کوچ‌های زودهنگام و مخرب

عشایر تأمین‌کننده ۴۰درصد تولید گوشت کشور هستند و همیشه بر اساس قانون و موازین حرکت می‌کنند اما معدود افرادی که تخلف می‌کنند سبب خسارت و نابودی پوشش گیاهی می‌شوند که معضلاتی چون فرسایش خاک، تولید گرد‌وغبار و کاهش تولید را به دنبال دارد و از این رو باید با خرد جمعی درباره این مساله مهم تدبیری اساسی اندیشیده‌شود.

کوچ زودرس بهاره عشایر سبب از بین‌رفتن پوشش گیاهی مراتع شده و لازم است برای این معضل با خرد جمعی چاره‌اندیشی شود. کمتر از ۱۰درصد عشایر کوچ‌رو قانون را رعایت نمی‌کنند و با نافرمانی، زودهنگام به مراتع وارد و دیرهنگام خارج می‌شوند. این افراد معمولا دامداران بدون مجوز هستند.

درصد کمی از عشایر کوچ‌ رو با رعایت‌نکردن قانون و ورود زودهنگام به صورت پنهانی و قاچاقی سبب خسارت به مراتع می‌شوند و این در حالی است که سایر عشایر که در زمان مقرر کوچ خود را آغاز می‌کنند همواره گلایه‌مند هستند که چرا از عشایر متخلف جلوگیری نمی‌شود.

مدت‌هاست که به خاطر کاهش بارش‌ها مراتع کشور توان خود را از دست داده اند و در این میان ورود زودهنگام و خروج دیرهنگام دام عشایر و چرای بیش از حد، حضور دام مازاد در مراتع، خشکسالی، فرسایش خاک و سیلاب موجب تخریب مراتع می‌شود. در تمام استان‌هایی که به نوعی با کوچ عشایر مواجه هستند اعلام شده تا از حرکت زودتر از موعد آنها جلوگیری شود.

زمان ورود و خروج دام، ظرفیت دام و مدت استفاده از مراتع به‌عنوان سه موضوع مهم در حوزه مدیریت چرای دام در مراتع است. بنابراین باید زیرساخت‌ها و تمهیدات لازم برای جلوگیری ازکوچ زودهنگام عشایر برای توزیع نهاده، آب و خدمات‌رسانی به عشایر در استان‌های مبدأ توسط دستگاه‌های اجرایی ذیربط با استفاده از ظرفیت تعاونی‌ها و تشکل‌های عشایری انجام شود. بهبود وضعیت اقتصاد عشایر و حمایت از این تولیدکنندگان دغدغه مهم دولت است و در این زمینه پیگیری‌های لازم انجام می‌شود.

آن طور که رئیس سازمان امور عشایر ایران اعلام کرده، معیشت عشایر یکی از دغدغه‌های این سازمان بوده و تلاش می‌شود تا در این زمینه از تولیدکنندگان حمایت شود. در شرایط کنونی تامین آب آشامیدنی برای عشایر و نیز آب مورد نیاز دام‌ها و همچنین تامین نهاده‌های دامی از مهم‌ترین دغدغه‌های این قشر از جامعه است.

گرانی نهاده‌ها، عشایر را در فعالیت خود و پرورش دام با مشکل روبه‌رو کرده است و آنها بدون حمایت نمی‌توانند به کار خود ادامه دهند. یکی دیگر از دغدغه‌های عشایر مناسب‌سازی و رسیدگی به وضعیت ایلراه‌ها‌ست که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.