معکوس کردن دیابت در موش‌ها با غیرفعال کردن یک هورمون تازه کشف شده

به گزارش جام‌جم آنلاین به نقل از نیواطلس، این پژوهش بر روی نحوه تنظیم انرژی در بدن و هورمون‌های مختلفی که در این فرآیند نقش دارند، متمرکز شده است. انسولین یک مثال شناخته شده در این مورد است که به بدن کمک می‌کند تا گلوکز را از خون گرفته و از آن به عنوان سوخت استفاده کند. لپتین نمونه دیگری است که توسط سلول‌های چربی تولید می‌شود و به مغز سیگنال می‌دهد که به اندازه کافی غذا خورده‌ایم.

هورمونی که کلید اصلی این کشف اخیر است، اما کمی متفاوت عمل می‌کند، به این معنا که مانند موارد بالا نیست یک مولکول منفرد که به یک گیرنده متصل می‌شود، بلکه در واقع از چند بلوک ساختمانی مختلف تشکیل شده است. همه چیز با پروتئینی به نام FAB۴ شروع می‌شود که بیش از یک دهه پیش کشف شد که توسط سلول‌های چربی به عنوان یک پاسخ معمولی به گرسنگی در جریان خون ترشح می‌شود.

از آن زمان پژوهش‌های مختلفی ارتباط قوی بین FAB۴ در حال گردش در خون و شرایط متابولیکی مانند دیابت، چاقی و بیماری‌های قلبی عروقی را نشان داده است. جزئیات چنین روابطی ناشناخته مانده است، اما تیم تحقیقاتی هاروارد در پس این مطالعه جدید اکنون برخی از جا‌های خالی مهم این ارتباطات را پر کرده است.

دانشمندان نشان داده بودند که وقتی FAB۴ وارد جریان خون می‌شود، به آنزیم‌های آدنوزین کیناز (ADK) و نوکلئوزید دی فسفات کیناز (NDPK) متصل می‌شود تا یک کمپلکس پروتئینی را تشکیل دهد که آن را فابکین نامیده‌اند. با انجام این کار، این پروتئین فعالیت این آنزیم‌ها را تغییر می‌دهد و به نوبه خود، سطح مولکول‌های ATP و ADP را تغییر می‌دهد که نقش کلیدی در متابولیسم سلول‌های زنده دارند.

سلول‌های همسایه این تغییرات را از طریق گیرنده‌های روی سطح خود حس می‌کنند و در پاسخ به این تغییرات، خود دچار تغییراتی می‌شوند. محققان دریافتند قربانیان این فرآیند سلول‌های بتا در لوزالمعده هستند که انسولین تولید می‌کنند، که در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ فاقد فعالیت یا ناکارآمد هستند. از طریق این زنجیره از رویدادها، دانشمندان دریافتند که فابکین یک نیروی محرکه در توسعه این بیماری است.

گوخان اس. هوتامیسلیگیل، محقق ارشد این مطالعه می‌گوید: «برای چندین دهه، ما در جستجوی سیگنالی بودیم که وضعیت ذخایر انرژی در سلول‌های چربی را برای ایجاد پاسخ‌های غدد درون ریز مناسب، مانند تولید انسولین از سلول‌های بتای پانکراس، ارتباط می‌دهد. ما اکنون فابکین را به عنوان یک هورمون جدید شناسایی کرده‌ایم که این عملکرد حیاتی را از طریق یک مکانیسم مولکولی بسیار غیرمعمول کنترل می‌کند.

در ادامه تحقیقات، دانشمندان آنتی‌بادی را برای خنثی کردن فابکین در موش‌های در معرض خطر دیابت به کار بردند و دریافتند که این عمل سلول‌های بتا را حفظ کرده و از ابتلای حیوانات به دیابت نوع ۱ و ۲ جلوگیری می‌کند. تزریق آنتی‌بادی به موش‌های چاق دیابتی نیز آن‌ها را به حالت سالم بازگرداند.

از آنجایی که این مطالعه نشان داد که سطوح فابکین در موش‌ها و انسان‌های مبتلا به دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ به‌طور غیرعادی بالاست، دانشمندان بر این باورند که هورمون تازه کشف‌شده نقش مشابهی در انسان‌ها دارد. به همین خاطر، این هورمون را به عنوان یک هدف بسیار امیدوارکننده در توسعه درمان‌های جدید برای این بیماری در نظر گرفته‌اند.

کیسی پرنتیس، سرپرست تیم تحقیق در مرکز سابری اولکر و دپارتمان متابولیسم مولکولی، می‌گوید: «کشف فابکین ما را وا داشت که یک گام به عقب برداریم و در درک اساسی خود از نحوه عملکرد هورمون‌ها تجدید نظر کنیم. من برای یافتن یک هورمون جدید بسیار هیجان زده هستم، اما از آن بیشتر برای دیدن پیامد‌های طولانی مدت این کشف هیجان دارم.»

نتایج این تحقیق در مجله Nature منتشر شد.