شانس دروغ است؟

   1. قانون علیت: 
بر اساس اصل علیت در فلسفه و ادیان، همه رخدادها دارای عللی مشخص هستند. این اصل، با باور به "شانس" که اتفاقات را محصول تصادف می‌داند، در تضاد است. همچنین همه اتفاقاتی که برای انسان رخ می‌دهد، دارای علتی مشخص و اغلب مرتبط با اعمال و تصمیمات خود انسان یا جامعه است.
   2. اثر اعمال انسان: 
ادیان الهی بر این باورند که اعمال انسان‌ها بر سرنوشتشان تأثیرگذار است. پس، اتفاقات خوب یا بد نتیجه اعمال و تصمیمات خود انسان‌هاست.
   3. حکمت الهی: 
در ادیان ابراهیمی، اعتقاد بر این است که همه چیز تحت حکمت و مشیت الهی رخ می‌دهد. پس، حتی اتفاقاتی که به ظاهر تصادفی به نظر می‌رسند، در واقع بخشی از طرح بزرگ الهی هستند. همه رویدادها و اتفاقات نتیجه اعمال فردی و اجتماعی ما است. 

🔻«ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذيقَهُمْ بَعْضَ الَّذي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُون» (روم، 41)‏؛ به خاطر كارهايى كه مردم انجام داده ‏اند، فساد در خشكى و دريا آشكار شده است، تا (خداوند) كيفر بعضى اعمالشان را به آنان بچشاند، شايد (به سوى حقّ) بازگردند.
امام صادق (عليه السلام) فرمود: «حيات جنبندگان در خشكى و دريا وابسته به باران است كه اگر باران نبارد، در خشكى و دريا فساد مى ‏شود و همين كه گناهان انسان زياد شد، باران نازل نمى ‏شود» (تفسير راهنما).
در آيه 30 سوره شورى‏ مى‏ خوانيم: «ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ» هر مصيبتى به شما رسد به خاطر عملكرد شماست، ولى بدانيد كه خداوند به خاطر رحمت و لطفش از بسيارى گناهانتان مى ‏گذرد. (اگر بخواهد كيفر همه كارهاى شما را بدهد، احدى روى زمين باقى نمى‏ ماند.) برخى سختى‏ ها و تلخى‏ هاى دنيوى، گوشه ‏اى از كيفر گناهان انسان است.

🔻«وَ إِنْ تُصِبْهُمْ حَسَنَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَقُولُوا هذِهِ مِنْ عِنْدِكَ قُلْ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَما لِهؤُلاءِ الْقَوْمِ لا يَكادُونَ يَفْقَهُونَ حَديثا» (نساء، 78).؛ . اگر به آنان (منافقان) نيكى وپيروزى برسد، مى‏گويند: اين از سوى خداست، و اگر بدى به ايشان رسد، مى‏گويند: اين از جانب تو است. بگو: همه چيز از سوى خداست. اين قوم را چه شده كه در معرض فهم هيچ سخنى نيستند؟
 پيروزى و شكست، مرگ و حيات، تلخى ‏ها وشيرينى‏ ها همه در مدار مقدرات حكيمانه خداست. خداوند را محور همه چيز دانستن (توحيد افعالى) نيازمند تفكّر دقيق و عميق است. كسى كه توحيد و محوريّت خدا را درك نكند، هيچ يك از معارف را درك نمى‏ كند. یعنی همه حوادث بر اساس سنتها و قوانین الهی شکل میگیرند، اما پیش شرط تحقق آن قوانین معنوی در عالم انسانی، اراده و اختیار آدمی است.  تویی که با باورهای اشتباه و غیر عقلانی و انتخاب های غلط و عبور از مرزهای الهی برای خود دردسر، نگرانی، تشویق و اضطراب و بدبختی می خری. آری تویی.. دیگری را متهم نکن، که فرافکنی و بی خبری است!!

اما چرا برخی افراد به شانس اعتقاد دارند؟

    1. عدم شناخت علل: گاهی اوقات، ما از علل بسیاری از اتفاقات آگاه نیستیم و آن‌ها را به شانس نسبت می‌دهیم.
   2. کنترل کاذب: اعتقاد به شانس می‌تواند به عنوان یک مکانیزم دفاعی برای کنار آمدن با اتفاقات ناخوشایند عمل کند.
  3. ساده‌سازی مسائل: گاهی اوقات، نسبت دادن اتفاقات به شانس، ساده‌ترین راه برای توضیح آن‌ها به نظر می‌رسد.

در اسلام، مفهوم تقدیر و قضا مطرح می‌شود. این مفاهیم به معنای این نیست که انسان هیچ نقشی در زندگی خود ندارد، بلکه به این معناست که خداوند برای هر چیزی تقدیری تعیین کرده است، اما انسان با اعمال و انتخاب‌های خود می‌تواند در چارچوب این تقدیر، مسیر زندگی خود را تغییر دهد.
در نهایت، می‌توان گفت که مفهوم "شانس" از دیدگاه فلسفی و دینی، اغلب به عنوان یک مفهوم ناقص و ناکافی برای توضیح حوادث زندگی در نظر گرفته می‌شود.