جشن فانوس در مصر

در شب‌های رمضان، مسلمانان سرزمین‌های مختلف از دیر باز تاکنون،‌ سنت‌‌های گوناگونی داشته‌اند که بازتاب فرهنگ و آیین آنان در سده‌های مختلف بوده است. مردم مسلمان کشور کهنسال مصر نیز مثل دیگر سرزمین‌های اسلامی، ماه‌ رمضان را گرامی می‌دارند و در این کشور سنت‌هایی را به جا می‌آورند که یادگار نیاکان آنان است.

کد خبر: ۲۰۲۴۶۲

مصری‌ها در ماه رمضان چند سنت ویژه دارند که مختص خود آنهاست و شاید در کشوری دیگر دیده نشود. یکی از سنت‌های جالب مصری‌ها در ماه رمضان، سنت فانوس است. شب هنگام، بچه‌های خردسال در پیشاپیش یک گروه، فانوس به دست حرکت می‌کنند تا راه را برای مادرشان روشن کنند.

این سنت از سال‌های دور در مصر رایج بود. مصری‌ها اعتقاد دارند مادر برکت خانه است و در ماه مبارک رمضان بهتر می‌توان ارزش‌های او را درک کرد. او روشنایی خانه است و با روشن کردن راه در شب‌های رمضان برای مادر می‌خواهند نشان دهند همه ساعت‌های رمضان برای مادرشان روشن است.

این سنت کم‌کم به شکل یک قاعده درآمد و سراسر مصر را فرا گرفت و امروزه در ماه مبارک رمضان با جلوه خاصی برگزار می‌شود که البته چهره و رنگ و بوی تازه‌ای گرفته است.

در گذشته، حرکت دادن فانوس با شادی و آواز همراه بود. حالا نیز کودکان این کار را انجام می‌‌دهند. در شب‌های رمضان،‌ در برخی محلات قاهره و کوچه‌ها و خیابان‌ها، فانوس‌های روشن رنگارنگ را می‌بینید که می‌درخشند. این فانوس‌های دست‌ساز در کارگاه‌های محلی ساخته می‌شوند و دوست‌داشتنی‌ترین و پراستفاده‌ترین کالای رمضان در قرن‌های مختلف بوده‌اند.

هجوم فانوس‌های چینی‌

استفاده از فانوس‌های رنگارنگ در مصر در ماه مبارک رمضان این روزها خیلی گسترش یافته، اما کارگاه‌های فانوس‌سازی رونق گذشته را ندارند. در حالی که تقاضا برای فانوس خیلی زیاد شده است.

در بازار فانوس مصر، چینی‌ها با تمام توان وارد شده‌اند. هر سال در مصر فانوس‌های بیشتری را می‌بینیم که چینی‌ها ساخته‌اند. آنها برای این که بازار فانوس مصر در ماه رمضان را در اختیار بگیرند، فانوس‌هایی با طراحی‌های جدید عرضه می‌کنند که فانوس‌های مصری قادر به رقابت با آنها نیستند.

اولین فانوس‌های چینی برای ماه رمضان، اوایل دهه 1990 در مصر دیده شد. در سال‌های پس از آن، میلیون‌ها فانوس مانند سیل به داخل کشور مصر سرازیر شد. در سال 2000 چین بیش از 20 میلیون دلار فانوس به مصر صادر کرد که 99 درصد از کل فانوس‌های فروخته شده در سراسر آن کشور بود.

فانوس‌های وارداتی از مصر از جنس پلاستیک هستند. در این فانوس‌ها به جای فتیله، لامپ قرار داده‌اند که با باتری روشن می‌شود. چینی‌ها فانوس‌های خود را بی‌خطر ساخته‌اند که بچه‌ها بدون نگرانی با آنها بازی کنند.

فانوس‌های چینی موسیقی هم پخش می‌کنند و حتی از آنها بخار خارج می‌شود که به این ترتیب جاذبه زیادی برای بچه‌ها دارند. فانوس‌هایی که به شکل شتر ساخته شده‌اند، بیشتر طرفدار دارند.

اکنون گروه خاصی از مردم مصر از وضع موجود ناراحت و نگرانند. به گزارش روزنامه‌های محلی مصر، فانوس‌های چینی به کابوسی برای کارگاه‌های فانوس‌سازی مصر تبدیل شده‌اند.

کسانی که در این کارگاه‌ها کار می‌کنند صنعت فانوس‌سازی را ‌از نیاکانشان به ارث برده‌اند و حالا نمی‌توانند ببینند رقیب سرسختی، از هزاران کیلومتر دورتر آمده و آنها را از میدان بیرون می‌کند.

در سال جاری، تا پیش از آغاز ماه رمضان،‌کمتر از 5 درصد فانوس‌هایی که در مصر عرضه شده، تولید داخل این کشور است. یک صنعتگر فانوس‌ساز مصری می‌گوید: چه اتفاقی در کره زمین برای مردم ما افتاده است؟

در مدت زمانی طولانی، فانونس می‌ساختیم حالا چرا نمی‌توانیم فانوس‌هایی تولید کنیم که باب طبع مردم ما باشند؟

برخی صاحبان کارگاه‌های فانوس‌سازی از دولت مصر خواسته‌اند محدویت‌هایی برای واردات فانوس اعمال کند. حتی موضوع ممنوع کردن واردات فانوس‌های چینی را نیز مطرح کرده‌اند.

آنچه مسلم است این‌که تا سال‌های آینده در شب‌های رمضان، مصری‌ها همچنان از فانوس‌های چینی استفاده خواهند کرد. از آنجا که فناوری چین برتر و نیروی کار در آن کشور ارزان‌تر است. چینی‌ها می‌توانند فانوس‌های بهتر و ارزان‌تری را در مقایسه با فانوس‌های مصری تولید کنند.

یک شهروند مصری درباره استقبال گسترده از فانوس‌های چینی می‌گوید: فانوس‌های ما برای مدتی طولانی همان شکل قدیمی خود را حفظ کرده‌اند؛ اما چینی‌ها فانوس‌هایی را با خلاقیت‌ بیشتر تولید می‌کنند. روزی همه کارگاه‌های ما تعطیل خواهند شد. تقریبا غیرممکن است که بتوانیم با چینی‌ها رقابت کنیم. کاری از دستمان برنمی‌آید.