بایدها و نبایدهای شیمی درمانی‌

با این حال مساله‌ای که برخی از بیماران از آن ناآگاهند، بهبود یافتن سلول‌های آسیب دیده پس از دوران شیمی‌درمانی است که اگر باورش نمی‌کنید باید روزی بیماران سرطانی شفا یافته را از نزدیک ببینید که ظاهر آنها هیچ تفاوتی با آدم‌های سالم ندارد.

دکتر پدرام فدوی، سرطان‌شناس در خصوص دردناک‌ بودن شیمی‌درمانی اطمینان می‌دهد: مصرف این داروها به هیچ وجه درد ندارد، اما اگر هنگام تزریق دارو داخل رگ، آن را به اشتباه زیر‌پوست تزریق کنند، محل تزریق بشدت متورم و دردناک خواهد شد.

وی هشدار می‌دهد: احساس درد در روزهای بعد از شیمی‌درمانی نیز طبیعی نیست و بیماران باید آن را به پزشک گزارش دهند.

به گفته وی، مصرف خودسرانه هر دارویی در دوران شیمی‌درمانی ممکن است فرآیند درمان را به تعویق بیندازد به طوری که حتی مصرف خودسرانه دارویی مثل آسپرین می‌تواند به خونریزی داخلی منجر شود.

بچه‌دار شدن تا اطلاع‌ ثانوی ممنوع!

فدوی به زوج‌های جوانی که یکی از آنها تحت شیمی‌درمانی قرار گرفته است، پیشنهاد می‌کند: در طول دوره درمان به هیچ وجه برای فرزنددار شدن اقدام نکنید. ضمن آن که داروهای شیمی‌درمانی ممکن است بر برخی از اندام‌های جنسی تاثیری موقت داشته باشد، برای مثال سبب تغییر عادات ماهانه و یائسگی زودرس در زنان و کاهش اسپرم در مردان شود.

چه طور بخوریم؟

این متخصص رادیوتراپی، با اشاره به این که استفاده از لقمه‌های کوچک و تزیین غذا، به باز شدن اشتهای بیماران کمک می‌کند، به بیماران توصیه می‌کند: در سه روز نخست شیمی‌درمانی بیماران باید از گوشت سفید مثل مرغ و ماهی استفاده کنند و پس از این مدت می‌توانند گوشت قرمز بخصوص ماهیچه یا ترجیحا عصاره آن را مصرف کنند.

وی ضمن تاکید بر این که در صورت احساس تهوع باید از راه بینی نفس عمیق کشید، می‌گوید: برای جلوگیری از تهوع بهتر است دفعات غذا خوردن را بیشتر و مقدارش را کمتر کنید.

فدوی برای رفع اسهال که یکی از عوارض شایع شیمی‌درمانی محسوب می‌شود، پیشنهاد می‌کند: از خوردن غذاهایی مثل سبزی‌های خام، نخود و لوبیا، غذاهای سرخ شده یا چرب، ادویه، شیرینی، نمک زیاد، ترشی و غذاهای خیلی سرد یا خیلی گرم خودداری کنید و پس از بهبود، غذاهایی مثل کته، نان، سیب‌زمینی پخته، ماست، پنیر، تخم‌مرغ پخته و ماکارونی بخورید.

وی ادامه می‌دهد: برخی از داروهای شیمی‌درمانی ممکن است باعث تغییرات هورمونی و در نتیجه افزایش مایعات داخل بافت‌ها و باقی ماندن مایع زیاد در بدن شوند که در این موارد باید حتما پزشک را در جریان گذاشت و از مصرف زیاد نمک پرهیز کرد.

این سرطان‌شناس هشدار می‌دهد: شیمی‌درمانی ممکن است به کاهش اشتها بینجامد که بیماران باید با آن مبارزه کنند چون کاهش غذا به کاهش وزن و مقاومت بدن منجر می‌شود که بهبودی را به تعویق می‌اندازد.

وی همچنین به بیمارانی که در طول شیمی‌درمانی دچار یبوست شده‌اند، پیشنهاد می‌کند هرگز بدون اجازه پزشک از داروهای گوارشی و ملین مصرف نکنید و چنانچه قصد دارید از شیاف یا ملین‌های گیاهی مانند سی‌لاکس استفاده کنید، حتما پزشک را در جریان بگذارید.

نگران موهایتان نباشید

این سرطان‌شناس با تاکید بر این که بیماران نباید از ریزش موها در دوران شیمی‌درمانی نگران باشند، می‌گوید: پس از شیمی‌درمانی موها دوباره رشد می‌کنند اما بهتر است پیش از درمان، موها را کوتاه کنید و در طول آن نیز از سشوار استفاده نکنید.

وی نگهداری از حیوانات خانگی مثل سگ، گربه و پرنده را هم در روزهای شیمی‌درمانی قدغن می‌کند و معتقد است بیماران باید گل‌های طبیعی و آکواریوم خانه‌شان را هم تا پایان درمان به دوستانشان قرض بدهند.

عفونت در کمین‌

بیشتر داروهای شیمی‌درمانی اثری مستقیم بر مغز استخوان که محل تولید سلول‌های خونی است، دارد و سبب کم‌کاری آن می‌شود.

از آنجا که گلبول‌های سفید خون که در پیشگیری از عفونت و مبارزه با میکروب‌ها نقش اصلی را بازی می‌کنند در مغز استخوان ساخته می‌شوند، در طول درمان کم می‌شوند، احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی در بیماران سرطانی افزایش می‌یابد.

فدوی درباره نشانه‌های ابتلا به عفونت می‌گوید: تب بیشتر از 38 درجه، لرز، عرق‌ریزی شبانه، اسهال شدید، سوزش و درد به هنگام ادرار همگی از نشانه‌های عفونت محسوب می‌شود.

وی برای جلوگیری از عفونت تاکید می‌کند: «برای شستن دست‌ها حتما از صابون استفاده کنید. از رفت‌وآمد در مکان‌های شلوغ بپرهیزید و به وجود آمدن هرگونه زخمی بر سطح پوست و بخصوص دهان و لثه جلوگیری کنید.»

این متخصص رادیوتراپی اظهار می‌کند: برای کاهش امکان ابتلا به عفونت از خوردن میوه و سبزی‌های خام و نپخته مثل سبزی خوردن، کاهو، کلم، توت‌فرنگی و تخم‌مرغ خام پرهیز کنید.

روش‌های دکتر فدوی و دیگر آنکولوژیست‌ها را اگر کنار هم بگذاریم، فهرست کاملی می‌شود از بایدها و نبایدهایی که من، شما یا دیگرانی که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند، دوره درمانی موفق را طی کنند؛ اما یک روش هست که هنوز به آن اشاره نکرده‌ایم و از بقیه روش‌ها موثرتر است: «بیایید همین حالا که این گزارش را می‌خوانیم برای سلامتی همه مبتلایان سرطان دعا کنیم. ریش‌سپیدها می‌گویند دعا در حق دیگری زودتر مستجاب می‌شود.»