باکتری‌هایی برای حفظ سلامت

اما اگر بدانید مصرف این محصولات تا چه حد برای حفظ سلامت و افزایش طول عمر مفید است، به طور حتم بیشتر از آنها استفاده خواهید کرد. جالب است بدانید امروز محصولات پروبیوتیک تنها به فرآورده‌های لبنی محدود نمی‌شود و مواد غذایی دیگری نیز با این خاصیت وجود دارد.

میترا زراتی، کارشناس ارشد علوم تغذیه با اشاره به اهمیت مصرف محصولات پروبیوتیک، در گفت‌و گو با جام‌جم می‌گوید: پروبیوتیک از واژه‌ای یونانی به معنی «برای زندگی» گرفته شده است. در واقع به خانواده‌ باکتری‌های مفید مستقر در روده پروبیوتیک گفته می‌شود و این مجموعه باکتری‌ها برای حفظ سلامت انسان به مواد غذایی اضافه می‌شوند.

پروبیوتیک‌ها یا باکتری‌های مفید، به طور طبیعی در دستگاه گوارش انسان زندگی می‌کنند و هر چه جمعیت آنها افزایش پیدا کند، خواص بیشتری خواهد داشت. وی در این زمینه می‌افزاید: مصرف این مواد می‌تواند سبب تقویت سیستم ایمنی و افزایش طول عمر انسان‌ها شود. به همین دلیل امروز متخصصان ترکیباتی به نام پروبیوتیک را ساخته‌اند و به طور صنعتی این باکتری‌ها را به مواد غذایی اضافه می‌کنند تا جمعیت آنها افزایش یابد.

یکی از بهترین مواد غذایی که این باکتری‌ها می‌توانند در آن رشد کنند، فرآورده‌های لبنی بویژه ماست است، اما امروز این نوع فرآورده‌های غذایی فراتر رفته‌اند و حتی محصولاتی مانند عسل پروبیوتیک، آبلیموی پروبیوتیک یا بیسکویت و شکلات پروبیوتیک نیز در دنیا تولید می‌شود.

زراتی می‌افزاید: به دلیل وجود باکتری‌های مفید در این محصولات و برای بهره‌مندی هر چه بیشتر از خواص آن، این محصولات نباید زیاد حرارت ببیند. همچنین باید دقت داشته باشید محصول زمانی خریداری شود که به تاریخ تولید نزدیک باشد. چون هر چه به تاریخ انقضای محصول نزدیک‌تر شویم، تعدادی از باکتری‌ها از دست می‌رود و محصول تقریبا همانند نوع عادی آن می‌شود.

با توجه به خواص متعددی که محصولات پروبیوتیک دارد، متخصصان مصرف آن را به همه افراد به خصوص کودکان و سالمندان توصیه می‌کنند.

زراتی در این‌باره توضیح می‌دهد: مصرف محصولات پروبیوتیک و باکتری‌های مفید موجود در آن، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد و از بروز انواع سرطان‌ها نیز پیشگیری می‌کند. چون سیستم ایمنی بدن سالمندان ضعیف است مصرف این محصولات برای آنها بسیار مفید به حساب می‌آید.

به گفته وی، در فصل‌های گرم سال نیز نباید مصرف فرآورده‌های پروبیوتیک مانند دوغ و ماست پروبیوتیک را فراموش کرد. در حقیقت مصرف این محصولات مانع از ابتلا به اسهال مسافرتی می‌شود بنابراین بهتر است افرادی که سفری در پیش دارند، بیشتر از این مواد استفاده کنند؛ بخصوص در سفرهای جاده‌ای که احتمال بروز عفونت‌های دستگاه گوارش و اسهال زیاد است.

این کارشناس ارشد تغذیه می‌افزاید: افرادی که آلرژی‌های فصلی دارند و در فصل بهار و تابستان دچار عطسه، آبریزش بینی و خارش گلو می‌شوند یا کسانی که آلرژی‌های غذایی دارند نیز نباید مصرف این محصولات را فراموش کنند.

وی ادامه می‌دهد: مصرف مقدار زیاد این مواد هیچ‌گونه عوارضی ایجاد نمی‌کند و حتی توصیه می‌شود کسانی که مشکلات گوارشی مانند التهاب روده، نفخ یا ریفلاکس دارند، حتما از این مواد استفاده کنند.

امروز نه تنها مواد غذایی پروبیوتیکی در بازارها موجود است، بلکه مکمل‌های پروبیوتیکی نیز در سیستم دارو سازی وجود دارد که با کمک آنها می‌توانیم میزان جمعیت میکروبی روده را تغییر دهیم. ولی در علم تغذیه مصرف فرآورده‌های غذایی پروبیوتیک توصیه می‌شود و نه مکمل آن.

به گفته وی، جمعیت باکتری‌های روده هر انسانی مانند اثر انگشت وی خاص است و از فردی به فرد دیگر تغییر می‌کند. زراتی یادآور می‌شود: این باکتری‌ها در طول عمر فرد و تحت تاثیر رژیم غذایی او می‌توانند تغییر کنند. همچنین چاق یا لاغر بودن افراد هم در تغییر جمعیت میکروبی روده موثر است. علاوه بر این موارد، مصرف مزمن آنتی‌بیوتیک‌ها نیز می‌تواند پروبیوتیک‌های روده را از بین ببرد. به گفته وی، جمعیت پروبیوتیک‌ روده افرادی که رژیم‌های غذایی پرچرب دارند، کاهش می‌یابد. بنابراین به افراد چاق توصیه می‌شود حتماً از محصولات پروبیوتیکی استفاده کنند.

مصرف محصولات پروبیوتیک با تمام خواصی که دارد، باز هم برای گروه‌هایی خاص ممنوع است. میترا زراتی در این‌باره هشدار می‌دهد: بیماری‌هایی وجود دارد که مصرف محصولات پروبیوتیک در آن ممنوع می‌شود؛ افرادی که کورتون مصرف می‌کنند، کسانی که پیوند اعضا داشته‌اند و باید کورتون استفاده کنند و افرادی که بیماری‌هایی دارند که ایجاد نقص سیستم ایمنی کرده است، نباید از این محصولات استفاده کنند.