چگونه يك فرد داراى همسر معتاد می‌تواند از گرايش فرزند خود به اعتياد پیشگيرى كند؟

از نگرانى‌های بسيارى از والدينى كه همسر معتاد دارند  این است که مى‌ترسند مبادا فرزندشان نيز از او الگوبردارى كند و به مصرف مواد روى بياورد. از آن جا كه مهمترين توصيه به چنين همسرانى حفظ آرامش و خونسردى است و موضوع اعتياد فرزندان ممكن است آرامش آنها را بر هم زند خلاصه‌اى از آنچه كه مى‌تواند توسط شما به فرزندتان آموزش داده شود در اين قسمت آورده مى‌شود.

شما مي‌توانيد با استفاده از اطلاعات مربوط به عوامل خطر و محافظت‌كننده براي پيشبرد فعاليت‌هاي پيشگيرانه مثبت به فرزندان خود كمك كنيد و به خاطر داشته باشيد كه فرزند شما در هر سنى كه باشد فعاليت‌هاى مربوط به آن سن متفاوت مى‌باشد به همين دليل براى هر سنى توصيه‌هاى متفاوت آورده مى‌شود.

كودكان پيش دبستان

كودكان 3 تا 4ساله هنوز آمادگى آموختن حقايق پيچيده را در مورد مواد و الكل ندارند اما مى‌توانند مهارت‌هاى مورد نياز براى تصميم‌گيرى و حل‌مسئله را جهت امتناع از مصرف مواد و الكل در آينده بياموزند. شما مى‌توانيد با يك برنامه ساده و با آموزش همراه با عمل، تصميم‌گيرى درست و منطقى را به كودك خود ياد دهيد .مثلاً از او بخواهيد از بين چند لباس انتخابى خودتان يكى را برگزيند و بپوشد.

مهم‌ترين فعاليت‌ها براى كودكان زير سن دبستان عبارتند از :

• آشنايى با مواد مضر و سمى و گفتن اينكه اين مواد براى بدن ضرر دارد مثل سفيدكننده وايتكس، يا حشره‌كش‌ها
• نحوه مراقبت از بدن و حفظ سلامتى مثل حمام رفتن يا مسواك زدن
• آموزش نه گفتن مثلاً بياموزد، اگر دوستش به او مى‌گويد اسباب بازى خودت را به من بده و او تمايل ندارد اين كار را انجام بدهد چگونه به دوست خود نه بگويد.

كودكان دبستانى

كودكان در اين سن راجع به كاركرد بدنشان كنجكاو هستند براي همين بايد در مورد سلامتي و پرهيز از كارهايي صحبت شود كه به سلامت آنها ضرر مي‌رساند. اين فعاليت‌ها براى كودكان سن دبستان مفيد است:

• آموزش نه گفتن
• شناخت غذاها، سم‌ها، داروها و مواد ممنوعه و تفاوت آنها
• تفاوت خوردن دارو با اجازه بزرگترها و يا با نسخه پزشك، با خوردن دارو بدون اجازه و نسخه و فايده‌ها و ضررهاى آنها
• صحبت در مورد بيمارى‌هايى كه كودك با آن آشنا است و داروهايى كه براى آن تجويز مى‌شود.
• اجتناب از ناشناخته‌ها مثل مواد و تركيباتى كه خطرناك است.
• آشنايى با مواد غيرقانونى، مشكلات و مضرات آنها در سنين آخر دبستان
• در مورد پدر يا مادرش كه مواد مصرف مى‌كند يا در صورتى كه در فاميل نزديك فرد معتادى وجود دارد كه كودك از آن اطلاع دارد، راجع به آن با كودك صحبت شود .(در حد مضرات مشاهده شده و مواد ممنوعه.)

دوره راهنمايى

در كودكان اين سن تغييرات جسمانى كم‌كم مشهود مي‌شود، انرژى زياد براى دانستن در آنها به وجود مي‌آيد، كشف واقعيت‌ها مخصوصاً آنهايى كه عجيب و غريب هستند، مورد توجه قرار مي‌گيرد و كنجكاوى براى اينكه هر چيزى چگونه كار می‌كند و دانستن اينكه چه منابع اطلاعاتى در دسترس آنها است، افزايش پيدا مي‌كند. همچنين در اين كودكان دوست يا گروهى از دوستان مهم مي‌شود و به آن چه گروه فكر می‌كند توجه مي‌شود. تصور از خود تا حدى براساس قضاوت همسالان مخصوصاً گروه همسان شكل مي‌گيرد به همين جهت كودكاني كه متكي به خود نيستند به تنهايى قادر به انتخاب و تصميم‌گيرى نخواهند بود.

كمك به ماندن در وضعيت بدون مصرف مواد مهم‌ترين كمك به كودكان در اين سن است.

فرزندان شما در  اين سن بهتر است اين اطلاعات را داشته باشند:

• آشنايى با مواد خاصى مثل حشيش، الكل، تنباكو و مواد استنشاقى در اشكال مختلف
• پيامدهاى كوتاه‌مدت و بلندمدت مصرف مواد
• اثر مواد روى قسمت‌هاى مختلف بدن و دلايلى كه نشان دهد براى رشد بدن خطرناك است.
• پيامدهاى منفى الكل و ساير مواد غيرقانونى براى خانواده، اجتماع و ساير مصرف‌كننده‌ها.

 دوره دبيرستان

 دانش آموزان دبيرستان آينده‌نگر هستند و دوست دارند با بزرگسالان در مورد تصميم‌گيرى و حل مشكل و نگرانى‌هاى خود صحبت كنند ولى هنوز گرايش و اتكا به گروه همسان و تحت تاثير قرار گرفتن به وسيله آنها وجود دارد.

فرزندان شما در دبيرستان چشم‌انداز وسيع‌تري پيدا مي‌كنند و به آسايش و رفاه ديگران توجه دارند.

در اين دوره بايد اطلاعات زير به آنها داده شود. يادتان باشد هرگز راجع به شيوه مصرف با فرزندان خود صحبت نكنيد زيرا اگر در معرض خطر باشد به اطلاعات او افزوده می‌شود و اگر هم در معرض خطر نباشد كنجكاوى او افزايش پيدا می‌كند كه اين هم خطرناك است.

• پيامدهاي كوتاه‌مدت و بلندمدت جسمي مواد
• رابطه بين مصرف مواد و ساير بيماري‌ها و ناتوانايي‌ها
• اثرات مواد روي جنين در دوران حاملگي
• اثرات مخرب مواد در اجتماع
• مصرف مواد و تاثير آن در كاهش شانس رفتن به دانشگاه و پيدا كردن شغل
• ادامه صحبت با فرزندان در مورد الكل و ساير مواد مخصوصا” اگر والدين، دوستان يا آشنايان مصرف‌كننده وجود داشته باشند مي‌توان بحث را در مورد آنها شروع كرد.
• جوانان تشويق گردند که براي خواهر و برادرهايشان نقش الگو را بازي كنند.
• جوانان تشويق شوند كه در مراكز ورزشي، هنري و فرهنگي شركت كنند هر چه جوانان بيشتر مشغول فعاليت‌هاى سازنده و سالم باشند به همان اندازه احتمال كمتري براي انتخاب برنامه‌هاي شامل مصرف مواد خواهند داشت.
• اطلاعات جوانان در مورد مواد بايد دايماً به روز گردد و از مواد جديد و اثرات آن خبر داشته باشند.