این موضوع، واقعیتی ناامیدکننده برای مقامات غربی بود؛ آنها انتظار داشتند با تنبیه اقتصاد روسیه، مسکو را به عقبنشینی وادارند اما درآمدهای روسیه از محل صادرات افزایش یافت. قیمت بالای نفت و گاز در سال گذشته میلادی، ارزش صادرات روسیه را افزایش داد و به مسکو کمک کرد تا درآمدهای از دست رفته بهدلیل تحریمها را جبران کند. طبق گزارش تایمز، گازپروم در نیمهاول سال ۲۰۲۲ حتی با کاهش ارسال محمولهها به اروپا، در سوددهی اعداد را جابهجا کرد. بخشی از این رکورد ناشی از تحریمهای صادرات گاز طبیعی روسیه بود - برای مثال، آلمان واردات خود را تا جولای ۲۰۲۲ به نصف کاهش داد و این تفاوت را با واردات از نروژ و آمریکا جایگزین کرد.
براساس دادههای تجزیه و تحلیل شده توسط آژانس بینالمللی انرژی، بهطور کلی صادرات گاز روسیه به اتحادیه اروپا و انگلیس در هفت ماه اول سال ۲۰۲۲ در مقایسه با دوره زمانی مشابه در سال ۲۰۲۱ تقریبا ۴۰ درصد کاهش یافته بود ولی این خللی به درآمدهای کرملین وارد نکرد.
استیون پایفر، کارشناس ارشد اندیشکده بروکینگز، میگوید: کشورهای اتحادیه اروپا در زمستان امسال با تصویر بسیار بهتری از انرژی روبهرو شدند، بنابراین اگر اروپا با موفقیت به واردات گاز طبیعی روسیه از طریق لوله پایان دهد، این مشکل بزرگی برای گازپروم خواهد بود. روسها بهدنبال بازار جدید هستند.
از سوی دیگر، رقبای روسیه در صنعت انرژی در حال نفود به بازار اروپا هستند؛ در حالیکه روسیه میتواند در کشورهایی مانند چین و ترکیه خریدارانی پیدا کند.
پایفر گفت: «صادرات گاز گازپروم عمدتا از طریق خط لوله انجام میشود و ساختار خط لوله این شرکت عمدتا به سمت انتقال گاز از میادین گازی سیبری غربی و یامال به اروپا است.»
متحد همیشگی
روسیه فقط یک خط لوله اصلی و عملیاتی به نام «قدرت سیبری» دارد که میتواند گاز را به چین برساند هرچند به میزان ظرفیت خطوط لوله اروپا نیست. الکسی میلر، مدیرعامل گازپروم پیشتر اعلام کرده بود صادرات گاز روسیه در سال ۲۰۲۲ میلادی به ۱۰۰میلیارد و ۹۰۰میلیون مترمکعب رسیده است. این شرکت روسی در حال حاضر روی پروژه «قدرت سیبری۲» کار میکند که شامل ساخت یک خط لوله انتقال گاز به چین از طریق خاک مغولستان است. این خط لوله به محض بهرهبرداری، ظرفیت ارسال ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز را خواهد داشت.اما آمارها روایت دیگری مطرح میکند؛ روایتی که نشان میدهد روسیه گاز خود را با وجود محدودیتهای زیرساختی به چین رسانده و رکورد سالهای گذشته را زده است. چندی پیش بود که اداره کل گمرک چین روز جمعه در گزارشی اعلام کرد که هزینه صادرات گاز خط لوله روسیه به چین در سال ۲۰۲۲ به ۳.۹۸ میلیارد دلار رسیده است که ۲.۶۳ برابر افزایش را نشان میدهد.
افزایش صادرات
سفیر چین در مسکو اعلام کرد که عرضه گاز طبیعی از روسیه به چین در ۱۰ ماه نخست سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۱، حدود ۱۷۳ درصد افزایش یافته است.
این دیپلمات در سخنرانی خود در مجمع «گاز روسیه ۲۰۲۲ - چرخش به شرق» گفت: با شرایط فعلی، افق جدیدی از همکاری روسیه و چین در حال نمایش است. ما آماده تقویت همکاری یکپارچه با طرف روسی در زمینه خط لوله و گاز مایع هستیم. به گفته این نماینده، چین در حال حاضر به بزرگترین مصرفکننده گاز طبیعی در جهان تبدیل شده و ظرفیت زیادی برای افزایش واردات این سوخت دارد.
با فشار دولت چین به خانهها و کارخانهها برای استفاده از گاز طبیعی به جای زغالسنگ در مبارزه با آلودگی هوا، مصرف گاز در بزرگترین اقتصاد آسیا در سالهای اخیر افزایش یافته است. مسکو هم قصد دارد تبدیل به بزرگترین عرضهکننده گاز به چین شود و بیش از ۲۵ درصد واردات گاز آن کشور را تا سال ۲۰۳۵ در دست بگیرد.
ووانگ یونگ ژانگ، معاون شرکت ملی نفت چین (CNPC) هم بهتازگی گفت که صادرات گاز روسیه به چین از طریق مسیر شرقی موسوم به خط لوله قدرت سیبری باید بهصورت پیوسته افزایش یابد.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد