وام ناکارآمد

در همین خصوص محمدرضا فرزین، رئیس بانک‌مرکزی با اشاره به افزایش نرخ تسهیلات عنوان کرد: این تسهیلات در شهر تهران به‌صورت انفرادی ۲۰۰میلیون تومان و برای زوجین ۴۰۰میلیون تومان بود که براساس مصوبه جدید شورای پول و اعتبار هر دو مبلغ دوبرابر شد و به ترتیب به ۴۰۰میلیون تومان و ۸۰۰میلیون تومان افزایش‌یافت.

به گفته وی، برای شهرهای بالای ۲۰۰هزار نفر جمعیت نیز از ۱۶۰میلیون تومان و ۳۲۰میلیون تومان برای هر نفر و زوجین به دوبرابر این مبالغ به ۳۲۰ میلیون و ۶۴۰ میلیون تومان رسید. در مناطق شهری نیز این تسهیلات ۱۲۰میلیون تومان و ۲۴۰میلیون تومان بود که به ۲۴۰میلیون تومان و ۴۸۰میلیون تومان رسید.

فرزین از افزایش نرخ وام تعمیرات نیز خبر داد و گفت: تصمیم دیگری که اعضای شورای پول و اعتبار گرفتند در حوزه پوشش هزینه تعمیر و نوسازی واحدهای مسکونی بود که به‌صورت تسهیلات جعاله در اختیار افراد قرار داده می‌شد و از ۸۰ میلیون تومان به ۱۶۰میلیون تومان افزایش پیدا کرد. در اکثر نقاط جهان وام مسکن بیش از ۷۰ درصد هزینه‌ها را پوشش می‌دهد. با احتساب میانگین قیمت مسکن، این وام حدود ۳۰درصد هزینه خرید مسکن را شامل می‌شود. هرچند قبلا نیز قانونی در ایران وجود داشت مبنی بر این‌که تسهیلات مسکن نباید بیشتر از ۸۰ درصد مبلغ کل یک واحد مسکونی باشد. البته در مقایسه با نرخ تسهیلات در گذشته افزایش چشمگیری داشته است. درحال‌حاضر نرخ سود تسهیلات بانکی حدود ۲۳درصد است. تسهیلات بانکی نیز دوره ۱۲ساله برای پرداخت دارد. با احتساب این ارقام خریداران مسکن کار بسیار سختی برای بازپرداخت این وام خواهند داشت. با این شرایط باید گفت این وام مسکن از جنبه‌های مختلف برای متقاضیان صرفه اقتصادی ندارد و شاید با استقبال سرد خریداران مواجه شود.

پیشی‌ گرفتن تورم از تسهیلات

رقم تسهیلات خرید مسکن پس از سه سال افزایش یافت. این افزایش دوبرابری در مقابل افزایش ۹۰۰درصدی طی پنج‌ساله اخیر، رقم چندان چشمگیری نیست. باید اذعان کرد که مشکل بازار مسکن روند سوداگری و افزایش بی‌رویه قیمت زمین است. درحال‌حاضر این وام ۳۰درصد قیمت مسکن را پوشش می‌دهد اما با ادامه روند تورمی قدرت خرید این وام نیز کاهش خواهد یافت و بار دیگر بانک‌مرکزی مجبور خواهد بود رقم وام مسکن را افزایش دهد. بنابراین نیاز است دولت درخصوص عرضه مسکن و زمین سیاست‌گذاری دیگری را دنبال کند تا با خروج مسکن از جریان سوداگری از افزایش بی‌رویه مسکن جلوگیری کند. این افزایش تسهیلات مانند مسکنی کوتاه‌مدت است که می‌تواند تاثیر زودگذری بر بازار داشته باشد.

افزایش تسهیلات کافی نیست

مجید گودرزی، کارشناس حوزه مسکن در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به افزایش تسهیلات خرید مسکن گفت: این شکل ارائه تسهیلات دچار اشکالات ساختاری است. در گذشته از ۴۸۰میلیون تومان وام‌تسهیلات بخشی از آن صرف خرید اوراق می‌شد. این وام به‌دلیل قیمت بالای مسکن تاثیری در قدرت خرید مردم نداشت بااین‌حال سود مناسبی را عاید بانک‌ها می‌کرد.وی ادامه داد: برخی بانک‌ها علاوه بر افزایش قیمت وام، با سوداگری و خریدهای سنگین از بازار، قیمت مسکن را به‌صورت مصنوعی افزایش می‌دهند و بنا به آمارهای اعلامی، قیمت مسکن در پنج سال اخیر بیش از ۹۰۰درصد رشد داشته و بانک‌ها نقش مهمی در این تورم‌دارند.این کارشناس حوزه مسکن عنوان کرد: نرخ سود بانکی برای خرید مسکن در کشورهای دیگر حدود ۲‌درصد و در یک بازه بلندمدت است اما نرخ سود این تسهیلات بانکی در کشور بسیار بالاست و خریداران ناچار هستند سال‌های متعددی صرف پرداخت این وام کنند. اگر هدف‌گذاری خانه‌دار شدن مردم است باید نرخ این تسهیلات نیز بسیار کم باشد.

گودرزی گفت: سیاست‌گذاری و تعیین قیمت مسکن به‌مراتب نسبت به افزایش نرخ وام اثرات مهم‌تری بر بازار مسکن خواهد داشت. دولت برای قیمت کالاهای غیراساسی مانند مرغ و تخم‌مرغ جلسه برگزار می‌کند اما درخصوص نرخ‌گذاری قیمت مسکن را به حال خود رها کرده است. این کارشناس حوزه مسکن عنوان کرد: افزایش تسهیلات مسکن به ۹۶۰میلیون تومان اثرگذاری کمی در قدرت خرید مردم دارد. درحال‌حاضر قیمت یک واحد ۴۰‌متری در جنوب‌شهر به ۵/۲میلیارد تومان رسیده و این وام در نهایت ۳۰‌درصد هزینه‌ها را پوشش می‌دهد و نیاز است دولت در کنار افزایش نرخ تسهیلات به قیمت‌گذاری نیز ورود کند.

اقساط ۱۶میلیون تومانی

حجت فرزانی، کارشناس امور بانکی در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به افزایش ۹۶۰میلیونی وام مسکن اظهار کرد: با احتساب هزینه‌های خرید اوراق دریافت وام تعمیرات در نهایت حدود ۸۰۰میلیون تومان به دست خریداران خواهد رسید. در مورد نحوه بازپرداخت این وام هنوز اطلاعات دقیقی اعلام نشده است اما درصورتی‌که قرار باشد این وام با دوره بازگشت ۱۲ساله به خریداران ارائه شود، اقساط آن با احتساب سود ۲۳درصد حدود ۱۶میلیون تومان خواهد بود.

وی ادامه داد: پرداخت ماهانه ۱۶میلیون تومان رقم بسیار سنگینی است و خانوارهایی که در دهک‌های میانی قرار دارند و دریافتی آنها حدود ۱۵میلیون تومان است، توان استفاده از این تسهیلات را نخواهند داشت.

به گفته وی، با توجه به این‌که عمده کسانی که به دنبال خرید مسکن هستند در دهک‌های پایین و میانی قرار دارند باید درخصوص مدت زمان پرداخت و نرخ این وام اقدامات مناسبی صورت گیرد.