بهجز سنت اجرای یک خواننده و گروه موسیقی در افتتاحیههای جامجهانی که از آن زمان تاکنون ادامه دارد، برخی خوانندگان و گروههای موسیقی در کشورهای مختلف جهان ترانهها و سرودهایی جداگانه درباره تیم ملی کشورشان میخوانند و درآستانه جامجهانی منتشر میکنند. این سنت پسندیده در ایران هم اجرا شده و موسیقی هر چهارسال یک بار و به شرط حضور تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی، همراه با مردم به یار دوازدهم تیم تبدیل میشود. به جز جامجهانی ۱۹۷۸ که ایران برای اولین بار صعود کرد، در پنج دوره بعدی تا اینجا شاهد تکاپوهای موسیقایی برای حمایت از تیم ملی ایران بودیم، معمولا هم بهجز آهنگی که در این زمینه به طور رسمی منتشر میشود، برخی خوانندهها یا گروههای دیگر موسیقی در داخل و خارج از کشور هم به عشق تیم ملی فوتبال ایران و برای روحیه دادن به بازیکنان و هواداران، قطعاتی را اجرا و منتشر میکنند.
بعد از حضور ایران در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین ۲۰سال طول کشید تا دوباره راهی این رویداد مهم شویم، اما کمتر کسی به فکر ساخت یکسرود رسمی برای حمایت تیم ملی در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه افتاد و اگر هم ذوق و شوق موسیقایی برای تشویق تیم ملی وجود داشت در فضاهایی غیررسمی بود. با این حال احتمالا آهنگی که شهرام ناظری، خواننده نامآشنای موسیقی سنتی خواند به فضای رسمی نزدیکتر بود. آهنگی به نام «گل افشان» که با لحن و حال و هوایی حماسی و این ابیات شروع میشود: «به پیش جوانان ایران زمین/ به میدان بر آیید و گامی زنید/ به ذهن زمان نقش نامی زنید/ الاای سواران صبح امید/ به فردای میهن نوید آورید» البته در ادامه شعر مرهم و التیامی هم برای شکست احتمالی تیمهای ورزشی ایران درنظر گرفته شده: «جهان عرصه عبرت آموزی است/ شکست اولین گام پیروزی است»
اقبال بیشتر
با اینکه انتظار میرفت با توجه به حضور نسبتا قابل قبول تیم ملی فوتبال ایران در جامجهانی ۱۹۹۸ تیم ایران چهار سال بعد بدون دغدغه و نگرانی به جامجهانی صعود کند، در کمال ناباوری حضور در جامجهانی ۲۰۰۲ کره جنوبی و ژاپن را از دست دادیم و دوباره هشت سال طول کشید تا راهی یک جامجهانی دیگر شویم، اما دستکم در آستانه برگزاری جامجهانی ۲۰۰۶ آلمان، خوانندگان و گروههای موسیقی داخل کشور اقبال بیشتری به حمایت از تیم ملی فوتبال نشان دادند و تقریبا بازار موسیقی تشویقی گرم بود. قطعه رسمی را علیرضا عصار خواند که آن زمان در اوج محبوبیت بود. سرودی به نام «ایران من» که با لحن حماسی عصار و تاکیداتش روی کلمات، شنیدنی شد: «جام جهان دست شما بایدش/ حامیتان دست خدا بایدش» یکی از آهنگها که بهصورت موزیک ویدئو هم ضبط و پخش شد و برای مردم و هواداران فوتبال جذابیت داشت، قطعهای به نام «ستارگان پارسی» بود که زنده یاد مهرداد میناوند، نیما نکیسا و پژمان جمشیدی بهطور مشترک آن را اجرا کردند. گروه آریان هم که در آن سالها محبوبیت زیادی بین جوانها و نوجوانها داشت، یک موزیک ویدئو به نام «ای جاویدان ایران» ضبط و منتشر کرد که با اینکه آهنگ رسمی ایران برای جامجهانی نبود، اما مردم و بهویژه هواداران پرشمار آریان روی خوش به آن نشان دادند. بنیامینبهادری هم آن زمان قطعهای به نام «با صدای تو» خواند که بنا به گفتهای به نفع آهنگ گروه آریان ــ که خودش هم آهنگی غیررسمی برای جامجهانی بود ــ آن را منتشر نکرد. البته این قطعه الان در فضایمجازی موجود و قابل شنیدن است. منتها چندان نمیشود میان این ابیات با موضوع جامجهانی، فوتبال، ورزش و حال و هوای حماسی نخ تسبیحی یافت و بیشتر به یک آهنگ عاشقانه میماند. شاید فقط بتوان روی این بخش متمرکز شد و آن را به عشق و علاقه هواداران به تیم ملی ربط داد: «ضربان قلب من با صدای قلب تو میزنه» البته احتمال میدهیم بنیامین بهادری بعد از انصراف از انتشار این آهنگ برای تیمملی، تغییراتی در شعر و ساختار آن داده باشد.
پیش به سوی برزیل
دروازههای دنیا با صدای احسان خواجه امیری، ترانهای از روزبه بمانی و تنظیم بهروز صفاریان، آهنگ رسمی ایران برای جامجهانی ۲۰۱۴ برزیل بود و خواجهامیری با آن تحریرهای آشنا در یک موسیقی ضربی، شوروحال موردنظر را برای شنوندگان و هواداران تیم ملی فوتبال ایران ایجاد میکند: «از عشق تو بوده هر جا که رسیدم/ پای تو و اسمت من جونمو میدم/ گل میکنه حست هر ثانیه در من/ رویای یه دنیاست تا جامو بگیرن» برادران خسروی، سیروان و زانیار هم آن زمان قطعهای به نام «۷۰میلیون ستاره» را خواندند و منتشر کردند که از آهنگهای غیررسمی برای جامجهانی بود. موج مثبت و صدای انگیزشی خسرویها، به کار تشویق تیم آمد، با این شعر: «من از ایران من از تبار خورشیدم/ از همین خاک به قله دنیا رسیدم/ اگه بدی فقط تو موج مثبت تو/ فرصت درها رو نمیبنده»
ما که رفتیم روسیه
سالار عقیلی که قطعه و آهنگ برای ایران کم نخوانده، آهنگرسمی ایران برای جامجهانی ۲۰۱۸ روسیه را با همان صدای پرحجم و شوروحال همیشگیاش خواند. قطعهای به نام «یازده ستاره». آهنگی که فارغ از بحث تیم ملی فوتبال ایران در بزنگاههای دیگر ملی و میهنی هم حس و حالی شنیدنی و تاثیرگذار دارد: «ایران با تو هم پیمان شدن زیباست/ عشق تو در سینه پابرجاست/ با تو فردا شکل یک رویاست» به جز عقیلی، خوانندگان دیگری هم قطعاتی را برای حمایت از ایران و حضور در جام جهانی روسیه منتشر کردند که حکم آهنگهایی غیررسمی در این زمینه ر دارند. از جمله آنها علیرضا عصار بود که قبلا آهنگ رسمی جامجهانی ۲۰۰۶ را خوانده بود. آهنگ «من ایرانی ام» که حس حماسی و میهن پرستانه و پرغرورش به سیاق آثار عصار، تاثیرگذار و شنیدنی است: «وطن میتپد روی پیراهنم چه مانده به جز پرچمم از تنم/ من از سمت ماه و پلنگ آمدم من از پرچمی با سه رنگ آمدم» همچنین باید به آهنگ جذاب و پرشور و حال «میریم روسیه» با صدای عروسک جنابخان (محمد بحرانی) اشاره کرد که در برنامه تلویزیونی خندوانه پخش و با استقبال مخاطبان همراه شد. این آهنگ با ترانه امیرسلطان احمدی، آهنگسازی کیوان کیارس و حضور افتخاری محسن شریفیان (گروه لیان) همراه بود. علاقهمندان هنوز هم با شنیدن این کری خوانی جنابخان بهوجد میآیند: «نیمار، نیمار، اومدیم روسیه/ ایران براتون چه کابوسیه».
۷۰ میلیون ستاره
قطعهای که سیروان و زانیار خسروی برای حضور ایران در جامجهانی ۲۰۱۴ برزیل خواندند.ای جاویدان ایران
قطعهای که گروه موسیقی آریان برای حضور ایران در جامجهانی ۲۰۰۶ آلمان اجرا کرد.
ایران من
قطعهای که علیرضا عصار برای حضور ایران در جامجهانی ۲۰۰۶ آلمان خواند.
دروازههای دنیا
قطعهای که احسان خواجه امیری برای حضور ایران در جامجهانی ۲۰۱۴ برزیل اجرا کرد.
ستارگان پارسی
قطعهای که زنده یاد میناوند، نکیسا و جمشیدی برای حضور ایران در جامجهانی ۲۰۰۶ آلمان خواندند.
یازده ستاره
قطعهای که سالار عقیلی برای حضور ایران در جامجهانی ۲۰۱۸ روسیه اجرا کرد.
میریم روسیه
قطعهای که عروسک جنابخان برای حضور ایران در جامجهانی ۲۰۱۸ روسیهخواند.
من ایرانی ام
قطعهای که علیرضا عصار برای حضور ایران در جامجهانی ۲۰۱۸ روسیه اجرا کرد.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد