابتلا به روابط جنسی رو به افزایش است.

او توضیح می‌دهد: سهم انتقال ایدز از طریق روابط جنسی از سال 65 تا 90 حدود 7 درصد بوده که این آمار سال گذشته به 10 درصد رسیده است.

بر اساس آخرین آمار جمع‌آوری شده از دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور تا ابتدای سال 91 در مجموع 24 هزار و 290 نفر مبتلا به اچ آی وی درکشور شناسایی شده‌اند که 8/90 درصد آنان را مردان 2/9 درصد را زنان تشکیل می‌دهند.

همچنین علل ابتلا به اچ آی وی در بین کل مواردی که از سال 1365 تاکنون در کشور به ثبت رسیده است به ترتیب تزریق با وسایل مشترک در مصرف‌کنندگان مواد مخدر (6/69 درصد)، رابطه جنسی (5/10 درصد)، دریافت خون و فرآورده‌های خونی (یک درصد) و انتقال از مادر به کودک (یک درصد) بوده است و راه انتقال در 9/17 درصد از این گروه نامشخص مانده است.پیش از این اکثر مراکز پزشکی در گزارش‌های خود 60 درصد انتقال ایدز را از طریق استفاده از سرنگ مشترک معرفی می‌کردند، اما در شرایط فعلی ابتلا به ایدز از طریق آمیزش جنسی به نسبت به سال 1365 حدود 20 درصد افزایش پیدا کرده است.

تغییر الگوی ابتلا به ایدز در کشور موضوع نگران‌کننده‌ای بود که وزیر بهداشت نیز سال گذشته درباره آن هشدار داده و گفته بود: الگوی انتقال ایدز از سرنگ مشترک معتادان به روش‌های انتقال جنسی در حال تغییر است.مرضیه وحیددستجردی گفته بود هر زن خیابانی آلوده به این ویروس، می‌تواند سالانه 100 نفر از مردان را بیمار کند.

نوجوانانی که گرفتار دوستی‌های نه چندان سالم هستند و پایشان به مهمانی‌های غیراخلاقی و به دنبال آن مصرف مواد مخدر و روانگردان باز شده بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار دارند.رفتار‌های پرخطر نیز تشدیدکننده شیوع ایدز است؛ هشدار مهمی که پای روانگردان‌ها نیز در آن به میان کشیده شده است.

این همان هشداری است که عضو کمیته کشوری ایدز نیز با اشاره به آن ورود مواد روانگردان در بین جوانان را خطر جدیدی برای موج سوم ایدز در کشور می‌داند و می‌گوید: مصرف مواد روانگردان به طور کاذب سبب افزایش میل‌جنسی در افراد می‌شود و توانایی تصمیم‌گیری و تفکر را از جوانان می‌گیرد، بنابراین افرادی که این مواد را مصرف می‌کنند به سمت رفتارهای پرخطر هدایت می‌شوند.

به گفته دکتر مینو محرز، مصرف مواد روانگردان و الکل از سوی جوانان خطر جدیدی برای موج سوم ایدز است و اگر نتوانیم با مداخله مناسب، افزایش ابتلا به بیماری ایدز را در کشور کنترل کنیم باید منتظر شیوع موج سوم ایدز از طریق رفتارهای پرخطر طی پنج سال آینده باشیم.

در این میان نقش خانواده‌ها در آگاه‌سازی فرزندان را نمی‌توان نادیده گرفت؛ خانواده‌هایی که در آن والدین با فرزندان خود دوست نیستند و فرزندانی که از همان ابتدا رعایت چارچوب‌های صحیح رفتاری را در خانواده نیاموخته‌اند، می‌توانند دچار اشتباهات خطرساز شوند.

تربیت و آموزش صحیح جنسی نیز بهتر است از همان دوران کودکی شروع و بر اساس روش‌های تربیتی و آموزشی علمی پیش رود.در یک کلام، مبارزه با ایدز باید با برنامه‌ریزی، بدون تعصب و بر اساس واقعیت‌ها باشد و برای هر گروه و قشری از جامعه بر اساس نیازمندی‌های خاص خودش برنامه‌ریزی شود.

رشد خزنده ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی در حالی ادامه دارد که خلأ آموزش به گروه‌های پرخطر مدت‌هاست حس می‌شود. آموزش و آگاه‌سازی مردم در شرایطی مهم‌ترین تاثیر را در کنترل این بیماری دارد که به گفته نماینده یونیسف در ایران، میزان اطلاعات جوانان ایرانی در مورد ایدز کمتر از 10 درصد است.

با این‌که کشور ما طی سال‌های اخیر برنامه‌های آموزشی را در راستای اطلاع‌رسانی به مردم و بخصوص گروه‌های در معرض آسیب به اجرا گذاشته است، اما شکاف اطلاعاتی که درمورد این بیماری همچنان احساس می‌شود باید با برنامه‌‌ریزی اساسی دستگاه‌های متولی پر شود.