2‌خط موازی ‌که به هم نمی‌رسند!

اما در فوتبال ایران سال‌هاست که هدف‌های بزرگ قربانی هدف‌های کوچک می‌شوند. حفظ موقعیت و صندلی مدیریت از یک سو و اهمیت دادن به مدال‌های کم‌ارزش برای پربارتر کردن کارنامه کاری از سوی دیگر سبب می‌شود تا در کشور ما به جای دیدن افق‌های دور و هدف‌های بزرگ، دست یافتن به هدف‌‌های کوچک به هر قیمتی در اولویت قرار بگیرد.

وقتی تیم امید فوتبال کشورمان 4 سال پیش از المپیک و 2 سال قبل از بازی‌های آسیایی تشکیل شد، اهالی فوتبال امیدوار شدند که این‌بار قرار است با یک آینده‌نگری مناسب سنت‌شکنی شود و تیم امید که استخوان‌بندی آن را تیم جوانان 2 سال قبل تشکیل می‌داد با میانگین سنی زیر 21 سال عازم مسابقات گوانگجو شود و از این رقابت‌ها به عنوان پلی برای رسیدن به هدف بزرگ‌تر یعنی راهیابی به المپیک استفاده کند تا این طلسم بالاخره بشکند و آرزوی دیرینه طرفداران فوتبال برآورده شود.

اما با نزدیک شدن به بازی‌‌های آسیایی مشخص شد که قرار نیست این بار هم سنت‌شکنی شود. زمزمه استفاده از 3 بازیکن بزرگسال در بازی‌های آسیایی گوانگجو و بالا بردن میانگین سنی از زیر 21 به زیر 23، حضور قدرتمندانه ایران در مسابقات مقدماتی المپیک 2012 را در هاله‌ای از ابهام و تردید قرار داد. ترس از خطر کردن برای رسیدن به اهداف بزرگ در حالی بین مسوولان همچنان وجود دارد که فوتبالدوستان در ایران نیز مثل سایر نقاط دنیا به این باور رسیدند که باید برای دست یافتن به آرزوهای فوتبالی دیرینه خود صبر داشته باشند. رای مردم در نظرسنجی برنامه 90 به اهمیت بیشتر صعود تیم امید به المپیک 2012 در مقایسه با کسب مدال در بازی‌های آسیایی گوانگجو، گواهی بر این ادعاست.

تیم امید در حالی قرار است با 3 بازیکن بزرگسال تقویت شود که در طول ماه‌هایی که از تشکیل آن می‌گذرد با استناد به اظهارات غلامحسین پیروانی و کارشناسان، این تیم یکی از بهترین تیم‌های با میانگین سنی زیر 21 سال تاریخ فوتبال است؛ تیمی که حتی با رسیدن به خودباوری می‌تواند با همان شاکله اصلی خود در رقابت‌های آسیایی گوانگجو برای کسب مدال تلاش کند و بر اندوخته‌های تجربی و کیفی خود بیفزاید.

*‌*‌*‌

یکی از مربیانی که تجربه فعالیت در تیم‌های ملی پایه را دارد در گفتگو با «جام‌جم» از اصرار بی‌چون و چرای مسوولان برای استفاده از بازیکنان کمکی پرده برمی‌دارد و می‌گوید: نمی‌‌خواهم این حرف‌ها از قول من نقل شود، اما حقیقت این است که وقتی مربی از فردای خودش خبر ندارد، نمی‌تواند برای 3 سال بعد مطمئن باشد، پس به همین مسابقاتی که پیش رو دارد فکر می‌کند که اگر روزی رفت بگویند فلانی با تیم امید مثلا طلای بازی‌های آسیایی را گرفت. اگر خودش هم بخواهد تیم را آماده المپیک کند و تقویت نشده به بازی‌های آسیایی برود مسوولان اجازه نمی‌دهند. این مسابقات طوری است که یک مدال برای کاروان ایران تاثیرگذار است و ناکامی احتمالی رشته‌های دیگر با طلا یا نقره فوتبال کمی پوشانده می‌شود.

این نظریه اما با نگاهی منطقی توجیهی مناسب برای مسوولان نخواهد بود. اگر ایران مدالی غیر از طلا در فوتبال بگیرد چندان در سرنوشت کاروان ورزشی کشورمان تاثیری ندارد. در سال 2006 در مسابقات آسیایی دوحه قطر، ایران در حالی که از برهانی، حسینی و رودباریان برای تقویت تیم امید استفاده کرد به مدالی بهتر از برنز نرسید و سومی شاگردان رنه سیموئز برزیلی در ششمی کاروان ایران تاثیر چندانی نداشت، بنابراین گرچه قهرمانی در هر تورنمنتی می‌تواند هدف اول و ایده‌آل یک مجموعه باشد، اما اگر به قیمت از دست دادن آینده تمام شود لذتی نخواهد داشت.

*‌*‌*‌

مهدی مناجاتی نتیجه‌گرا بودن را نقطه مقابل آینده‌نگری در فوتبال می‌داند و به «جام‌جم» می‌گوید: اگر یک تیم برای بازی‌های آسیایی بسته شده باشد طبیعی است که طبق اصول از بازیکن کمکی بهره بگیرد، اما هدف تیم ما چیز دیگری تعریف شده بود. صعود به المپیک بدون کسب تجربه در چنین میدان‌هایی محقق نمی‌شود. اتفاقا در این دوره در تیم‌های لیگ برتر بازیکنان پدیده در رده سنی امید و زیر 21 سال در تیم‌های بزرگی مثل سپاهان، پرسپولیس، استقلال و ذوب‌آهن داریم که تجربه آنها بیشتر از سن‌شان است و می‌توانند با اعتماد به نفس بالا در این تیم ظاهر شوند. به نظر من برای آینده‌نگری باید نتیجه‌گرایی را کنار گذاشت. مربی باید حرف اول و آخر را بزند اگر مربی در تیمش چیزی می‌بیند که معنی توانایی می‌دهد باید پای بازیکنانش بایستد و مطمئن باشد که نتیجه‌ آن را هم می‌بیند. مثلا رحمتی تا کی می‌تواند برای فوتبال ما دروازه‌بان باشد؟ باید فرصت بدهیم تا جانشین شایسته‌ای برای او پیدا شود و اعتماد به نفس پیدا کند.

*‌*‌*‌

حمید درخشان تدارکات لازم برای تیم امید را مورد اشاره قرار می‌دهد و به «جام‌جم» می‌گوید: در شرایطی که فراهم کردن بازی تدارکاتی برای تیم‌های ملی به معضلی برای فدراسیون تبدیل شده، پس چه بهتر که تیم امید را با همان نفرات اصلی به میدان بفرستند تا بازی‌های آسیایی بدون صرف هزینه و وقت اضافه، به عنوان بازی تدارکاتی محکی جدی برای این تیم باشد.

راهی که ایران در پیش گرفته امتحانش را پس داده است، یعنی وقتی آن فرا نرسیده که فوتبال ایران با کشورهای پیشرفته در فوتبال حرکتی همسو داشته باشد؟