رسانه‌های سایه در راهند

با توجه به رخدادهای فناوری در جهان و حضور هزاران برنامه ماهواره‌ای و میلیون‌ها وبگاه و... ارائه خدمات از طریق پلتفرم IPTV رسانه مهر در کشور مورد نیاز است تا رضایتمندی مردم، حفظ فرهنگ و هویت اسلامی ـ ایرانی، حفاظت از حریم خصوصی خانواده و نیز صیانت از اسرار کشور ایجاد شود.

بر این اساس IP Medie بنیان گذاشته شد که فناوری آن بومی است و همه الزامات آن را تامین می‌کند. با توجه به فضای عمومی و حتی فضای تخصصی و علمی کشور به دریافت محتوا (Download) از مراکز داده بیگانگان، در فضای اطلاعاتی دنیا به مصرف‌کننده تبدیل شده‌ایم و این موضوع می‌تواند بر فرهنگ تولید محتوای ایرانی ـ اسلامی و نیز ارائه آن به دنیا، اثری تخریبی داشته باشد، لذا ایجاد رسانه مهر یعنی فراهم‌کردن فضایی برای تولید محتوای ارزشمند دینی، علمی، فرهنگی و... برای مصرف داخل و ارائه آن به منطقه و جهان مورد نیاز است.

در آینده نه چندان دور، همه نیازهای علمی، فرهنگی و... جوامع فقط از طریق فضای مجازی ارائه خواهد شد. به همین دلیل ما هم تلاش می‌کنیم از این فناوری در کشورمان برای هموطنان استفاده کنیم.

در حال حاضر آمار کاربران اینترنت در ایران بیش از 28 میلیون نفر است، اما تعداد وبلاگ‌ها و سایت‌ها با محتوای صدا و سیما قابل شمارش نیست. تعداد سایت‌ها بسیار زیاد است. تنها 600 سایت متفاوت آن متعلق به صدا و سیماست که بخش عمده این سایت‌ها به عنوان رسانه سایه در اختیار برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی قرار دارد.

اما وبلاگ‌ها، سایت‌ها و رسانه‌های شخصی که محتوای رادیو و تلویزیونی دارد تاکنون شمارش نشده است. در ضمن خیلی از این رسانه‌های شخصی محتوای عمومی‌تری دارد و رادیو و تلویزیون تنها بخشی از محتوای آنها را تشکیل می‌دهد.

نهادها و سازمان‌های مختلفی دست‌اندرکار بررسی محتوای سایت‌های ایرانی و غیرایرانی است، از جمله معاونت رسانه مجازی رسانه ملی که بخش‌های مختلف را رصد می‌کند.

اما به صورت مجزا محتوای پایگاه‌هایی که در خصوص صدا و سیماست تاکنون از نظر محتوای تخصصی مورد بررسی قرار نگرفته است.

البته سایت‌هایی که وابسته به رسانه ملی است همه فعالیت‌ها و حتی چگونگی انتشار مطالب آن نیز بررسی می‌شود. اما سایت‌هایی که به صورت خصوصی اداره می‌شود کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

پاسخ دقیقی درباره رابطه بین حوزه برنامه‌سازی و محتوای سایت‌ها وجود ندارد، لذا نمی‌توان بدرستـی میزان تاثیر این پایگاه‌ها را با تصمیمات مدیران و بـرن‍‍ـامـه‌سازان سنجش کرد، چون برخی برنامه‌سازان و مدیران در فضای وب فعالیت خوبی دارند اما برخی تنها به برنامه‌ای که تولید می‌کنند، توجه دارند.

حضور برنامه‌سازان در فضای وب باعث می‌شود ارتباط خوبی میان برنامه‌سازان رسانه ملی با کسانی که در فضای وب فعال هستند، برقرار شود.

نمی‌توان گفت نقد یا حتی مطالبه پایگاه‌های موجود در فضای مجازی تا چه اندازه بر تصمیمات مدیران یا برنامه‌سازان تاثیرگذار است. مطمئنا شناسایی این پایگاه‌ها و بررسی مطالب منتشر شده مورد نیاز است و ما هم در معاونت رسانه‌های مجازی طرح‌هایی برای بررسی و ارزیابی این وبلاگ‌ها داریم.

مسلما محتوای برخی از این رسانه‌ها می‌تواند راهگشای برنامه‌سازان و برنامه‌ریزان در رادیو و تلویزیون باشد و محتوای برخی دیگر هم قابل اعتنا نیست، چون پایه علمی و تخصصی ندارد. به هر حال یکی از برنامه‌های آینده معاونت رسانه‌های مجازی ارزیابی رسانه‌های شخصی در فضای مجازی است؛ البته با محوریت رادیو و تلویزیون.

خوشبختانه سایت‌ها، پرتال‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده توسط معاونت رسانه مجازی موقعیت بسیار خوبی برای کارکنان رسانه ملی است که جایگاه خود را در فضای مجازی بیابند. اگر برنامه‌سازی به طور مستقل برای خود سایت می‌زند بدیهی است مسئولیت آن به عهده خودش است، اما اگر با طرح مشخص از طریق معاونت رسانه‌های مجازی فعالیت کند باعث هم‌افزایی و همگرایی بیشتر می‌شود.

معاونت رسانه مجازی اعلام آمادگی می‌کند و تسهیلاتی را برای برنامه‌سازان و چهره‌های رسانه‌ای در این عرصه آماده می‌کند تا آنها بتوانند در فضای وب با امنیت بیشتری فعالیت کنند.

اگر به آمار استفاده از پایگاه‌های اجتماعی یا حضور نسل جدید در فضای وب توجه کنید می‌توانید متوجه شوید فناوری مجازی روند رو به رشدی دارد. من معتقدم اصحاب رسانه باید حداکثر بهره‌برداری خود را از این فرصت ببرد تا به تهدید برای آنها تبدیل نشود.

شناخت این فضا برای برنامه‌سازان و مدیران رسانه ملی بسیار با اهمیت است تا آنها بتوانند با برنامه در فضای وب حضور داشته باشند و از این فرصت به نفع خودشان استفاده کنند.

معاونت رسانه مجازی به دو گونه وارد این عرصه شده است؛ بخش اول به عنوان رسانه سایه یا مکمل با ایجاد پرتال‌ها و سایت‌ها فعالیت می‌کند تا مباحث رادیو و تلویزیون را در فضای مجازی کامل کند و از پایگاه‌هایی دارای چنین توانایی حمایت می‌کند.

حتی برای کامل شدن طیف رسانه کودک و نوجوان و تدام بخشی برنامه‌های کودک و نوجوان در شبکه‌های دو، تهران و مراکز استان‌ها پورتالی ایجاد کرده است تا در حوزه تخصصی‌ها وارد فعالیت شود.

معاونت رسانه مجازی در بخش دوم به عنوان رسانه مستقل در فضای مجازی است که با همکاری بخش‌های خصوصی ارتباط مستقیم برقرار می‌کند تا در ارائه محتوا به آنها کمک کند.

مجید اصفیایی