
اکنون در اولین سالگرد این حادثه افکار عمومی جامعه نروژ بار دیگر معطوف اقدامات خشونتآمیز او شده است: اتومبیل بمبگذاری شده در اسلو، پایتخت، برای کشتن مقامات ارشد و تیراندازی در جزیره اوتوئیا برای نابود کردن نسل آینده سیاستمداران وابسته به حزب کارگر که همه توسط یک فرد طراحی شده بود. در جریان این دو حمله 77 نفر که اکثریت آنها نوجوان بودند، جان خود را از دست دادند. حملات نروژ، یکی از مرگبارترین عملیات تروریستی در دهههای اخیر در جهان به شمار میرود.
بیرحمی او هنگام عملی کردن نقشهاش به حدی بود که هرگونه تقاضای بخششی را از سوی قربانیانش بیمورد میساخت. جوانترین فردی که در جریان حمله به اردوگاه هواداران حزب کارگر در جزیره اوتوئیا کشته شد، تنها 14 سال داشت.
واکنش مردم و دولت نروژ در نخستین روزهای پس از این اقدام تروریستی که همه را دچار شوک کرده بود، منحصربهفرد بود. دهها هزار نروژی با حضور در خیابانهای اسلو و با دردست داشتن شاخههای گل رز به یاد قربانیان این حملات آواز خواندند. ینس ستولتنبرگ، نخستوزیر نروژ هم وعده داد که هر اقدامی را برای حفظ ارزشهای بنیادین این کشور انجام خواهد داد. ستولتنبرگ، همچنین گفت که هدف این حملات «ارزشهای بنیادین» نروژ یعنی دموکراسی و جامعه باز این کشور بوده است و تاکید کرد که واکنش نروژ حرکت به سوی «دموکراسی بیشتر و جامعهای بازتر» خواهد بود. حال پس از گذشت یک سال از این حادثه، به نظر میرسد که نخستوزیر به وعدههایی که داده، پایبند بوده است.
به این دلیل که هیچگونه تغییری در قوانین نروژ با هدف افزایش قدرت پلیس و سرویس امنیتی کشور صورت نگرفته، قوانین مقابله با تروریسم همچنان همان قوانین قبلی است. از اینرو هیچگونه اقدام ویژهای برای محاکمه مظنونان به اقدامات تروریستی صورت نمیگیرد. در خیابانهای اسلو، دوربینهای مداربسته همچنان بندرت دیده میشود و پلیس تنها در صورت داشتن اجازه مخصوص اقدام به حمل سلاح میکند. گفته میشود حتی دری که به ساختمان پارلمان در مرکز اسلو منتهی میشود، همچنان باز و بدون هرگونه نگهبانی است.
لیزا کریستوفرسون، یکی از نمایندگان حزب کارگر در پارلمان میگوید: «هنوز دسترسی به پارلمان بسیار آسان است و ما امیدواریم که این امر همچنان ادامه داشته باشد.» این نماینده پارلمان معتقد است مردم تمایل ندارند قوانینی تصویب شود که آنها را از حقوق اولیهشان محروم کند. عزم نروژیها برای رعایت تمام حقوق طبیعی افراد، حتی شامل آندرس بریویک در جریان محاکمه ده هفتهای او هم شد. محاکمه او سرانجام ماه گذشته به پایان رسید.
با او همانند هر مظنون دیگری که مرتکب جرم شده، رفتار شد و حتی این فرصت را یافت که در دادگاه با بلند کردن دستش سلامی به سبک نازیهای افراطی بدهد. او این کار را تا زمانی که از او خواسته شد دست از آن بکشد در جریان محاکماتش ادامه داد. در اولین هفته برگزاری دادگاه به بریویک اجازه داده شد به مدت پنج روز اقداماتش را توضیح دهد. او از این فرصت استفاده کرد و جزئیاتی از نحوه و دلایل کشتن شمار زیادی از شهروندان نروژی را بازگو کرد. در دادگاه و در کمتر از یک متر از جایگاه او، بازماندگان و خانوادههای کشتهشدگان این حملات نشسته بودند.
هرچند پوشش زنده تلویزیونی این دادگاه زمانی که بریویک جزئیاتی از این حملات را ارائه میکرد، قطع شد، اما به رسانههای جهان این اجازه داده شد تا هر کلمهای را که او در جریان محاکمهاش بیان میکند، منتشر کنند. برخی از مردم نروژ از این موضوع ابراز نگرانی کردند که این فرصت به بریویک داده شده تا افکار افراطیاش را در مورد ترس از تسلط «اسلامگرایان» نشان دهد؛ اما کاتو شیوتز، یکی از وکلای ارشد جنایی، میگوید برگزاری دادگاهی علنی این فرصت را به مردم نروژ میدهد تا خود درباره بریویک، قضاوتی آگاهانه داشته باشند. به گفته این وکیل نروژی، ایدههای بریویک به نسبت گذشته از حمایت کمتری برخوردار است.
یان ایگلند، از مقامات پیشین وزارت خارجه نروژ و معاون دیدهبان حقوق بشر معتقد است: «تنها راهی که واقعا میتوان با اقدامات تروریستی مقابله کرد این است که به آنها نشان دهیم از آنها بهتر عمل میکنیم.»
به گفته ایگلند «تمام تلاش تروریستها ایجاد ترس و وحشت در جامعه است. هدف آنها این است که ما ارزشهای آزادیخواهانه را کنار بگذاریم؛ اما ما نباید به آنها اجازه این کار را بدهیم.» وی بشدت از سیاست سایر کشورها از جمله آمریکا در مقابله با تهدیدات اقدامات تروریستی انتقاد میکند. معاون دیدهبان حقوق بشر اتخاذ شیوههایی نظیر ایجاد زندانهایی ویژه برای مظنونان به عملیات تروریستی همانند گوانتانامو یا اعمال شکنجه را در مقابله با تهدیدات تروریستی به چالش گرفته و معتقد است چنین اقداماتی نمیتواند نتیجهبخش باشد./ ایسنا
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
بهتاش فریبا در گفتوگو با «جامجم آنلاین»:
رئیس جمعیت هلالاحمر در گفتوگو با «جامجم» تشریح کرد