واریکوسل؛ بیماری شایع در مردان

دکتر اسعد مرادی، اورولوژیست، فلوشیپ سرطان‌های مجاری ادراری و عضو هیات علمی دانشگاه درخصوص علل بروز و نحوه درمان این بیماری در گفتگو با جام‌جم اظهار می‌کند: در این بیماری وریدهای بیضه گشاد می‌شوند که علت آن را می‌توان به ایجاد مشکل در آناتومی سیستم وریدی بیضه، ارتباط داد و از آنجا که شریان ورید بیضه از شریان‌های داخل شکم منشا می‌گیرد، ورید بیضه چپ به شکلی است که باعث می‌شود فشار وریدهای داخل شکم به شبکه وریدی بیضه منتقل شود.به گفته این اورولوژیست، نقص در آناتومی بیضه چپ باعث می‌شود که فشار وریدی داخل شکم به این ورید منتقل و آن را گشاد کند.

«واریکوسل در 90 درصد مواقع، بیضه چپ را درگیر می‌کند و فقط 10 درصد از مواقع به صورت دوطرفه است.»

دکتر مرادی با اشاره به این مطلب می‌گوید: واریکوسل معمولا علامتی ندارد و بیمار موقعی متوجه بیماری‌اش می‌شود که وریدهای بیضه‌اش بزرگ و گشاد شده‌اند.

وی متذکر می‌شود: گاهی این بیماری همراه با درد است و معمولا هنگام فعالیت، دویدن، سرپا ایستادن و کار کردن رخ می‌دهد که به هنگام استراحت از شدت درد کاسته می‌شود، پس شایع‌ترین فرم تظاهر بالینی واریس بیضه، بی‌علامتی آن است.

«در برخی مواقع افراد با بزرگی بیضه به پزشک مراجعه می‌کنند که در واقع چیزی که در این میان بزرگ شده است وریدهای بیضه است و نه خود بیضه.»

این عضو هیات علمی دانشگاه با ابراز این مطلب خاطرنشان می‌کند: گاهی بیماران با شکایت کوچک شدن و دردناک بودن بیضه، به پزشک مراجعه می‌کنند که این موارد نیز از علائم و نشانه‌های بیماری است. چراکه عده‌ای از پزشکان و متخصصان معتقدند، افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، بیضه آنها خوب رشد نمی‌کند.

وی چهارمین علت مراجعه افراد به پزشک را «نازایی» ذکر کرده و عنوان می‌کند: برخی نیز پس از انجام معاینات، متوجه نازایی خود می‌شوند.

دکتر مرادی می‌افزاید: واریس در درصدی از مبتلایان باعث تاثیر منفی در تولید اسپرم (نطفه)‌ می‌شود و از تعداد اسپرم‌ها کاسته و حرکت آنها را کند می‌کند که باعث عقیم شدن فرد می‌شود که در این موارد با انجام عمل جراحی، شانس باروری مجدد وی به 50 درصد می‌رسد.

ولی نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که واریکوسل (واریس بیضه)‌ در همه افراد باعث این گونه مشکلات نمی‌شود و به همین خاطر همه آنها احتیاج به جراحی پیدا نمی‌کنند و عده کمی از آنها بایستی عمل جراحی کنند.

این اورولوژیست در ادامه می‌افزاید: اگر افراد در سنین جوانی و نوجوانی با بزرگی بیضه مواجه شدند، بهترین راه، مراجعه به متخصص کلیه و مجاری ادراری است چراکه امکان دارد این بزرگی، ناشی از واریس نبوده و علامت بیماری مهلک‌تری همچون <تومور بیضه> باشد که هم همراه با درد است و هم بزرگی.

درمان بیماری

روش‌های درمانی واریس بیضه (واریکوسل)‌ متفاوت است ولی روشی که این روزها مورد استفاده قرار می‌گیرد: لاپاراسکوپی و عمل جراحی باز (طول مدت عمل 10 الی 15 دقیقه)‌ است. دکتر مرادی با بیان این موضوع، می‌افزاید: درمان این بیماری فقط از طریق جراحی میسر است و درمان دارویی ندارد.

وی درخصوص عود پس از عمل جراحی ابراز می‌کند: در 80 الی 90 درصد، این بیماری عود ندارد ولی در 10 تا 20 درصد مواقع، با باقی ماندن وریدهای ظریف، بیمار دچار عود و گشادی ورید می‌شود. همچنین ممکن است در برخی موارد شخص پس از جراحی دچار «آب آوردن بیضه» شود. این عضو هیات علمی دانشگاه متذکر می‌شود: این بیماری در بسیاری نیاز به عمل جراحی ندارد و فقط می‌توان با پیگیری آن را زیر نظر داشت و فقط در صورت بروز درد و مانع از فعالیت‌های روزانه شدن، کوچک شدن و عقیمی است که بیماری بایستی تحت درمان قرار بگیرد و از آنجایی که این بیماری اغلب در بالغین (سن بلوغ)‌ رخ می‌دهد، پزشکان متعددی اعتقاد بر این دارند که بهترین راه در سنین 14 الی 15 سالگی، انجام عمل جراحی است تا واریس روی کارکرد بیضه تاثیر منفی نداشته باشد.

این بیماری ارثی نیست

دکتر مرادی با بیان این که واریکوسل بیماری‌ ارثی نیست، می‌گوید: علت اصلی واریکوسل مشکل در آناتومی وریدهای بیضه است و <ضربه، کارهای سنگین و عمل جراحی آپاندیسیت> باعث بروز این بیماری نمی‌شوند. گفتنی است تشخیص بیماری، بالینی است و پزشک با معاینه و انجام سونوگرافی می‌تواند از سالم بودن و ابعاد بیضه اطمینان حاصل کند.

توصیه مهم

این اورولوژیست در پایان یادآور می‌شود با این که بررسی و ابراز مشکلات دستگاه تناسلی در فرهنگ ما با ممنوعیت خاصی مواجه است و افراد از بیان آن خودداری می‌کنند، ولی باید توجه داشت که نباید با بیماری این گونه برخورد شود و برای حل معضل باید با پزشک متخصص مشورت شود. به همین دلیل افرادی که دچار کوچکی، بزرگی و دردناک شدن بیضه می‌شوند بایستی سریعا برای تشخیص بیماری به پزشک مراجعه کنند.