معمای بن‌لادن
اوایل هفته جاری بود که یکی از مقامات سرویس اطلاعاتی ارتش پاکستان(ISI) از اختفای اسامه بن‌لادن، رهبر گروه تروریستی القاعده در مناطق قبایلی‌نشین مرزی پاکستان با افغانستان خبر داد.
روزنامه فرانسوی پاریزین که این خبر را منتشر کرد بدون اشاره به هویت این مقام پاکستانی مدعی حضور بن‌لادن در منطقه کوهستانی چیترال در مجاورت ولایت کنر در شرق افغانستان شد.
هنوز ساعاتی از انتشار این گزارش نگذشته بود که وزارتخانه‌های امور خارجه افغانستان و پاکستان برای تکذیب این خبر تحرک گسترده‌ای را آغاز کردند.
هنوز ساعاتی از انتشار این گزارش نگذشته بود که وزارتخانه‌های امور خارجه افغانستان و پاکستان برای تکذیب این خبر تحرک گسترده‌ای را آغاز کردند.
ایالات‌متحده با گذشت نزدیک به 6 سال از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر به رغم به کارگیری ظاهری تمامی توانمندی‌هایش نتوانسته سرشاخه‌های القاعده را شناسایی کرده، به اسارت درآورد یا به قتل برساند.
حجم گسترده عملیات اطلاعاتی، همکاری‌های بین‌المللی و حتی تعیین جایزه‌ای 25 میلیون دلاری برای ارائه اطلاعاتی که منجر به دستگیری یا قتل بن‌لادن و ایمن‌الظواهری، مرد شماره 2 مصری‌تبار این گروه شود هم نتوانست گره از پرونده کور القاعده بگشاید.
القاعده و شخص بن‌لادن به دستمایه اصلی تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات اطلاعاتی بسیاری در ایالات‌متحده و سایر کشورهای غربی تبدیل شده‌اند. غربی‌ها با اتکا به خطر القاعده و بن‌لادن آزادی‌های مدنی را محدود می‌کنند، مهاجران را تحت‌نظر می‌گیرند و حتی علیه کشورهای دیگر و با ادعای جلوگیری از تهدیدات آینده دست به اقدامات پیشگیرانه می‌زنند.
با این حال امپراطوری عظیم و طویل دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا به رغم در اختیار داشتن بودجه‌ای بی‌حد و حساب و برخورداری از جدیدترین پیشرفت‌ها در عرصه فناوری و افزودن چاشنی تطمیع مالی توده‌های فقیر در افغانستان، پاکستان و سایر کشورهای در حال توسعه و شاید مهم‌تر از همه برخورداری از همکاری و پشتیبانی نهادهای اطلاعاتی در اروپا، ژاپن و سایر کشورهای متحد واشنگتن از عهده دستگیری بن‌لادن برنمی‌آید.
یافتن دلایل پس پرده این ناکامی چندان هم دشوار نیست. هنوز چند ماهی از حملات یازدهم سپتامبر نگذشته بود که جورج بوش، رئیس‌جمهور آمریکا به صراحت اعلام کرد نباید اجازه داد بن‌لادن در اذهان ملت‌های خشمگین عرب به اسطوره تبدیل شود.
کشته شدن بن‌لادن توسط عوامل دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا از بن‌لادن شهیدی می‌ساخت که یک تنه در برابر هیمنه آمریکا ایستاده بود. از دگر سو واشنگتن اساسا به وجود بن‌لادن و القاعده نیاز دارد تا بتواند بسیاری از اهداف خود را اجرایی کرده و عملکرد خود را در پس پرده مقابله با اقدامات تروریستی توجیه کند.
تئوری حمایت پنهان واشنگتن از حملات 11 سپتامبر شاید واقع‌گرایانه و عقلانی نباشد اما این واقعیتی غیرقابل کتمان است که بن‌لادن و القاعده همان کاری را انجام دادند که زمامداران امریکایی امید داشتند انجام شود.
در غیاب حملات 11 سپتامبر، دولت بوش دستاویز لازم برای حمله به عراق و افغانستان و تلاش برای به دست گرفتن کنترل این دو کشور که جای پایی برای ارتش آمریکا در دو منطقه استراتژیک خلیج‌فارس و آسیای میانه به وجود می‌آورد را نداشت.
شاید به همین دلیل است که روزنامه انگلیسی دیلی‌تلگراف سه‌شنبه این هفته در گزارشی از مخالفت کاخ‌سفید با دستگیری بن‌لادن توسط نیروهای ویژه ارتش آمریکا پس از شناسایی محل اختفای وی پرده برداشت.
حجم گسترده عملیات اطلاعاتی، همکاری‌های بین‌المللی و حتی تعیین جایزه‌ای 25 میلیون دلاری برای ارائه اطلاعاتی که منجر به دستگیری یا قتل بن‌لادن و ایمن‌الظواهری، مرد شماره 2 مصری‌تبار این گروه شود هم نتوانست گره از پرونده کور القاعده بگشاید.
القاعده و شخص بن‌لادن به دستمایه اصلی تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات اطلاعاتی بسیاری در ایالات‌متحده و سایر کشورهای غربی تبدیل شده‌اند. غربی‌ها با اتکا به خطر القاعده و بن‌لادن آزادی‌های مدنی را محدود می‌کنند، مهاجران را تحت‌نظر می‌گیرند و حتی علیه کشورهای دیگر و با ادعای جلوگیری از تهدیدات آینده دست به اقدامات پیشگیرانه می‌زنند.
با این حال امپراطوری عظیم و طویل دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا به رغم در اختیار داشتن بودجه‌ای بی‌حد و حساب و برخورداری از جدیدترین پیشرفت‌ها در عرصه فناوری و افزودن چاشنی تطمیع مالی توده‌های فقیر در افغانستان، پاکستان و سایر کشورهای در حال توسعه و شاید مهم‌تر از همه برخورداری از همکاری و پشتیبانی نهادهای اطلاعاتی در اروپا، ژاپن و سایر کشورهای متحد واشنگتن از عهده دستگیری بن‌لادن برنمی‌آید.
یافتن دلایل پس پرده این ناکامی چندان هم دشوار نیست. هنوز چند ماهی از حملات یازدهم سپتامبر نگذشته بود که جورج بوش، رئیس‌جمهور آمریکا به صراحت اعلام کرد نباید اجازه داد بن‌لادن در اذهان ملت‌های خشمگین عرب به اسطوره تبدیل شود.
کشته شدن بن‌لادن توسط عوامل دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا از بن‌لادن شهیدی می‌ساخت که یک تنه در برابر هیمنه آمریکا ایستاده بود. از دگر سو واشنگتن اساسا به وجود بن‌لادن و القاعده نیاز دارد تا بتواند بسیاری از اهداف خود را اجرایی کرده و عملکرد خود را در پس پرده مقابله با اقدامات تروریستی توجیه کند.
تئوری حمایت پنهان واشنگتن از حملات 11 سپتامبر شاید واقع‌گرایانه و عقلانی نباشد اما این واقعیتی غیرقابل کتمان است که بن‌لادن و القاعده همان کاری را انجام دادند که زمامداران امریکایی امید داشتند انجام شود.
در غیاب حملات 11 سپتامبر، دولت بوش دستاویز لازم برای حمله به عراق و افغانستان و تلاش برای به دست گرفتن کنترل این دو کشور که جای پایی برای ارتش آمریکا در دو منطقه استراتژیک خلیج‌فارس و آسیای میانه به وجود می‌آورد را نداشت.
شاید به همین دلیل است که روزنامه انگلیسی دیلی‌تلگراف سه‌شنبه این هفته در گزارشی از مخالفت کاخ‌سفید با دستگیری بن‌لادن توسط نیروهای ویژه ارتش آمریکا پس از شناسایی محل اختفای وی پرده برداشت.
رضا سادات
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
دکتر مرندی در گفتوگو با «جامجم» پیامدهای واقعی فعال شدن اسنپ بک را نزدیک به صفر ارزیابی کرد
چاقوی غربی‌ها کند شده است
