در آستانه روز خبرنگار، نقش فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی را در ارتقای روزنامه‌نگاری برای پوشش خبرهایی مانند عالمگیری کووید 19 بررسی کرده‌ایم

روزنامه‌نگاری پس از کرونا

یافتن صنعت یا حرفه‌ای که به طریقی تحت تاثیر پیامدهای گسترش کووید 19 قرار نگرفته باشد، سخت است. عالمگیری کووید 19 بر روزنامه‌نگاری و شغل روزنامه‌نگارها نیز اثرات منفی داشته است.

کد خبر: ۱۳۳۰۷۰۱

بسیاری از روزنامه‌های محلی از آنجا ‌که به تبلیغات کسب‌وکارها وابسته بودند، متضرر و حتی تعطیل شدند. نشریه‌ها بیشتر کار خود را روی اخبار مربوط به کووید 19 متمرکز کردند و خبرهای مربوط به این عالمگیری را پوشش دادند.

آنها مجبور شدند در کنار این پوشش خبری با شایعات و اطلاعات غلط درباره کووید 19 و سلامت عموم مردم هم مبارزه کنند.

همچنین نشریات مختلف، مطالب و موضوعات سرگرم‌کننده‌ای برای مردم تهیه کردند تا بتوانند از پیامدهای ناگوار ویروس کرونا برآیند و روحیه خود را نبازند. اما در این مدت این سوال مطرح بوده که آیا عالمگیری کووید 19 برای صنعت روزنامه‌نگاری کاملا مضر بوده یا فوایدی هم داشته است؟

بسیاری از مردم، هفته‌ها و حتی ماه‌ها پس از شروع عالمگیری، برای شناخت ویروس کووید 19 سراغ نشریه‌های الکترونیکی، روزنامه‌های محلی و اخبار تلویزیونی رفتند. اما نشریه‌های محلی که بیشتر با تبلیغات کسب‌وکارها سرپا هستند، با خطر تعطیلی روبه‌رو شدند و جای آنها را وبسایت‌های اینترنتی و همچنین شبکه‌های اجتماعی پر کرد.

نشریه‌های محلی به دلیل محدودیت‌های ناشی از کرونا، به‌اندازه کافی نتوانستند گزارش‌ در زمینه‌های مختلف آماده کنند و پایین‌آمدن سفارش تبلیغات از درآمدهای آنها بسیار کاست تا جایی‌که برخی نشریات به‌ناچار تعطیل شدند.

با این حال وبسایت‌های تولید محتوا و خبرگزاری‌های اینترنتی رونق گرفتند و افراد مختلف برای خواندن مطالبی درباره کووید 19 به آنها مراجعه کردند. می‌توان گفت تمام این رونق‌کاری ناشی از فناوری‌های مدرنی مانند هوش مصنوعی است که این روزها شاهد آن هستیم.

اکنون روزنامه‌نگاران و کسانی که در این حوزه مشغول کارند، بیش از هر زمانی مشتاق استفاده از هوش مصنوعی شده‌اند زیرا به این نتیجه رسیده‌اند که با استفاده از این فناوری می‌توانند هنگام مقابله با هر چالشی مانند کووید 19 از عهده مشکلات ناشی از آن برآیند و میدان را خالی نگذارند.

لزوم همکاری روزنامه‌نگاران با فناوران

عالمگیری کووید 19، ماجرایی در مورد شرایط انسان، سلامتی، اقتصاد و عدالت اجتماعی است و البته دربرگیرنده اطلاعات و داده‌های وسیعی است.

در این میان هوش مصنوعی در جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و ارائه اطلاعات مربوط به کووید 19 بسیار موثر عمل کرده و در عین حال مخاطبان توانسته‌اند آسان‌تر به این اطلاعات دسترسی یابند.

همچنین هوش مصنوعی باعث شده روزنامه‌نگاران و اتاق‌های خبر راحت‌تر بتوانند تحقیقات‌شان را انجام داده و محتوای خبری خود را تهیه کنند.

البته مشکلاتی هم در این زمینه وجود دارد. هوش مصنوعی معمولا پیچیده است و برای آموزش روش به‌کارگیری داده‌ها یا استفاده صحیح از الگوریتم‌ها به مهارت‌های تخصصی نیاز دارد.

به همین دلیل بیشتر آژانس‌های خبری و روزنامه‌نگاران به همکاری با متخصصان فناوری و هوش مصنوعی متمایل شده‌اند و قصد دارند برای به‌کارگیری این فناوری‌ها در بهینه‌کردن سامانه‌های خبری خود به‌بهترین شکل ممکن استفاده کنند تا حتی در شرایط بحرانی مانند عالمگیری کووید 19 کارایی خود را از دست ندهند.

دنیای رسانه پس از کووید 19 مانند بقیه بخش‌های هر جامعه بیشتر به سمت ویژگی‌های داده‌محور و الگوریتم پیش می‌رود و روزنامه‌نگاران استفاده از این فناوری‌ها را ضروری می‌دانند. به همین دلیل مشتاق یادگیری بیشتر این فناوری‌ها هستند.

تغییر زیست‌بوم اطلاعات

روزنامه‌نگاری در حال حاضر دستخوش تغییرات چشمگیر و چندوجهی شده است. در واقع از نظر فناوری و اخبار، سه تغییر بزرگ در این اکوسیستم رخ داده است:

اول این‌که بیشتر رسانه‌ها بیش از ۲۰ سال است که علاوه‌بر چاپ کاغذی، آنلاین هم هستند. تمام سازمان‌ها و موسسات خبری وبگاه دارند و مخاطبان خود را در اینترنت کنار خود حفظ کرده‌اند.

دوم این‌که شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی به‌طور گسترده‌ای فعال شده و تولید خبر و روزنامه‌نگاری و همچنین ارتباط با مخاطب را بسیار پیچیده کرده‌اند.

سوم ‌این‌که جوامع اکنون وارد مرحله‌ای شده‌اند که در هر شهر و روستایی نوعی موسسه روزنامه‌نگاری و یک رسانه خبری وجود دارد. این مؤسسات بیش از هر زمان دیگر گسترده و پراکنده شده و در چگونه رساندن اطلاعات به مردم پیشرفت کرده‌اند و می‌توان گفت فناوری هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در قلب این پیشرفت جای دارد.

در ضمن خود روزنامه‌نگاری هم در مسیر تغییرات ساختاری پیش می‌رود. بنابراین با وجود این تغییرات، روزنامه‌نگاران باید شناخت‌شان از قابلیت‌های فناوری را بهبود بخشیده و مهارت‌های بیشتری در این زمینه بیاموزند و با دانشگاه‌ها، شرکت‌های نوپا و مؤسسات فناوری در ارتباط باشند.

نابرابری در استفاده از هوش مصنوعی

یکی از مشکلاتی که در استفاده از هوش مصنوعی وجود دارد، نابرابری در بهره‌گیری از آن است. برخی شرکت‌های بزرگ در این زمینه بسیار پیشرفته‌تر هستند و ظرفیت تحقیق و توسعه بیشتری دارند. اما حرفه روزنامه‌نگاری در مقایسه با سایر صنایع و بخش‌هایی که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، مانند داروسازی، خرده‌فروشی‌ها و بخش بهداشت و سلامت، سهم کمی از قابلیت‌های هوش مصنوعی دارد. رسانه‌های خبری برای جلب توجه متخصصان حوزه فناوری باید نیازهای خود به فناوری و ارزش و فرصت‌های خوبی را که روزنامه‌نگاری می‌تواند در اختیار آنها قرار دهد به‌خوبی توضیح دهند. رسانه‌ها باید روی این موضوع کار کنند که چگونه می‌توانند از فواید انواع سیستم‌های عامل و شبکه‌های اینترنتی بهره برده و کیفیت تحلیل داده‌ها و روزنامه‌نگاری را بالا ببرند.

نقش عامل انسانی در روزنامه‌نگاری

روزنامه‌نگاری به استعدادهای اصلی انسان، از جمله کنجکاوی، خلاقیت و تعهد نیاز دارد. روزنامه‌نگار امروز نمی‌تواند صرفا بر کلیشه‌های موجود صنعت روزنامه‌نگاری تکیه کند بلکه باید بتواند در دنیای مدرن و با استفاده از فناوری‌های مدرن امروزی، روزنامه‌نگاری را به جایگاه برتر برساند. در عین حال باید به ارزش‌های انسانی توجه داشته و سواد عاطفی خود را بهبود ببخشد.

عالمگیری کووید 19 و تغییرات اجتماعی مرتبط با آن، اثرات زودهنگام و همچنین طولانی‌مدتی بر تمام جنبه‌های زندگی ما داشته است و رسانه‌های خبری باید با کمک فناوری‌های مدرن خود را با هر شرایطی وفق دهند و در برابر هر ناملایماتی مقاوم باقی بمانند تا بتوانند به جامعه کمک کنند.

این نتیجه‌ای است که اکنون دنیای روزنامه‌نگاری پس از عالمگیری کووید-19 به آن رسیده است و قصد دارد گام‌های خود را در ادامه این راه محکم کند.

اهمیت توسعه روزنامه‌نگاری کارآفرین

یکی از بزرگ‌ترین مهارت‌هایی که روزنامه‌نگاران به آن نیاز دارند، کارآفرینی است و در مفهوم وسیع آن، درک تنوع روزنامه‌نگاری است. در روزنامه‌نگاری کارآفرین، تمرکز اساسی بر محتوا و خدمات است و روزنامه‌نگاران ضمن تولید محتوا می‌توانند شرایط مالی و کسب و کار خود را بهبود بخشند. اطلاعات بسیار زیادی وجود دارد که البته بیشتر آنها ارزشی شبیه هم دارند یا بی‌کیفیت هستند.

روزنامه‌نگاران باید به ارزش کار خود روزبه‌روز بیفزایند که البته بخشی از آن به استفاده از فناوری مرتبط است. مثلا برخی روزنامه‌نگاران برای ارتقای کار خبری خود از شبکه‌های اجتماعی و فناوری‌های موجود در این زمینه استفاده می‌کنند.

دنیای روزنامه‌نگاری به افرادی نیاز دارد که جوامع، هویت‌ها و طبقات مختلف آنها را به‌خوبی بشناسند. این صنعت به افرادی باتجربه و دیدگاه‌ها و دانش متنوع نیاز دارد. در بحران کووید 19 مشخص شد روزنامه‌نگاران چه نقاط ضعفی دارند. مثلا بسیاری از آنها واقعا در مورد آمار، علوم بهداشتی و همه‌گیری‌شناسی به اندازه کافی آگاهی ندارند.

برخی متخصصان و روزنامه‌نگاران باتجربه معتقدند اگر کسی می‌خواهد روزنامه‌نگار موفقی باشد باید از علوم مختلف، قانون یا زبانی غیر از زبان مادری آگاهی داشته باشد.