انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی اسفند سالجاری برگزار میشود و اینگونه رخدادهای ملی جایگاه ویژهای در رسانه ملی دارند. درواقع ظرفیت قابل و موثر این رسانه برای آگاهیبخشی افزایش مشارکت مردمی همواره مورد توجه است اما امسال برای اولین بار شاهد تولد ظرفیتی تازه هستیم که بیش از گذشته بر تسریع عدالتگستری و هویتمحوری سازمان صداوسیما جامه عمل میپوشاند. با روی آنتن رفتن شبکههای مورد اشاره، تجربه جدید دیگری را دردوره تحولی شاهد خواهیم بود که میتواند راهی تازه در پیوند رسانه و ملت بگشاید و درموقعیتهای مشابه درآینده بارفع کاستیهای احتمالی شکوفاتر همخواهد شد.
۲۰۰ فرستنده در ۲۰۰ حوزه انتخابیه
پیمان جبلی، رئیس صداوسیما روز گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت، در جمع خبرنگاران با اشاره به طراحی کانالهای تلویزیونی برای حوزههای انتخابیه، باردیگر بیان کرد: صداوسیما در حال طراحی ۲۰۰ کانال تلویزیونی برای حوزههای انتخاباتی است که علاوهبر شبکههای استانی، ۲۰۰شبکه برای حوزههای انتخاباتی راهاندازی شود.
رئیس رسانهملی افزود: باتوجه به اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، این اجازه به صداوسیما دادهشده تا از ظرفیت خود برای تبلیغات داوطلبان مجلس شورای اسلامی استفاده کند.
جبلی در بخش دیگری ادامه داد: در درازمدت به دنبال تولید برنامههای جذاب و فراگیر درباره فلسطین هستیم و در این زمینه برنامههای متعددی وجود دارد که دوستان ما در تلاش هستند اقدامات لازم را انجام دهند.
درباره جزئیات این طرح با حسن عابدینی، معاون امور استانهای صداوسیما گفتوگو کردیم.
طرحهای متعدد برای انتخابات
دکتر حسن عابدینی، معاون امور استانهای صداوسیما در پاسخ به این سوال که ۲۰۰ کانال تلویزیونی مختص حوزههای انتخابیه با چه هدفی و از چه مقطعی راهاندازی میشود به جامجم میگوید: رهبر معظم انقلاب اسلامی چهار راهبرد را برای انتخابات اسفند مطرح کردند که شامل انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات مجلس خبرگان رهبری است. این چهار راهبرد شامل سلامت انتخابات، امنیت، مشارکت مردم و رقابت است. ازهمین رو صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در چارچوب زمینهسازی برای مشارکت و رقابت نامزدهای انتخابات و ایجاد مشارکت گسترده مردم در انتخابات، طرحهای مختلفی را به مرحله اجرا در میآورد که برنامهریزی برای آنها شروع شده است. وی ادامه میدهد: یکی از برنامهریزیها، راهاندازی ۲۰۰ کانال تلویزیونی حوزه انتخابیه است که براساس حوزههای انتخاباتی تهیه شده است. یعنی در یک شهرستان بر مبنای شمار داوطلبانی که میخواهند با هم رقابت کنند و حاکم شدن عدالت رسانهای در این مسیر، اقدام به کانال انتخاباتی میکنیم که همه نامزدها میتوانند تولیداتشان را در حوزه معرفیخودشان، پاسخ دادن به پرسشهای ملی، ویژه حوزه انتخاباتی و اظهارنظرهایی که راجع به موضوعات کلان و مورد دغدغهمردم است، ارائه دهند. درواقع صداوسیما این موارد رادرکانالهای حوزهانتخاباتی دراختیار افکارعمومی قرار میدهد.
هر کانال یک شبکه تلویزیونی
معاون امور استانهای رسانهملی میافزاید: یعنی درواقع هر کانال یک شبکه تلویزیونی است که ویژه تبلیغات انتخاباتی است و شبکههای جدید هیچ ارتباطی با شبکههای استانی ندارد. میتوان گفت ابرطرحی است برای ایجاد عدالت رسانهای در حوزه رقابت نامزدها، مشارکت مردم و آگاه شدن از دیدگاه نامزدها. کارهای طرح این کانالها و برنامهریزیهای سختافزاری آغاز شده است و در آن دورهای که طبق قانون نامزدها میتوانند رقابت کنند، این امکان را در اختیار نامزدها قرار میدهیم.
پخش تولیدات تبلیغی نامزدهای انتخاباتی
حسن عابدینی بیان میکند: راهاندازی ۲۰۰ کانال با شروع تبلیغات انتخابات است. البته نیاز است کانالها دوره آزمایشی خود را به لحاظ سختافزاری و نرمافزاری طی کنند. ما اوایل بهمن برای هر استان سلسلهبرنامهها، مستندها، گزارشها و جاهای دیدنی آن شهرستان را تهیه میکنیم و از طریق کانالها پخش میشود تا دوره آزمایشی خود را طی کند و از زمانی که به لحاظ قانونی دوره رقابت انتخاباتی شروع شود، پخش رسمی کانالها آغاز خواهد شد و نامزدها میتوانند تبلیغاتشان را شروع کنند، ما این امکان را در اختیار نامزدها قرار میدهیم تا تولیدات خودشان را طی هفت روز ارائه بدهند.
وی میافزاید: بنابراین کانالها دراختیار رایدهندگان این حوزه انتخاباتی قرار میگیرد. این اقدام ازجنوبشرقیترین شهرستانهای حوزه انتخابی در سیستانوبلوچستان تا شمالغربیترین حوزه انتخاباتی در استان آذربایجانغربی را شامل میشود. ویژگی اقدام این است که نامزدهای حوزه انتخاباتی برای مردم همان حوزه انتخاباتی تبلیغات راانجام میدهند و دردسترس افکارعمومی قرار میدهند. با توجه به وجود برخی شهرها و روستاها در مناطق مرزی یا صعبالعبور ازعابدینی میپرسیم در این بخشها هم شبکههای مذکور در دسترس خواهند بود؟
وی توضیح میدهد: صداوسیمای جمهوری اسلامی تلاش میکند تا در چارچوب عدالتمحوری همه مناطق کشور را زیر پوشش رسانهای و دریافت سیگنال قرار دهد.
این پوشش رسانهای نزدیک به کامل شدن است و بالای ۹۸ درصد را شامل میشود. آنجاهایی هم که ممکن است سیگنال نرسد، جاهایی است که میان دو کوه بوده یا منطقهای است که از نظر فنی کار سیگنالرسانی را مشکل میکند. البته برای همین جاها هم تدابیری اندیشیده شده است. در بسیاری از استانها پوشش ما نزدیک صددرصد است. در زمینه کانالهای انتخاباتی چون از فرستندههایی ارسال میشود که تمام سطح کشور را پوشش میدهد، بنابراین مشکلی نخواهیم داشت.
فرصت برابر برای نامزدها
عابدینی درخصوص اینکه فراهمآوری امکانات فنی و زیرساختهای لازم برای راهاندازی این شبکهها برعهده معاونت استانهاست یا خیر، بیان میکند: این یک ابرپروژه یا ابرطرح است، پس طبیعتا کل سازمان صداوسیما پشت این موضوع آمده و اقدام به آمادهسازی امکانات فنی و تجهیزات مورد نیاز کرده است.
وی ادامه میدهد: بخش دیگر مربوط به دریافت اطلاعاتی است که نامزدها مایل هستند در این دوره پخش شود. در اینخصوص در حال زمینهسازی هستیم تا در یک دوره زمانی معقول، این موارد دریافت و برای پخش آماده شود. ممکن است در بعضی از حوزههای انتخابیه شمار داوطلبان زیاد باشد و در این حوزهها به داوطلبان دقایق کمتری اختصاص پیدا کند اما چون ما تصمیم داریم زمان بهصورت عادلانه در اختیار نامزدها قرار گیرد، این شرایط برای همه نامزدها در آن حوزه انتخابیه یکسان باشد. با اعلام تعداد نامزدهای هر حوزه جدول پخش ویژهای را مخصوص به همان حوزه آماده میکنیم.
تجربه فراگیر و تازه
عابدینی میافزاید: برای نخستینبار است که چنین حرکت بزرگ و ابرطرحی در حوزه رقابتهای انتخاباتی و تبلیغات انتخاباتی از طریق رسانهملی شکل میگیرد. البته نکته دیگری هم که وجود دارد این است که تبلیغات برای نامزدهای مجلس خبرگان رهبری طبق روال سالهای پیش از شبکههای استانی صورت میگیرد. به گفته عابدینی، این برنامهها از تلوبیون هم پخش خواهد شد تا افراد از این طریق هم بتوانند به دیدگاههای نامزدهای هر حوزه انتخابی دسترسی پیدا کنند. وی میگوید: رسانهملی تلاش میکند همه ظرفیت خود را در چارچوب قانونجدید انتخابات بهکار گیرد وزمینه را برای آگاهیآحادمردم ازدیدگاههای داوطلبان فراهم کند. وی عنوان میکند: مهمترین موضوع این است که زیرساختها با جدیت در حال آمادهسازی است. کارشناسان برجسته فنی دارند به این موضوع میپردازند. همچنین درزمان مقرر ویدئوهای نامزدها دریافت میشود که ممکن است قسمتی از آن مربوط به بیوگرافی نامزد باشد و بعد دیدگاههایش را درباره مسائل ملی و شهرستان خودش مطرح کند. همچنین ممکن است بخشی مربوط به پاسخ دادن به برخی پرسشها باشد که افکار عمومی انتظار دارد نمایندگان آتی به آنها پاسخ دهند. صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران همه تلاش خود را میکند تا دیدگاهها به صورت شفاف در اختیار مخاطبان و رایهندگان قرار گیرد.
طرحی نو برای عدالت انتخاباتی
دبیر ستاد انتخابات صداوسیما پیشتر در توضیحاتی گفت: «۲۴۳فرستنده شناسایی شده که امکان استفاده از آنها در بحث تبلیغات انتخاباتی نامزدها در حوزههای انتخابیه وجود دارد. بر اساس بررسیهایی که کارشناسان معاونت فنی انجام دادهاند، امکان ایجاد حدود ۲۰۰ کانال اختصاصی محلی برای ۲۰۰حوزه انتخابیه وجود دارد و بیشتر حوزههای انتخابیه را پوشش میدهد. در حال حاضر، بحث تأمین نیروی انسانی و تجهیز فنی ایستگاههای فرستنده در حال بررسی و انجام است تا در ایام تبلیغات انتخابات، این ظرفیت به نحو احسن در اختیار نامزدهای انتخابات قرار گیرد.»
همچنین محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات کشور پیرامون قانون انتخابات و فراهم شدن امکان تبلیغات تلویزیونی برای نامزدهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دوره دوازدهم، توضیحاتی ارائه داده بود و بیان کرد: تبصره۲ ماده۲ آییننامه به این مهم اشاره دارد که به استناد بند۳ سیاستهای کلی انتخابات و ماده۱۶قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، صداوسیما و زیرمجموعههای استانی و شهرستانی آن مکلف هستند امکان استفاده نامزدها از شبکههای رادیویی، تلویزیونی و مجازی در قالبهای مختلف اعم از زیرنویس، برنامههای تلویزیونی، برنامههای رادیویی، رادیونما و بسترهای مجازی را با رعایت عدالت انتخاباتی فراهم کنند و برنامه زمانبندی آن را در اختیار هیأت استانی بررسی تبلیغات قرار دهند.
اسلامی با اشاره به تبصره۳ همین ماده گفت: همچنین صداوسیما مکلف است یک ماه پیش از آغاز تبلیغات انتخاباتی نامزدها ضوابط فنی و محتوایی تولید و پخش را در اختیار عموم قرار دهد.
وی به اظهارات رئیس رسانهملی در دوره پیشثبتنام انتخابات مبنی بر در اختیار قرار گرفتن امکانات صداوسیما به نامزدها به طور مساوی اشاره و عنوان کرد: مطلع شدیم رئیس رسانهملی طرحی نو را در سازمان صداوسیما به پیش برده مبنی بر اینکه نامزدها در هر حوزه انتخابیه بتوانند از امکانات مختص تلویزیونی استفاده کنند.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور افزود: این طرح، بدیع و جدید است و ما اشتیاق زیادی برای پیادهسازی آن داریم. امسال ۴۸ هزار و ۹۸۳ نفر در پیشثبتنام شرکت کردند و همین تعداد و احتمالا بیشتر ثبتنام نهایی را انجام میدهند که تعداد قابلتوجهی میشود. این افراد در استانها، شهرستانها و حوزههای انتخابیه نیازمند امکانات تبلیغاتی هستند، اما به دلیل مالی، همه نامزدها استعداد و توانمندی یکسانی در برخورداری از امکانات تبلیغاتی با هزینههای بالا ندارند.
اسلامی از تاثیر خوب ورود سازمان صداوسیما به این حیطه سخن گفت و تاکید کرد چون در حوزههای انتخابیه بهصورت محلی شاهد یک نشاط انتخاباتی هستیم، این ابزار کمک بسیاری میکند که یک نامزد در قالب فرکانس محلی با مخاطبان و رأیدهندگان به طور مستقیم صحبت کند که کاملا مؤثر، مفید و سازنده است و تفاوت میکند با اینکه حتی یک نفر در استان در قالب یک شبکه استانی با مردم سخن بگوید.
وی اضافه کرد: با پیاده شدن این امکان جدید شور و نشاط خاصی در بین نامزدها و مردم ایجاد میشود. افتتاح طرح جدید فرکانس محلی با حضور نامزدهای محلی در یک حوزه محلی بسیار خوب است و به معرفی نامزد و دیدگاههایش کمک فراوانی میکند.
سخنگوی ستاد انتخابات کشور ابراز امیدواری کرد ورود خوب رسانهملی، به ارتقای مشارکت حداکثری کمک کند.