
قصه فعالیتهای کارآگاه گجت در طول سالهای گذشته بارها و بارها از سوی دو رسانه تلویزیون و سینما، تبدیل به مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی شده است. ماجراجوییهای این کارآگاه تقریبا بیدست و پای اداره پلیس، هم به صورت زنده و هم به صورت انیمیشن، راه خود را به روی پرده بزرگ سینما و صفحه کوچک تلویزیون باز کرده است.
خط اصلی قصه کارآگاه گجت در ارتباط با کارهای بازرس وظیفهشناسی به نام گجت است که چند تا گجت مختلف را در کنار خود (در حقیقت در ذهن خود) دارد و هنگام بررسی پروندههای مختلف از آنها کمک میگیرد. دشمن عمده این بازرس کنجکاو و پیگیر، دکتر کلاو است که رهبری یک سازمان جنایتکارانه -که با نام «مد» شناخته میشود- را بهعهده دارد. در هر قسمت مجموعه تلویزیونی کارآگاه گجت، شخصیت اصلی قصه با دردسرها و ماجراجوییهای تازهای روبهرو میشود که باید آن را حل کند.
وجه مشخصه کارآگاه گجت این است که شباهت زیادی به رباتها دارد. با وجود تمام امکاناتی که این شخصیت دارد، باز هم احساس میشود چیزهایی کم دارد و ابزار کاری او بهاندازه لازم و کافی نیست. از این نظر، میتوان او را با بازرس کلوزوی معروف مجموعه قصه «پلنگ صورتی» مقایسه کرد، اما گجت آدم خوششانسی است و میتواند در پایان هرماجرا، با برطرف کردن موانع و مشکلات به پیروزی برسد. سگ باهوش وی به نام براین و یکی از برادرزادههایش به نام پنی هم کمک زیادی به وی میکنند تا بتواند پروندههای سخت پیش روی خود را به یک نتیجه روشن و مشخص برساند. قصه قسمتهای مختلف کارآگاه گجت از یک فرمول مشترک استفاده میکند و معمولا تغییر زیادی در حال و هوای کلی آن به وجود نمیآید.
مهمترین نسخه تلویزیونی کارآگاه گجت در سال 1983 تولید شد که حال و هوایی انیمیشن و کمدی داشت. این مجموعه محصول همکاری مشترک آمریکا، فرانسه، ژاپن و کانادا بود. طی دو فصلی که از این مجموعه تهیه شد، 86 اپیزود به روی آنتن رفت. چند فیلمساز مختلف، کارگردانی اپیزودهای مختلف مجموعه را به عهده گرفتند.
دیو کاکس، کارگردان اصلی این مجموعه انیمیشنی بود. انیمیشن کارآگاه گجت هم از همان شیوه ساختی بهره گرفت که سنت مجموعهسازی دهه 80 بود و مجموعهسازان از آن پیروی میکردند. به همین دلیل بود که در پایان هراپیزود، شخصیت گجت در کنار پنی و براین یک پیام عمومی را بهصورت اطلاعیه اعلام میکرد. این پایان، در نقطه مقابل شغل خطرناک و رفتار خاص این شخصیت در طول قصه قرار داشت. در حقیقت، پایان هر قسمت مجموعه و صحبتهای گجت، کاملا در ارتباط با مشکلاتی بود که وی در طول قصه تجربه کرده بود.
برخی از منتقدان تلویزیونی به شباهت زیاد گجت و کلوزو اشاره کرده و چنین نتیجهگیری میکنند که شخصیت گجت تا حد زیادی وام گرفته از شخصیت کلوزو است. حتی ماشین و لباسهایی که این دو شخصیت سوار شده و به تن میکنند هم خیلی شبیه هم است. شاید به دلیل همین شباهتها بود که سازندگان و خالقان کارآگاه گجت را وادار کرد شخصیتهایی مثل پنی و براین را به عنوان همکاران همیشگی گجت خلق کنند تا او خیلی شبیه کلوزو به نظر نرسد. این دو در هر قسمت مجموعه با راهنماییها و اظهارنظرهای خود، به صورت عوامل اصلی و مهم موفقیت گجت در ماموریتهای خود درمیآیند. این در حالی است که دکتر کلاو (که هیچ وقت نام واقعی او در مجموعه اعلام و مشخص نمیشود) شخصیت منفی اصلی ماجراجوییهای کارآگاه گجت به حساب میآید. کار جالبی که سازندگان مجموعه انجام دادهاند، این است که این آدم هیچ وقت در طول مجموعه نشان داده نمیشود و تماشاچی فقط دستهای او را میبیند. این کار، امکان آن را فراهم میکند که خود بینندگان حدس بزنند وی چه جور چهره و ترکیبی دارد.
هر قسمت مجموعه انیمیشنی تلویزیونی کارآگاه گجت حدود 20 دقیقه طول میکشد و این زمانی است که معمولا مجموعههای انیمیشنی تلویزیونی در طول این سالها داشته است. ایده اصلی خلق کارآگاه گجت متعلق به اندی هیوارد است. او در سال 1982 طرح کلی قصه کارآگاه گجت را نوشت. پس از آن، وی با همکاری دو دوست و همکار خود چالوپین و بیانچی، قصه و شخصیتهای آن را گسترش و ترکیب مجموعه تلویزیونی آن را سامان دادند. پس از پخش مجموعه تلویزیونی انیمیشنی کارآگاه گجت، رسانه تلویزیون به سراغ تولید یک مجموعه دنبالهدار زنده یا کارتونی آن نرفت، اما در زمانهای مختلف و به مناسبتهای متفاوت، فیلمهای یک ساعتهای با داستانهای متفاوت و با محوریت شخصیت گجت تولید کرد و به روی آنتن فرستاد.
گجت، یکی از برترینها
صنعت سینما در سال 1999 یک نسخه زنده سینمایی از ماجراجوییهای گجت را تهیه کرد. این فیلم که محصول کمپانی والت دیزنی بود، به نام کارآگاه گجت و با بازی متیو برادریک در نقش اصلی ساخته شد. برعکس مجموعه تلویزیونی، در این فیلم سینمایی چهره دکتر کلاو نشان داده میشود. روپرت اورت ، نقش این شخصیت منفی را در این فیلم بازی کرد. در حالی که تهیهکنندگان فیلم به موفقیت بالای مالی آن امید زیادی داشتند، این فیلم با هزینه تولید 75 میلیون دلاری خود فقط 98 میلیون دلار در سینماهای آمریکای شمالی فروش کرد. ناکامیهای فیلم باعث شد تا مسئولان کمپانی والت دیزنی از تصمیم قبلی خود (مبنی بر تولید قسمتهای بعدی فیلم و تبدیل آن به یک مجموعه فیلم دنبالهدار) صرفنظر کنند. در سال 2003 هم یک فیلم سینمایی به عنوان قسمت دوم کارآگاه گجت تولید شد که مستقیما راهی بازار ویدئو گردید و امکان نمایش عمومی در سالنهای سینماها را پیدا نکرد. در این فیلم، متیو برادریک نقش کارآگاه گجت را تکرار نکرد و فرنچ استوارت در نقش شخصیت اصلی قصه ظاهر شد.
در ژانویه سال 2009، مجموعه انیمیشنی کارآگاه گجت بین صد مجموعه تلویزیونی کارتونی برتر تاریخ رسانه تلویزیون، مقام پنجاهوچهارم را از آن خود کرد. این موفقیت، تهیهکنندگان تلویزیونی را به فکر تولید یک مجموعه انیمیشن تازه در ارتباط با شخصیت گجت انداخت، اما تا به امروز هنوز پیشتولید این کار آغاز نشده است. این در حالی است که سال قبل، یک قصه کمیکاستریپی تازه با محوریت کارآگاه گجت در آمریکا روی پیشخوان کتابفروشیها قرار گرفت. دیل متام، نویسنده کتاب و خوزه کوبا طراح کارتونهای این کتاب هستند. سبک کتاب کاملا شبیه سبک و حال و هوای مجموعه موفق تلویزیونی دهه هشتادی کارآگاه گجت است. جماعت کتابخوان استقبال خوبی از این کتاب کردند و برای چند ماه آن را در فهرست ده کتاب پرخواننده فصل قرار دادند. این استقبال باعث شد تا هر دو صنعت سینما و تلویزیون، دوباره بحث تولید مجموعه و فیلم سینمایی کارآگاه گجت را مطرح کنند.
TV guide / مترجم: کیکاووس زیاری
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
ابراهیم قاسمپور در گفتوگو با «جامجم»:
رئیس دانشگاه فرهنگیان در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد: