در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
براین اساس اگر این غذاها براساس اصول بهداشتی و نکات تغذیهای طبخ نشود، میتواند تا حدود زیادی تهدیدکننده سلامت عزاداران باشد اما یک نذری سالم چه ویژگیهایی دارد و تکایا، مساجد، هیاتها یا خانوادههایی که قصد توزیع غذای نذری دارند باید به چه مواردی توجه کنند؟
غذاهای نذری انواع و اقسام مختلفی دارد. قیمهپلو، قورمهسبزی، زرشکپلو با مرغ، عدسپلو، عدسی، آبگوشت، آش، شله زرد، حلوا، کاچی، شربت، شیرگرم و چای ازجمله نذریهایی است که در اغلب شهرها توزیع میشود و هرکدام از آنها مزایا و معایب خود را دارد و در تهیه و طبخ آنها باید جزئیات متفاوتی را در نظر گرفت.
در قیمه ازمواد رنگی یا طعمزا استفاده نکنید
خورش قیمه یکی از رایجترین و البته مطبوعترین غذاهای نذری است. این خورش به دلیل مواد اولیهای چون لپه، پیاز، گوشت و سیبزمینی به همراه برنج، غذایی سالم و منبع غنی از آهن است اما متاسفانه برخی از هیاتها برای سرخکردن خلال سیبزمینی، پیاز یا تفتدادن گوشت به جای استفاده از روغن مخصوص سرخکردن از دنبه حرارتدیده آب شده یا روغن نباتی جامد با اسید چرب ترانس بالا استفاده میکنند.
این روغن به دلیل آنکه طعمی مشابه کره دارد و غذا را بسیار لذیذ و دلچسب میکند نظر بیشتر آشپزها را به خود جلب کرده است، اما باید بدانید مصرف غذاهای حاوی این روغن برای بیماران قلبی ـ عروقی با چربی خون بالا بسیار مضر و خطرناک است.
از سوی دیگر طبخکنندگان به دلیل کمبود جا یا وقت از یک روز قبل سیبزمینی این خورش را خلال و به منظور جلوگیری از سیاهشدن، آن را در آب میریزند.
در این شرایط ویتامین C سیبزمینی در آب حل و در نهایت خارج میشود. موضوع دیگر مواد رنگدهنده یا طعمزایی که گاهی به جای زعفران استفاده میشود که اگر این مواد، غیر خوراکی و بیش از دز استاندارد مصرف شود، غذا را به طور نسبی سمی و ناسالم میکند.
بنابراین از پوست کندن و خلال زودهنگام سیبزمینی خودداری کنید. به میزان مناسب از روغن مخصوص سرخکردن استفاده کنید.
اگر خرید زعفران برایتان مقدور نیست به جای استفاده از پودرهای رنگی و طعمدار با ادویهجات مختلف و رب غذا را رنگین کنید.
اگر میزان استفاده از رب زیاد بود از افزودن نمک اجتناب کنید، چرا که اغلب ربهای صنعتی حاوی میزان زیاد نمک بوده و شوری دوچندان غذا برای عزاداران مبتلا به پرفشاری خون بسیار خطرناک است.
قورمهسبزی را بیارزش نکنید
قورمهسبزی یکی دیگر ازغذاهای محبوب ایرانی است و در ایام محرم طرفداران زیادی دارد؛ اما متاسفانه برخی آشپزها؛ مواد مغذی این خورش را فدای طعم آن کرده و سبزی خورش را آنقدر سرخ میکنند تا در نهایت به تفالهای معطر دست یابند؛ غافل از آنکه این تفالهها روغن زیادی را به خود جذب کرده و سمی میشود.
از طرفی جا انداختن طولانیمدت این خورشها در حرارت بالای پخت موجب تخریب مواد مغذی ترکیبات آن میشود.
نکته مهمتر آنکه برخی طبخکنندگان تکایا و هیاتها طی پخت به منظور جاافتادن و بهترشدن رنگ خورش از گذاشتن در دیگ خودداری میکنند که این عمل موجب تخریب ویتامینهای سبزی در مجاورت هوا میشود.
بنابراین ازسرخکردن و جاانداختن طولانیمدت این خورش خودداری کنید و بدانید سبزیها دارای ویتامینهای حساسی است که به محض خردشدن در مجاورت هوای محیط تخریب و کمارزش میشود.
آبگوشت؛ لذیذ اما خطرناک
آبگوشت غذایی سنتی و اصیل است که امروزه در مقایسه با سایر غذاها کمتر نذر میشود و اغلب افرادی که طالب پروپاقرص آن هستند آن را از محلههای قدیمینشین تهیه میکنند، اما خوب است بدانید این غذا به دلیل آنکه اغلب با گوشت پرچرب گوسفند همراه دنبه و قلم طبخ میشود، افزایش دهنده سریع کلسترول و چربی خون بوده و زیادی آن برای افراد سالم هم مضر است بنابراین بهتر است به جای گوشت گوسفند از گوشت گوساله کمچرب که از نظر مواد مغذی با یکدیگر برابر است استفاده کنید و در صورتی که آبگوشت نذری پرچرب است آن را سرد کرده و سپس چربی جامد شده سطح آن را جدا و در نهایت میل کنید.
عدسی را شور نکنید
عدسی از دیگر غذاهای نذری ایام محرم است. عدسی اگر به همراه نان مصرف شود ارزش پروتئینی فوقالعادهای دارد، اما آگاه باشید که عدس افزایشدهنده اسید اوریک است و نباید در مصرف آن افراط کرد.
نکته مهم دیگر آنکه عدسیهایی که به صورت نذری توزیع میشود، اغلب نمک زیادی داشته و برای بیماران مبتلا به پرفشاری خون منع مصرف دارد. بهتراست این غذا به جای نمک با آبلیمو یا گلپر طعمدار شود.
نان و سیبزمینی نذری مخصوص بازار تهران
در برخی شهرستانها یا بازار تهران سیبزمینی پخته نذری همراه نان بین عزاداران توزیع میشود؛ این نذری به دلیل میزان بالای مواد نشاستهای پرکالری بوده و یک وعده غذایی محسوب میشود و مصرف همزمان آن به همراه دیگر غذاهای نذری باعث افزایش وزن میشود.
حلوا را نسوزانید
در روز تاسوعا در برخی محلهها خانوادهها دورهم جمع شده و هر یک اقدام به طبخ حلوا و توزیع آن میان عزاداران میکنند.
حلوا ترکیبی از آرد، شکر و روغن است و به دلیل آنکه بسیار پرکالری است، مصرف زیاد آن توصیه نمیشود. این میانوعده زمانی زیانآورتر میشود که روغن آن بسوزد و آرد آن در حرارت زیاد به قدری سرخ شود که رنگش تیره و طعمش به تلخی گراید.
با تغییر رنگ آرد مادهای مضر به نام آکریلامید و در اثر سوختن و دودکردن روغن مادهای سمی به نام آکرولئین ایجاد میشود که هر دو تهدیدکننده سلامت کبد است.
شیر و شربت را شیرین نکنید
بیشترین نوشیدنیهایی که در ایام محرم نذر میشود چای، شیر و شربت است؛ این نوشیدنیها بخصوص در دهه اول محرم توسط عزاداران و دستهجات سینهزنی بهکرات استفاده میشود بنابراین چنانچه نذر شما شیر، شربت، کاچی، فرنی یا شلهزرد است از زیاد شیرینکردن آن خودداری کنید، چرا که نذریهای شیرین برای عزاداران مبتلا به دیابت، اضافهوزن و البته افراد سالم مخاطرهآمیز است.
برای تهیه چای نیز حتما آن را دم کنید و از مصرف چای کیسهای عطری با رنگ و بوی قوی بپرهیزید.
بیمارانی که معتقدند خوردن غذای نذری تبرک دارد و موجب شفا میشود، نباید میزان مصرف آنها از یک قاشق غذاخوری بیشتر باشد. (جام جم - ضمیمه چاردیواری)
فاخره بهبهانی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: