نگاهی به نمایش «چراغ جادو» چنگیز اوزک از ترکیه

میراث ناب جهانی

نمایش سایه و قره‌گوز از سنت‌های نمایشی کشور ترکیه به شمار می‌آید که همچنان می‌تواند در جهان طرفداران خاص خود را داشته‌باشد؛ زیرا این قالب نمایشی به زبان طنز و مطایبه می‌تواند همچنان مسائل اجتماعی را به راحتی نقد کند و کارکردی برای تحولات اجتماعی داشته‌باشد. هرچند این رویکرد به درازنای تاریخ منع و انکار شده و به‌جای بزرگسالان فقط برای کودکان در اعیاد اجرا می‌شود.
نمایش سایه و قره‌گوز از سنت‌های نمایشی کشور ترکیه به شمار می‌آید که همچنان می‌تواند در جهان طرفداران خاص خود را داشته‌باشد؛ زیرا این قالب نمایشی به زبان طنز و مطایبه می‌تواند همچنان مسائل اجتماعی را به راحتی نقد کند و کارکردی برای تحولات اجتماعی داشته‌باشد. هرچند این رویکرد به درازنای تاریخ منع و انکار شده و به‌جای بزرگسالان فقط برای کودکان در اعیاد اجرا می‌شود.
کد خبر: ۱۴۱۵۳۵۶
نویسنده رضا آشفته | عکاس و کارشناس رسانه

چراغ جادو به جای پرده مسطح مستطیل شکل بر یک پرده دایره اجرا می‌شود و همین نسبت‌های شکلی اجرا گویای دگرگونی در ارائه قره گوزی است که تاکنون می‌شناخته‌ایم و با این حالت می‌شود، گونه‌هایی تازه‌تر برای اجرای آن در نظر گرفت. چنانچه در بیان اقیانوس و ته دریا نیز از تلفیق این پرده و ویدئو پروجکشن استفاده می‌شود. به همین دلیل ماهی‌ها خیلی طبیعی به نظر می‌رسند و دیگر از آن حالت عروسک سایه رنگی بیرون می‌آیند، چون عروسک‌های قره گوز از چرم نقاشی شده در مقابل تابش منبع نوری بر پرده شکل می‌گیرند و این خود بیانگر یک سنت نمایشی است که از دیرباز وجود داشته و به دلیل پیشرفت‌ فناورانه تحولاتی را شامل این نوع اجرا کرده‌است.
نمایش چراغ جادو همچنان قصه‌گو و طنزپرداز است و یک افسانه کهن را پیش روی مخاطبان قرار می‌دهد. دوست قره گو برای او چراغ جادو را می‌آورد که پیشنهاد سه آرزو را می‌کند. اول این‌که بزرگ بشود و از پرده بیرون می‌زند. دوم کوچک می‌شود و درون آب برکه در کنار قوربابه باید زیست کند و مورد سوءاستفاده واقع می‌شود و لک لک قره‌گوز را از چنگ قورباغه می‌رهاند و سوم، به حالت معمول برمی‌گردد و انگار نه انگار آرزویی داشته‌است. شاید این بی آرزویی بی‌دردسرترین حالت برای زندگی باشد و به همین باریک‌اندیشی انسان را از داشتن آرزویی می‌رهاند و خوشبختی را در مسیر سرنوشت تعیین می‌کند. این نمایش بنا بر جاذبه قصه کهن و شکل نسبتا نو شده‌اش ظاهرا به جذب مخاطب امروزی و بیرون از ترکیه نیز موفقیت‌آمیز باشد و چه بسا همین تکنیک‌ها بتواند در خدمت بیان مسائل اجتماعی این روزگار نیز به کار آید که گروه‌های ترک و غیرترک می‌توانند برای نوجویی‌هایشان از این قالب نهایت بهره را ببرند. به هر تقدیر، شکل و بیان چراغ جادو هنوز کلاسیک‌تر از آن است که بشود آن را یک نمایش مدرن در نظر گرفت. اما این دلیلی بر رد شدنش نیست و باید همچنان هم وفادارانه اجرایش کرد و هم این که بشود شکل‌ها و بیان‌های امروزی‌تر را نیز در این قالب تزریق کرد.

 

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها