ایران چیزی را به کسی تحمیل نمی‌کند

وی در گفت‌وگو با جام‌جم معتقد است: بایدن نیز در مورد افغانستان همان مسیر ترامپ را دنبال خواهدکرد اما تقصیرات را به گردن ترامپ خواهدانداخت و مسؤولیتی نخواهدپذیرفت.

هدف از سفر هیات سیاسی طالبان به تهران چیست؟ آیا این سفر ارتباطی با توقف چند روزه مذاکرات دوحه دارد؟

به نظر می‌رسد طالبان درصدد ایجاد مشروعیتی برای خود است و از طرفی دیگر می‌خواهد به آمریکا نیز نشان دهد در ایران نیز مورد وثوق است.

تحولات اخیر آمریکا و ابقای نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان چه تاثیری در مواضع طالبان داشته‌است؟

روی کار آمدن بایدن، طالبان را بسیار نگران کرده‌است؛ زیرا توافق دوحه که در دوره ترامپ میان آمریکا و طالبان حاصل شد، در حقیقت در راستای طالبانیزه کرده افغانستان بود.

در این بین ترامپ هم خوشحال بود بدون این‌که مسؤولیت مستقیم داشته‌باشد، سیستم منطقه را فروپاشید و جریانی را که خواست غرب است، شکل داده است.در مجموع روی کار آمدن بایدن و بازنگری توافق دوحه برای طالبان قابل‌قبول نیست.

رویکرد بایدن نسبت به افغانستان تغییری خواهدداشت؟

بایدن نیز در مورد افغانستان راه ترامپ را دنبال می‌کند اما تقصیرات را به گردن او می‌اندازد و مسؤولیتی را نیز نمی‌پذیرد.

براساس گفته‌های شما طالبان از روی کار آمدن بایدن نگران است. با توجه به این رویکرد چقدر می‌توان سفر دیروز هیأت طالبان به تهران را با این نگرانی مرتبط دانست؟

این موضوع به ایران ارتباطی پیدا نمی‌کند؛ زیرا نسبت خاصی با طالبان نداریم. ما باید فضا را برای افکار عمومی روشن کنیم و مرزبندی‌های روشنی داشته‌باشیم و روی آن بایستیم. با توجه به این‌که ما از مردم افغانستان حمایت می‌کنیم بنابراین باید طالبان نیز مرز خود را با گروه‌هایی مانند داعش و... مشخص کند.
طالبان باید مشخص کند چرا مشارکت در دولت را قبول نمی‌کند. ایران از ساختار سیاسی در کابل حمایت می‌کند و شهید حاج‌قاسم سلیمانی نقش مهمی در جلوگیری از طالبانیزه شدن افغانستان داشت.

طالبان باید روشن کند مساله اصلی آتش‌بس و جلوگیری از عملیات انتحاری را عملیاتی می‌کند یا نه؟

نمی‌شود این گروه در افغانستان عملیات کند سپس به ایران بیاید. باید حداقلی از اشتراکات بین ما و آنها وجود داشته‌ باشد. عدم شفافیت برای ما خطرناک است.

با توجه به مذاکراتی که با هدف ایجاد صلح در افغانستان برقرار است، جمهوری‌اسلامی ایران چه نقشی می‌تواند داشته‌باشد؟

به دلیل ظرفیت‌های ژئوپلیتیک و تاریخی، نقش ایران در این ارتباط کلیدی است. ایران مادر است بنابراین بدون حضور آن هیچ اتفاقی در این زمینه رخ نخواهدداد.

ایران از دولت و احزاب جهادی، همچنین خواست مردم افغانستان حمایت می‌کند و از هر کمکی که آنها در راستای مقاومت در مقابل فروپاشی سرزمینی خود بخواهند، مضایقه نمی‌کند.

افغانستان و ایران اشتراکات تاریخی و زبان و دین مشترک دارند؛ بنابراین چه کسی می‌تواند بدون ایران مساله افعانستان را حل کند.

ایران همیشه بر مذاکرات بین‌الافغانی تاکید دارد و چیزی را به کسی تحمیل نمی‌کند و بر‌اساس خواسته‌های آنها وارد این موضوعات شده است.

با این کشور همجنس و همذات بوده و به دلیل مشترکات و در راستای ایجاد امنیت با هم تعامل می‌کنیم در حالی که برخی کشورها صرفا منافع خود را دنبال می‌کنند.

پیش‌بینی شما از روند مذاکرات صلح در افغانستان چیست؟

معتقدم چنین مذاکراتی به نتیجه نمی‌رسد؛ زیرا تا زمانی که افغانستان به‌عنوان واحد مستقل نتواند به ظرفیت داخلی خود متکی شود، وضعیت به همین شکل خواهد ماند.

روندهای موجود مردم این کشور را واقع‌بین کرده و به این نتیجه رسانده‌است که صلح از بیرون به‌دست نمی‌آید، بلکه محصول اراده داخلی است، بنابراین باید منازعات قومی را کنار گذاشته و بتوانند به هویت مشترک برسند.

متاسفانه امروز این کشور قربانی منازعات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شده‌است و همه می‌خواهند مشکل خود را در افغانستان حل کنند به این ترتیب مردم این کشور قربانی شده‌اند.

بنابراین افغانستان باید همه مداخله‌گران را بیرون کرده و مشکلات را در داخل حل کند و در این مسیر، طالبان نیز یکی از طرف‌های مذاکره است و باید با دیگران به توافق برسد نه این‌که به تنهایی، راهکار فراگیر ارائه کند.

مریم شریف زاده - سیاسی / روزنامه جام جم