پیامک بزن و خرید کن‌

یکی از قابلیت‌های نسبتا جدید تلفن و دیگر ادوات بی‌سیم همراه، تجارت سیار الکترونیکی یا در اصطلاح  موبایل کامرس است. در شماره 159 کلیک شما را با اصول تجارت الکترونیک آشنا کردیم. تجارت سیار را می‌توان نسخه‌ای جدید از تجارت الکترونیک قلمداد کرد. درواقع تجارت سیار یاM-Commerce   یکی از حوزه‌های مهم پیشرفت تجارت الکترونیک است.

شاید تعریف چندان دقیقی برای این واژه وجود نداشته باشد. سلیقه‌ها در این مورد متنوع است اما اصل حرف همه این تعاریف یکی است. یکی از جامع‌ترین این تعاریف می‌تواند این باشد: انجام هر معامله الکترونیکی و یا مبادله اطلاعات تجاری با استفاده از وسایل و تجهیزات سیار و از طریق شبکه‌های سیار که منجر به انتقال پول واقعی در قبال آن شود.

موبایل کامرس را نسل بعدی تجارت الکترونیک می‌دانند. این شیوه از تجارت به کاربران خود امکان دسترسی به اینترنت را می‌دهد بدون این‌که در محل مشخصی باشند و یا این‌که از طریق کابل متصل شوند. فناوری موبایل کامرس بر پایهWAP  مدت‌هاست که در اروپا به‌وجود آمده است و ساخت ادوات سیار مجهز به ریزمرورگر شبکه در این قاره پیشرفت بسیاری داشته است.

تجارت سیار به معنای استفاده از دستگاه‌های سیار همچون تلفن همراه یاPDA ‌های بی‌سیم برای انجام معاملات تجاری است. با وجود 5/1 میلیارد استفاده کننده تلفن همراه در جهان و 140 میلیون استفاده کننده در ایالات متحده تجارت سیار به جنبه‌ای مهم از تجارت الکترونیک بدل شده است. با تجارت سیار طبیعت دستگاه‌های سیار از ابزارهای فقط ارتباطی به ابزارهای تراکنشی تغییر یافته است. تجارت سیار کاربردهای مهمی‌در صنایعی چون مدیریت مالی، خدمات مسافرتی و سرگرمی ‌پیدا کرده است. این قابلیت تجارت سیار درتسهیل تعامل میان شرکت‌ها و مصرف کنندگان، ایجاد فروشگاه‌های مجازی سیار و ارائه کالا و خدمات مناسب مصرف‌کنندگان طبق عادت خرید آن‌ها به‌صورت بلادرنگ، باعث شده است مورد استفاده صنایع بیشتری نیز قراربگیرد.

سیار خرید کنید

ایده تجارت سیار از سال 2000 به بعد مطرح شد. در این سال‌هاPDA  ‌ها و تلفن‌های همراه آن‌قدر محبوبیت کسب کرده بودند که بسیاری از تجارت‌ها شروع به استفاده از تجارت سیار کردند و آن را شیوه‌ای بسیار کارآمدتر برای دست‌یافتن به تقاضاهای مشتریانشان دیدند.

یکی از خدماتی که موبایل کامرس به مشتریان ارائه می‌دهد، امکان خرید بلیت هواپیما و قطار از طریق تلفن همراه است. بلیت خریداری شده با استفاده از فناوری‌های مختلفی مثلbCODE  وNFC  به تلفن همراه مشتری ارسال می‌شود. فقط کافی است کد ارسال شده را به جایگاه ارائه دهید و بتوانید از بلیت خود استفاده کنید. گرچه اخیرا در بعضی از فرودگاه‌ها و یا ایستگا‌ه‌های قطار تجهیزاتی برای این منظور نصب شده است، اما این تجهیزات سیار چند سالی طول خواهد کشید تا به مرحله تجاری خود برسند.

صنعت جهانگردی هم به قابلیت‌های تجارت سیار پی برده است. این صنعت در حال کار و تحقیق روی انواع فناوری‌هایی است که به تجارت سیار مربوط می‌شود. به کمک این فناوری‌ها، مسافران می‌توانند هر لحظه و در هر جایی از تغییر زمان احتمالی حرکت خود مطلع شوند. همچنین کل برنامه سفر آن‌ها در تلفن دستی‌شان موجود خواهد بود تا هروقت نیاز بود از آن استفاده کنند. علاوه‌براین، تجارت سیار باعث می‌شود مشتریان از موج ناخواسته ترافیک در شهرهای بزرگ به طور موثری رهایی یابند.

بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری هم به فکر استفاده از تجارت سیار افتاده‌اند تا به مشتریان‌ خود امکان دسترسی به اطلاعات حساب و انجام کلیه معاملات مالی را بدهند. مشتریان بانک‌ها به کمک موبایل کامرس می‌توانند سهام بخرند و یا این‌که از طریق تلفن همراهشان پول ارسال کنند. به چنین سرویسی بانک‌داری سیار یاMobile Banking   گفته می‌شود. البته دزدی هویت و از این قبیل هم در کمین این نوع بانکداری نشسته است؛ به‌خصوص وقتی این کار از طریق شبکه‌ سیار انجام شود. برای رفع این مشکل نیاز به فناوری امنیت شبکه است تا در آینده‌ای نزدیک چاره‌ای اندیشد.

حراجی سیار هم در همین رابطه باب شده است. در این شیوه از شرکت در حراجی‌ها، صورت‌حساب روی قبض تلفن همراه مشتری ارائه می‌شود.

خرید سیار به مشتری اجازه می‌دهد آن‌لاین و در هر زمان و مکانی اقدام به خرید کند. آن‌ها می‌توانند با استفاده از روش‌های پرداخت و ارزان قیمت، محصولات خود را سفارش دهند. فروشندگان هم می‌توانند به‌جای استفاده از کاتالوگ‌های کاغذی، لیست محصولاتشان را به طور مستقیم به تلفن همراه مشتریان ارسال کنند. علاوه‌براین مشتری هم می‌تواند از نسخه موبایل وب‌سایت تجارت الکترونیک فروشنده‌ها بازدید کنند و محصول دلخواهش را بخرد. در همین راستا فناوری جدید شرکت‌هایی مثلShopText  به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد که محصولاتشان را از طریق ارسال پیام متنی از تلفن همراهشان خریداری کنند. همچنین فناوری شرکت‌هایی مثلmPoria  به فروشندگان و تولیدکنندگان امکان راه‌اندازی سایت فروش تجارت سیار را می‌دهد.

یکی از اتفاقات رایجی که در زمینه تجارت سیار می‌افتد، ارسال انواع پیام‌ها به تلفن همراه کاربراست. به این‌ترتیب طیف وسیعی از خدمات اطلاعاتی پوشش داده می‌شوند. ارسال اخبار، اطلاعات بورس، نتایج مسابقات ورزشی، تبلیغات بازرگانی و نیز اطلاعات ترافیکی از جمله خدماتی است که به این طریق ارائه می‌شود. جالب اینجاست که اطلاعات ترافیکی را می‌توان با توجه به الگوی سفر وتردد کاربران برای آن‌ها ارسال کرد و این‌طور نیست که یک‌سری اطلاعات مشابه را برای تمام افراد بفرستند. این کار توسط یافتن موقعیت کاربر تلفن همراه صورت می‌گیرد. موقعیت کاربر تلفن همراه جزء مهمی‌از اطلاعاتی است که در طی انجام معاملات سیار از آن استفاده زیادی می‌شود. دانستن موقعیت مکانی کاربر نسبت به نزدیک‌ترین مرکز فروش یا نمایندگی با توجه به مختصات، این امکان را می‌دهد که انواع سرویس‌های مبتنی بر موقعیت مثل نقشه‌های محلی، سفارشات محلی، آب‌وهوای محلی و نیز ردیابی و پایش افراد، به کاربر داده شود.

روش‌های پرداخت پول به صورت بی‌سیم‌

یکی از دلایل موفقیت تجارت بی‌سیم، قابلیت پرداخت پول از طریق این فناوری است. به نقل از سایت سازمان آموزش و پرورش خراسان (www.khedu.ir) ، پرداخت پول با ابزارهای بی‌سیم(M-Payment)    باید امن و معتبر باشد. تنوع ابزارهای بی‌سیم و فقدان ارتباط متقابل در این نوع پرداخت‌ها و عدم توسعه شرکت‌های پرداخت بی‌سیم، در حال حاضر عمده‌ترین دلایل عدم توسعه تجارت سیار محسوب می‌شود.

در همین راستا شرکت‌های بزرگ و معتبرGMCIG   وMeT   برای وضع قوانین و استانداردها و بالا بردن قابلیت‌های ارتباطی ابزارهای بی‌سیم اعم ازPDA   و تلفن‌های همراه شدیدا مشغول فعالیت هستند. در حال حاضر، ریزپرداخت(micropayment)  که پرداخت مبالغ کم‌تر از 10 دلار از طریقPDA   و تلفن‌های همراه است، در تجارت الکترونیک مرسوم شده است.ٌکیف پول بی‌سیم (M-Wallet) نظیرE-Wallet  یکی از متداول‌ترین نرم‌افزارهای خرید و فروش سیار محسوب می‌شود. به دلیل محدودیت تعداد حروف قابل ورود در ابزارهایPDA  و تلفن‌های همراه، کیف‌های پول بی‌سیم بایستی قابلیت ورود اطلاعات گسترد‌های را با انتخاب‌های انحصاری و تک‌کلیکی داشته باشند. خرید و فروش تک‌کلیکی(OneClick Shopping)   از اهداف اساسی شرکت‌های تولیدکننده کیف پول بی‌سیم است. علاوه برآن، به عنوان مثال شرکتQpass   نرم‌افزارTalkwallet  را برای تشخیص صدای صاحب دستگاه عرضه کرده است.

گاهی اوقات مشتری می‌تواند به صورت سیار خرید کند و پرداخت را از طریق قبض تلفن همراهش انجام دهد. استفاده از کارت‌های اعتباری که با سیم‌کارت مرتبط هستند هم از جمله دیگر شیوه‌های پرداخت در تجارت سیار محسوب می‌شود.

امنیت و اینترنت بی‌سیم‌

دسترسی بلادرنگ به موقعیت مکانی مشتری و خواست‌های او در خرید و فروش و نیز استفاده از اینترنت، مسائل امنیتی پیچیده‌ای را پیش می‌آورد. یکی از روش‌ها برای جلوگیری از این مسائل این است که کاربر قبل از انجام هر کاری موظف باشد هویت و موقعیت خود را برای انجام امور تجاری و استفاده از اینترنت بی‌سیم، تایید کند.

شرکت‌هایی مثل نوکیا، اریکسون، موتورولا و کوال‌کام، برای بهره‌برداری هرچه بیشتر از پتانسیل‌های بازار در بحث تجارت سیار، روی به ساخت ادوات بی‌سیم هوشمندی آورده‌اند که دارایWAP   باشند. با استفاده از فناوری بلوتوث، تلفن‌های هوشمند این امکان را به شما می‌دهند که فاکس و ای‌میل‌ نیز ارسال کنید و به این‌ترتیب راه برای جا افتادن تجارت سیار هموارتر خواهد شد.

با سریع‌تر شدن و مطمئن‌تر شدن ارسال اطلاعات از طریق ادوات بی‌سیم، تصور می‌شود تجارت سیار در آینده‌ای نزدیک از تجارت الکترونیک پیشی بگیرد. این فناوری هنوز در مراحل کودکی خود به سر می‌برد که با پیشرفت فناوری آینده‌ای درخشان برایش پیش‌بینی می‌شود.

فریبا فرهادیان‌