با کتاب زندگی کنیم

اما واقعیت این است همه ما با هر کدام از بهانه‌های گفته شده یا بهانه‌های دیگر، خودمان بهتر از همه می‌دانیم توجیه موجهی نداریم.

به وقت‌هایی که در طول یک روز از دست می‌دهیم، فکر کنیم، می‌بینیم چه میزان وقت را تلف کرده‌ایم و اصلا به خواندن فکر نکرده‌ایم.

دو سه روز قبل بانویی نویسنده در یک برنامه تلویزیونی در پاسخ به سوال مجری در خصوص این‌که چگونه با وجود سه فرزند می‌خواند و می‌نویسد، گفت صبح‌ها دو سه ساعتی که بچه‌ها خواب هستند، می‌نویسد و بعداز ظهر که بچه‌ها خسته شده و مشغول استراحت‌اند، می‌خواند! به همین سادگی.

خیلی از ما ساعت‌ها وقت می‌گذرانیم و البته چون مشغله هم داریم، متوجه خسارتی که روزانه به ما وارد می‌شود نیستیم و گمان می‌کنیم مشغله ما اولویت ماست.

یکی از راه‌های ساماندهی به وقت، برنامه‌ریزی است. در این حوزه هم ده‌ها کتاب و مقاله و سایت اینترنتی وجود دارد که هر کدام راهکارهایی ارائه کرده‌اند و صد البته باید هر شخصی خودش علاج سامان دادن به وقتش را بیابد.

شاید یکی از مهم‌ترین دلیل‌ها برای این‌که توجیه‌ها معقول و موجه برای ما به حساب می‌آیند، این است که رسانه هم به همین دست توجیهات ضریب می‌دهد و از اصل موضوع که فرهنگ‌سازی است غافل می‌شود.

البته بدیهی است رسانه باید در مقام مطالبه زمینه‌ها و ملزومات مرتبط با کتابخوانی فعالانه عمل کند، اما واقعیت این است موضوع فقط مطالبه نیست و فرهنگ‌سازی مهم‌تر است.اگر فرهنگ‌سازی دقیق و به‌موقع انجام شود، افکار عمومی خود مطالبه‌گر خواهند شد و مسیر تحقق خواسته‌ها، هموارتر خواهد شد.

راستش را بخواهید، اصل موضوع یک موضوع شخصی است ابتدا. باید اول ضرورت کتابخوانی را برای خود در مسیر زندگی پیدا کنیم. این یک شعار نیست.

متاسفانه در زندگی روزمره ما، صرف وقت برای خواندن مطالب شبکه‌های اجتماعی شده و همین سبب می‌شود زندگی‌ها دستخوش مشکلاتی شود.

چون مطالبی که خوانده می‌شود مبنای عمل و تصمیم قرار می‌گیرد بدون آن‌که با سنگ محک مطالعه آزموده شود.

افراد کتابخوان، ویژگی غالب‌شان این است که کتاب را از زندگی‌شان نمی‌توان حذف کرد. این به معنی فراغت آنها از امور روزانه نیست، بلکه به دلیل آن است که ضرورت و اهمیتش را دریافته‌اند.

با کتاب زندگی کردن یعنی همین؛ یعنی اگر کتاب به درون زندگی راه پیدا کرد، نوع رفتار و زندگی را در مسیر زمان به‌گونه‌ای تغییر می‌دهد که عطر کتابخوان بودن را دیگران درک می‌کنند.

یکی از قشرهایی که در زمینه ترویج خواندن، بی‌ادعا و پرکار است، کتابداران سراسر کشور هستند. کتابداران چه آنها که در مرکز استان‌ها و کتابخانه‌های بزرگ فعالیت می‌کنند و چه آنها که در شهرها و روستاهای دورتر از مرکز مشغول فعالیت هستند، با انگیزه، همت‌شان بر ترویج فرهنگ خواندن است.

بعضی در زمان قبل از کرونا، با حضور داوطلبانه در مدارس، خلأ زنگ مطالعه را پر کردند. بعضی در کنار نهادهای دیگر جامعه پیرامون خود به عنوان مکمل نقش آنها همیشه فعالانه در صحنه هستند.

همین الان هم با همه محدودیت‌ های کرونایی برای فضای مجازی، تولید محتواهای خلاقانه را به بیکاری ترجیح داده‌اند و امروز فرصتی است تا به مناسبت روز کتابدار به این جهادگران فرهنگی خدا قوت گفت.

هادی ناصری - مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان تهران / روزنامه جام جم