به گفته او، صحنههای استقبال گسترده مردم از اسرای فلسطینی در نوار غزه نشانهای آشکار از قدرت و نفوذ حماس بود و این جنبش همچنان کنترل اوضاع را در دست دارد. لوتان افزود که این مراسم نهتنها نمادین نبود، بلکه پیام صریحی داشت مبنی بر اینکه حماس با انسجام و قدرتی بیشتر از جنگ خارج شده و سخنگفتن از برچیدن یا خلع سلاح آن، در شرایط کنونی کاملا غیرواقعبینانه است. درنتیجه، جنبش حماس با وجود تجاوز گسترده رژیمصهیونیستی به نوار غزه و نابودی بخش قابل توجهی از زیرساختهای شهری، توانست از تحقق اهداف نظامی دشمن جلوگیری کرده و عملا راهبرد تلآویو برای تضعیف و فروپاشی مقاومت را ناکام بگذارد. پس از عملیات هفتم اکتبر ۲۰۲۳، این جنبش نهتنها ساختار نظامی و فرماندهی خود را حفظ کرد، بلکه توانست ابتکار عمل میدانی را در نبردهای زمینی، تبادل اسرا و حفظ انسجام جبهه داخلی غزه در دست بگیرد.
سلاح؛ هویت مقاومت
تجربه تاریخی جنگهای اخیر در غزه نشان داده که حماس نهتنها توانسته ساختار نظامی و امنیتی خود را پس از جنگ با رژیم صهیونی بازسازی کند، بلکه در پرتو تجربههای میدانی و تکیه بر حمایت مردمی، شبکهای پیچیده از تونلها، تولید داخلی سلاح و تاکتیکهای پیشرفته جنگ نامتقارن، توانسته در برابر ارتش رژیمصهیونیستی حتی بهبرتری نسبی دست یابد. درهمین راستا، شکست سنگین ارتش اشغالگر در جنگ غزه اخیر، بار دیگر این واقعیت را آشکار کرد که توان بازدارندگی حماس نهتنها کاهش نیافته بلکه در سایه فشارها و محاصرههای چندساله، تقویت نیز شده است. اعتراف منابع نظامی اسرائیلی، از جمله مرکز مطالعات امنیت ملی تلآویو (INSS)، نشان میدهد که تلآویو پس از ماهها نبرد، نتوانسته توان نظامی و ساختار فرماندهی مقاومت را از کار بیندازد و همین امر، هرگونه طرح برای خلعسلاح داوطلبانه یا اجباری را غیرممکن کرده است. پیروزی اخیر تنها بر مسائل فنی معطوف نبود بلکه ماهیت عقیدتی و دینی مقاومت اسلامی، ستون اصلی استمرار نظامی حماس نیز اهمیت زیادی داشت. این جنبش، سلاح را نه یک ابزار موقت، بلکه بخشی از هویت عقیدتی و دینی خود میداند. از دیدگاه رهبران مقاومت، هرگونه کنار گذاشتن سلاح بهمعنای تسلیم در برابر اشغالگری است. به همین دلیل، گزارشهای اندیشکدههای غربی از جمله «کارنگی» و «چتمهاوس» نیز اذعان دارند که سلاح در گفتمان حماس، نماد مشروعیت و بقای سیاسی آن در برابر دشمن است و هیچ فشار یا سازوکار سیاسی بینالمللیای نمیتواند این جنبش را بهویژه بعد از انهدام ستونهای نظامی صهیونی به خلع سلاح داوطلبانه متقاعد کند. در سطح میدانی نیز، شکست تلآویو در تحقق اهداف اعلامی خود در جنگ اخیر، از جمله نابودی توان تسلیحاتی حماس حاکی از آن است که خلع سلاح اجباری نیز برای رژیمصهیونیستی دستنیافتنی نیست. ساختار غیرمتمرکز نظامی حماس، پراکندگی نیروها در مناطق غیرقابل ردیابی و تجربه گسترده در نبردهای شهری، هرگونه اقدام برای نابودی این توان را عقیم گذاشته است.
هشدار کارشناسان صهیونی
اولین مخالفان ازسرگیری جنگ و ادامه پروژه خلعسلاح، مشاوران نزدیک به دولت صهیونی هستند. بهعنوان نمونه، مایکل میلشتاین، رئیس دپارتمان مطالعات فلسطین در دانشگاه تلآویو، در گفتوگو با شبکه ۱۲ تلویزیون رژیمصهیونیستی تاکید کرد که خلع سلاح حماس بزرگترین میدان مین سیاسی در آینده خواهد بود. او هشدار داد مرحله دوم آتشبس پر از ابهام و خطر است و حماس صراحتا هرگونه خلع سلاح را رد کرده است. بهگفته میلشتاین، این جنبش تحت هیچ شرایطی تسلیم نخواهد شد و چنین مسالهای میتواند به بحرانی عمیق در داخل اسرائیل و ناامیدی گسترده در میان جامعه صهیونیستی منجر شود. میلشتاین همچنین اشاره کرد که کشورهای عربی از جمله قطر و مصر در تلاشاند راهحلی میانه بیابند که بهجای خلع سلاح کامل حماس، توان تهاجمی آن را کاهش دهد. این رویکرد، بهگفته او،حاصل درک واقعبینانه از حقیقتی است که نشان میدهد تحمیل تسلیم کامل سلاح به حماس غیرممکن است. او درادامه افزود اظهارات زیاد نخاله، دبیرکل جهاد اسلامی، درباره ادامه حضور اسرای فلسطینی، نشانهای از تداوم تنشها و آمادگی گروههای مقاومت برای ادامه تقابل با رژیم صهیونیستی است. در همین حال، نیر دووری، خبرنگار امور نظامی شبکه ۱۲، تاکید کرد که اسرائیل باید از فاز نظامی وارد مسیر سیاسی شود، زیرا هر خطای محاسباتی میتواند تکرار بنبستهای گذشته باشد. دادی سویسا، کارشناس راهبردی رژیمصهیونیستی نیز هشدار داد که در صورت شکست تلاشها برای مهار حماس، منطقه با فاجعهای سیاسی روبهرو خواهد شد و تغییر احتمالی دولت در آمریکا میتواند این وضعیت را پیچیدهتر کند و درگیریها را به نقطه آغاز بازگرداند.
قهرمانان در سایه
با اتمام درگیریها در نوارغزه، زمان موردنیاز برای تقدیر از رزمندگان گردانهای عزالدین قسام که نهال مقاومت را زنده نگه داشتند مهیا شد. درهمین راستا، یگان سایه، مخفیترین و حرفهایترین شاخه نظامی وابسته به گردانهای قسام از دیگر نیروها بیشتر مورد توجه قرار گرفتند که نقش کلیدی آن در جریان عملیات «طوفانالاقصی» برجسته شد. این یگان در شرایط بسیار پیچیده و خطرناک، ماموریت محافظت از اسرای صهیونیستی را با موفقیت انجام داد و آنان را بهعنوان اهرم فشار اصلی علیه رژیم اشغالگر برای توقف جنگ نسلکشی و تضمین تبادل اسرا حفظ کرد. اعضای این یگان که برای ماموریتهای فوقمحرمانه آموزش دیدهاند، در جریان نبرد اخیر توانستند برتری اطلاعاتی و امنیتی مقاومت را در میدان نبرد تثبیت کنند و رژیمصهیونیستی را از دستیابی به اهداف خود بازدارند. یگان سایه نخستینبار پس از اسارت گلعاد شالیط، نظامی صهیونیست در سال ۲۰۰۶ تشکیل شد و ماموریت اصلی آن، حفاظت از وی تا زمان انجام توافق تبادل اسرا با عنوان «وفاداری به آزادگان» در سال ۲۰۱۱ بود که به آزادی بیش از هزار اسیر فلسطینی از جمله یحیی سنوار انجامید.