پاریس، صدای آمریکا!

طرح «تغییر برجام»
درخصوص اظهارات وزیر خارجه فرانسه نکاتی وجود دارد که نمی‌توان به‌سادگی از کنار آنها گذشت:
نخست این‌که فرانسه در سال 2017 میلادی و زمانی که ترامپ هنوز رسما از توافق هسته‌ای با ایران خارج نشده بود، به‌عنوان نخستین بازیگر اروپایی از «تغییر برجام» و تبدیل آن به توافقی جدید حمایت کرد. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در ماه آگوست (مرداد) آن سال، از ایران خواست بر سر «تحدید توان موشکی» و «اعمال محدودیت‌های فرازمانی در برجام»، پذیرای مذاکره با واشنگتن و تروئیکای اروپایی شود. بنابراین، این نخستین بار نیست که فرانسوی‌ها طرح تغییر برجام و تبدیل آن به یک «توافق حداقلی‌تر و بازدارنده» را علیه ایران مطرح می‌کنند. میان رفتار امروز و دو سال قبل مقامات کاخ الیزه در تقابل با سند اصلی برجام نوعی پیوستگی و اتصال محکم وجود دارد که در تحلیل و ارزیابی ما نسبت به پاریس باید موردتوجه و محاسبه قرار گیرد.
فرانسه نمی‌تواند میانجی باشد
نکته دوم این‌که پاریس اصرار دارد در برهه فعلی، خود را به‌مثابه یک واسطه‌گر یا میانجی میان ایران و ایالات‌متحده آمریکا معرفی کند. این در حالی است که پاریس خود یکی از اجزای اصلی بحران برجامی به‌وجود آمده در نظام بین‌الملل محسوب می‌شود. شواهد و مستندات موجود نشان می‌دهد که حتی پس از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای، همکاری مستقیم کاخ سفید و کاخ الیزه با یکدیگر بر سر نحوه هدایت و مدیریت مناسبات برجامی غرب و ایران ادامه داشته است.
«تأخیر در راه‌اندازی اینستکس» یکی از خروجی‌های عینی این مذاکرات پشت پرده میان پاریس و واشنگتن بوده است. در چنین شرایطی فرانسه نمی‌تواند از خود به‌عنوان یک واسطه یا میانجی یاد کند، زیرا پاریس در این معادله، ‌مانند ایالات‌متحده آمریکا یک متهم اصلی محسوب می‌شود.
آدرس غلط به افکار عمومی دنیا
نکته سوم، این‌که وزیر خارجه فرانسه بدون آن‌که کمترین اشاره‌ای به اقدام خلاف قانون و عرف بین‌الملل دولت ترامپ مبنی بر خروج از برجام کند و ناتوانی و بی‌ارادگی اتحادیه اروپا در تأمین منافع حداقلی ایران در برجام را یادآور شود، با ارائه آدرس و نشانه‌ای غلط به افکار عمومی دنیا ایران را به سبب برداشتن گام‌های کاهنده تعهدات برجامی خود (وفق مفاد مندرج در توافق هسته‌ای) مقصر قلمداد می‌کند! بدیهی است که گام‌های کاهنده تعهدات برجامی ایران، واکنشی نسبت به خروج آمریکا از برجام و انفعال اروپا محسوب می‌شود. حال‌ آن‌که مقامات فرانسوی سعی دارند با وقاحت تمام از این واکنش، به‌عنوان یک کنش اولیه یاد کرده و آن را محکوم کنند!
بازی مشترک کاخ سفید و کاخ الیزه
نکته چهارم، این‌که اظهارات اخیر لودریان برای چندمین بار طی سال‌های اخیر از بازی مشترک کاخ سفید و کاخ الیزه در تقابل با کشورمان پرده برداشته است. بدیهی است که در چنین شرایطی پذیرش واسطه‌گری پاریس و فراتر از آن، تفکیک بازی برجامی فرانسه و آمریکا از یکدیگر نوعی خطای محاسباتی و راهبردی محسوب می‌شود.
بدون شک در آینده‌ای نزدیک، فرانسوی‌ها همچنان به ارائه آدرس‌های غلط و البته هدفمند خود در قبال برجام ادامه خواهند داد.

این رویکرد در آستانه برداشته شدن گام چهارم کاهنده تعهدات برجامی ایران از سوی پاریس و دیگر بازیگران اروپایی تشدید خواهد شد. بدیهی است که رصد هوشمندانه بازی فرانسه در برهه حساس و سرنوشت‌ساز فعلی، حکم یک الزام راهبردی را برای دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان خواهد داشت. این الزام راهبردی اقتضا می‌کند با توجه به سوءسابقه دولت فرانسه در حمایت از سیاست‌های ضدایرانی و ضدبرجامی آمریکا و آدرس‌ها و نشانه‌های مغرضانه‌ای که سیاستمداران فرانسوی (ازجمله وزیر خارجه این کشور) در قبال ایران و توافق هسته‌ای ارائه می‌کنند، مانع استمرار این بازی از سوی دستگاه دیپلماسی فرانسه شویم.
بازخوانی رفتار و گفتار مقامات کاخ الیزه در طول سال‌های اخیر و پرده‌برداری از بازی مشترک ایالات‌متحده آمریکا و فرانسه در تقابل با ایران و برجام، از جمله اقداماتی است که وزارت خارجه کشورمان می‌تواند در راستای «مدیریت رفتار ضد ایرانی پاریس» صورت دهد.

سعید صابریان

جام‌جم