با وجود تمام این مشکلات باید بگوییم نفخ شکم خوشبختانه در بیشتر مواقع نشانهای از یک بیماری حاد و جدی نیست و با رعایت برخی نکات و پرهیز از خوردن بعضی از مواد غذایی قابل کنترل است. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید در دستگاه گوارش همه ما گازهای مختلفی وجود دارد که 5 گاز اصلی موجود در روده شامل نیتروژن، اکسیژن، دیاکسیدکربن، هیدروژن و متان است. از میان این گازها اکسیژن و نیتروژن موجود در روده از طریق بلع هوا وارد معده و سپس روده میشوند که البته ممکن است بر اثر آروغ زدن خارج شوند، اما بقیه این گازها در نتیجه تخمیر مواد غذایی توسط باکتریهای روده به وجود میآیند که این گازهای تولیدی معمولا به صورت گاز از مخرج دفع میشوند. یک روده طبیعی روزانه 7 تا 9 لیتر گاز تولید میکند و بیشتر گازهای تولید شده جذب خون میشوند و تنها 600 میلیلیتر از گازها از طریق مخرج یا دهان خارج میشوند.
به گفته پزشکان، اگر دفع گاز 14 تا 25 نوبت در شبانهروز صورت گیرد یک امر طبیعی است، ولی چنانچه این مساله بیشتر از 25 بار در طول 24 ساعت رخ دهد، قطعا نیاز به پزشک متخصص خواهد بود و نمیتوان از کنار آن براحتی گذشت.
با علل نفخ آشنا شوید
اگرچه پدیده نفخ شکم که حاصل تخمیر باکتریایی و تولید گاز در روده است اغلب یک پدیده طبیعی تلقی میشود، اما اگر مقادیر بالایی از این گازها در روده به وجود آیند میتوانند نتیجه برخی از اختلالات کوچک و بزرگ دستگاه گوارش باشند.
بلع هوا همراه غذا: نفخ شکم میتواند به علت آتروفاژی یا بلع هوا همراه با غذا به وجود بیاید. این مساله بیشتر گریبانگیر افرادی میشود که عادت دارند هنگام غذا خوردن صحبت کنند. همچنین بلع هوا میتواند در نتیجه تند غذا خوردن یا همراه با استعمال سیگار باشد. البته از جویدن آدامس نیز نباید غافل شد.
عفونتهای قارچی: در سالهای اخیر عفونتهای قارچی که باعث اسهال و نفخ میشوند بسیار شایع شده است که شایعترین این قارچها کاندیدا آلبیکانز است. این قارچ در روده تولید گاز و الکل میکند و در نتیجه شخص دچار نفخ میشود. علاوه بر اینها کاهش قند خون، عطش و علاقه مفرط به مصرف مواد کربوهیدرات مانند شیرینی را نیز باید به فهرست علائم این بیماری اضافه کرد. چنانچه از ابتلای بیمار به این قارچ، مدت زمان زیادی گذشته باشد ممکن است شخص حتی دچار اضافه وزن نیز شود.
یبوست: پزشکان همیشه بر این عقیدهاند که یبوست امالامراض است. اینجا نیز ردپای یبوست و شکلگیری نفخ دیده میشود. در افراد مبتلا به یبوست که حرکات روده دچار اختلال و کندی حرکت است همین مساله باعث اختلال در دفع گاز شده و نفخ شکم تشکیل میشود.
کاهش حرکت روده: دیده شده که برخی بیماریها مثل دیابت، بیماریهای انگلی، تیروئیدی، بیماریهای التهابی روده یا مصرف برخی از داروها باعث کاهش تحرک روده میشود که خود عاملی برای نفخ شکم است.
افزایش باکتریهای روده: به طور طبیعی در روده همه ما باکتریهایی وجود دارند، اما چنانچه به دلایل گوناگونی این باکتریها شروع به تکثیر کنند اینجاست که دیگر نهتنها سودمند نیستند بلکه باعث اختلال هضم و جذب در روده میشوند.
اختلالات آنزیمی: شاید شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید که هیچ رغبتی به مصرف شیر ندارید، چون با خوردن آن دچار نفخ میشوید. این افراد معمولا بدون آن که خود خبر داشته باشند، دچار کمبود آنزیم لاکتاز هستند. کمبود این آنزیم و کمبود گروه دیگری از آنزیمهای گوارشی میتواند موجب سوءهاضمه و سرانجام نفخ شکم شود.
بیماریهای هشداردهنده: نفخ شکم مثل تب میتواند به عنوان نشانهای از یک بیماری باشد، مثل ابتلا به تومور، سندرم روده تحریکپذیر، بیماری سلیاک، انسداد روده یا نشانه آپاندیسیت و سنگ کیسهصفرا. در صورتی که نفخ با گروهی از علائم هشداردهنده مانند کاهش وزن، کمخونی و اسهال همراه باشد حتما نیاز به بررسیهای
دقیقتری دارد.
توصیههایی علمی برای رهایی از نفخ شکم
با رعایت نکات ساده و همچنین با اصلاح سبک زندگی خود میتوانید نفخ شکمتان را کاهش دهید.
1 ـ غذاهایی را که باعث ایجاد نفخ میشوند مشخص کنید و بتدریج مصرف آنها را کاهش دهید. مثل حبوبات، کلم، کاهو، بروکلی، پیاز و سیر همچنین کاهش مصرف غذاهای پرچرب نیز میتواند کمک زیادی به شما برای کاهش این مشکل بکند.
2 ـ نوشیدنیهای گازدار نیز باید از برنامه غذایی شما حذف شود، چرا که گاز موجود در این نوشیدنیها تخلیه معده را کند میکند.
3 ـ بهتر است وعدههای غذایی را در حجم کم و دفعات بیشتر استفاده کنید. داشتن آرامش هنگام صرف غذا نیز از موارد مهم پیشگیری است، چرا که استرس عامل ایجاد نفخ شکم است. پس غذایتان را در کمال آرامش و به آهستگی بخورید و سعی کنید قبل از قورت دادن، حسابی آنها را بجوید.
4 ـ کمبود مایعات یکی از دلایل مهم ایجاد یبوست است. پس حتما در شبانهروز از مصرف 8 لیوان آب غافل نشوید بویژه اگر غذاهای فیبردار مصرف میکنید. همچنین استفاده از ملینهای اسموتیک برای رفع یبوست و کاهش نفخ شکم میتواند کمککننده باشد.
5 ـ غذاهای تازه و طبیعی مصرف کنید و از مصرف غذاهای سرد و بستهبندی شده بپرهیزید.
6 ـ مصرف زیاد قهوه، چای و شکلات باعث تحریک دستگاه گوارش شده و نفخ شکم را به دنبال دارد. پس در مصرف این موارد افراط نکنید.
7 ـ اگر پس از مصرف شیر یا محصولات لبنی دچار نفخ میشوید باید از انواع بدون لاکتوز این مواد غذایی استفاده کنید.
دکتر مریم محمدی
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد