رضا سادات

تحول بی سابقه

در حالی که گمان می‌رفت پیشنهاد پاتریک لیهی، سناتور دموکرات ورمونت برای تشکیل کمیته حقیقت‌یاب و آشتی ملی در آمریکا با هدف بررسی عملکرد دوران زمامداری 8 ساله جورج‌بوش، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا سروصدای زیادی لااقل در داخل آمریکا به پا کند، اما رسانه‌های آمریکایی واکنش سردی به آن نشان دادند و این خبر انعکاس چندانی نداشت.

کد خبر: ۲۳۵۷۹۶

به هر حال چه رسانه‌ها به این مساله توجه نشان دهند و چه با بی‌تفاوتی از کنار آن بگذرند عملی شدن پیشنهاد لیهی می‌تواند گامی به جلو برای عبور از دوران پرتنش زمامداری بوش و آشتی دولت ینگه دنیا با ملت آمریکا و حتی سایر ملت‌ها و دولت‌ها باشد.

بوش اگرچه پس از به دست گرفتن قدرت در سال 2000 میلادی با وقوع حادثه هاینان که در جریان آن یک هواپیمای جاسوسی آمریکا ناچار به فرود در یکی از فرودگاه‌های نظامی جنوب چین شد به واسطه عملکرد قاطعش در برابر چشم بادامی‌ها به قهرمانی ملی تبدیل شد با اعمال سیاست‌هایی یکجانبه‌گرایانه پس از وقوع حملات تروریستی 11 سپتامبر خیلی زود اعتبار و محبوبیت خود را در خارج و داخل آمریکا از دست داد.

نگاهی گذرا به وضعیت جهان در پایان دوره زمامداری بوش به خوبی گویای تاثیر غیرقابل انکار سیاست‌های او و دولتش بر حال و هوای مراودات جهانی و زندگی مردم آمریکاست. این تحولات پیش از همه چیز موقعیت و اعتبار آمریکا را متاثر ساخت و موجب شد حوزه نفوذ این کشور در گستره گیتی کاهش یابد.

درگیر شدن آمریکا در 2 جنگ عراق و افغانستان، به مخاطره‌افتادن روابط واشنگتن با پایتخت‌های غربی به دلیل عملکرد یکجانبه‌گرایانه و نخوت‌آمیز بوش و رویارویی واشنگتن و مسکو بر سر طرح‌هایی چون گسترش ناتو به شرق و استقرار اجزای سامانه دفاع موشکی آمریکا در شرق اروپا موجب شد اتاق بیضی کاخ‌سفید طی 8 سال حاکمیت بوش به‌مراتب پررفت و آمدتر از هر دوره دیگری پس از پایان جنگ دوم جهانی باشد.

دولت بوش حتی شهروندان آمریکایی را هم از تصمیمات عجیب و تند خود بی‌نصیب نگذاشت. تصویب قانون میهن‌پرستی که آزادی‌های مدنی در آمریکا را تحت لوای دفاع از وطن به شدت کاهش داد و پافشاری بر اجرای طرح معافیت مالیاتی شرکت‌های بزرگ که جیب اغنیا را پرپول‌تر و مشکلات فقرا را دو چندان کرد از جمله اشتباهات غیرقابل انکار دولت بوش بود.

بوش در حالی کاخ‌سفید را تحویل باراک اوباما، سلف خود داد که آمریکا بدهکارتر از هر زمانی در طول تاریخ خود است، مردم از جنگ و مشکلات اقتصادی به تنگ آمده‌اند و روابط واشنگتن با اغلب کشورهای جهان از جمله کشورهای عضو اتحادیه‌اروپا که متحد سنتی آمریکا هستند دیگر آن فروغ گذشته را ندارد.

در چنین شرایطی تشکیل کمیسیون حقیقت‌یاب و آشتی ملی و ارجاع پرونده بوش و دستیاران ارشدش به دستگاه قضایی که در صورت تحقق اولین مورد رسیدگی به کارکردهای یک‌رئیس‌جمهور آمریکا در دادگاه پس از پایان زمامداری‌اش خواهد بود هر چند آب را به جوی بازنمی‌گرداند اماگواهی بر این واقعیت خواهد بود که دوران تغییر واقعا شروع شده است.