پرواز سیمرغ از قله قصه‌گویی

بنابراین شاید ما زیاد از «هفت خان رستم» شنیده باشیم اما کمتر از «هفت خان اسفندیار» چیزی به گوش‌مان خورده باشد. داستان اسفندیار به‌عنوان یک جهان‌پهلوان ایرانی در روایت ملی این بار مورد توجه حسین پارسایی، کارگردان و تهیه‌کننده این نمایش قرار گرفته تا آن را با نگاهی دراماتیزه بر صحنه نمایش تالار وحدت ببینیم. پارسایی پیش از این، اجرای نمایش‌هایی با پروداکشن بزرگ را مانند «الیور توئیست» و «بینوایان» در کارنامه داشته و چند شبی است که با نمایش هفت خان اسفندیار کاری حماسی را در ماهی که مزین به نام فردوسی است آغاز کرده. البته پیش از حسین پارسایی، علی‌اصغر دشتی نیز سه داستان از شاهنامه (زال و رودابه، رستم و اسفندیار و رستم‌وسهراب) را به شکل کنسرت نمایش «سی» در کاخ سعدآباد با خوانندگی همایون شجریان اجرا کرده است و اجرای این گونه از کنسرت‌نمایش‌ها، کم‌سابقه نیست. شاید داشتن نگاهی ملی ــ میهنی فارغ از این‌که از چه قوم و مسلکی هستیم، نیاز امروز جامعه ما باشد که حسین پارسایی با روی صحنه بردن این نمایش بر این نکته صحه گذاشته است. بازیگران اصلی هفت‌ خان اسفندیار امین زندگانی، بانیپال شومون، امیررضا دلاوری، امیرکاوه آهنین‌جان، اصغر پیران، محسن حسینی و فریبا کوثری هستند. داستان این نمایش از این قرار است که اسفندیار رویین‌تن، آیین زرتشت را گسترش داد و با پهلوانی‌های خود کاری کرد که جز در کارنامه رستم، در کارنامه هیچ‌کسی دیده نشده است. ارجاسپ شاه خیونان به مرز گشتاسپ حمله آورد اما عاقبت اسفندیار آنها را پس‌راند و چون ارجاسپ خواهرانش را ربود، به تعقیب آنها پرداخت و به این شکل هفت ‌خان اسفندیار شروع شد. پشتوتن، برادر اسفندیار در این سفر جانشین و سالار سپاه است. همچنین گرگسار، یک تورانی در غل و زنجیر و بلد راه است که در آغاز هر خان، هرچه را راجع به مانع پیش‌رو می‌داند به اسفندیار می‌گوید ولی آرزو دارد که اسفندیار زنده از نبرد برنگردد و هربار که او زنده بازمی‌گشت، گرگسار آزرده می‌شد. هفت خان اسفندیار، کنسرت‌نمایشی است که تکیه‌گاه اصلی‌اش اشعار شاهنامه و گروه ارکستری است که در بخش پایینی سن صحنه‌های نمایش را با هیجان و حرارت هرچه بیشتر با بیان موسیقایی خود دیدنی‌ و ماندنی می‌کند. قطعه ایران با آهنگسازی بردیا کیارس و پوریا خادم در پایان این نمایش نیز شور و حال خوبی میان تماشاگران ایجاد می‌کند. از آنجا که هفت خان اسفندیار در آغاز راه خود است و معمولا نمایش‌ها بعد از چندین اجرا به هماهنگی بیشتر می‌رسند، می‌توان به این نمایش با اغماض نگاه کرد. اجرای هماهنگ بازیگران به شکل لب‌خوانی با اشعار و آوازهای بیان‌شده با وجود این‌که به نظر می‌رسد همچنان جای کار دارد و به هماهنگی لازم نرسیده، خوب است. شاید این نمایش در هیچ جای دیگری مانند تالار وحدت نمی‌توانست به‌خوبی حالا اجرا شود.