راز روز چهلم

زیارت اربعین در کنار بقاع متبرکه
حالا که امسال نتوانسته‌اید خود را به قافله زائرین برسانید و در حرم سیدالشهدا زیارت اربعین بخوانید اما یادتان به این جمله باشد که «کل ارض کربلا و کل یوم عاشورا». شما می‌توانید در شب و روز اربعین به زیارت ذریه‌های امام حسین(ع) و اهل‌بیت رفته و خودتان را به امامزادگان واجب التعظیم شهر محل سکونت‌تان یا شهرهای مجاور برسانید. یکی از کارهای خوب روز اربعین خواندن زیارت اربعین آن هم در کنار بقاع متبرکه است. این دعای کوتاه یادگاری است که از امام عسکری(ع) به ما رسیده و در آن سلام‌ها و ذکرهای زیبایی از تلاش‌های امام‌حسین(ع) شده است. اگر سال‌های پیش در این مکان‌ها مراسم روز اربعین برگزار می‌شده امسال هم به احتمال زیاد مراسمی برای جاماندگان برگزار خواهند کرد. رسم هر ساله این بوده که مداحان و ذاکرین اهل بیت در این روز در امامزادگان شاخص کل کشور زیارت اربعین می‌خوانند و عزاداری می‌کنند. روز اربعین بهترین موقعیت برای استفاده از این مراسم‌هاست. از تعطیلی این روز استفاده کنید و حتما به این زیارتگاه‌ها بروید؛ هم استخوانی سبک می‌کنید و هم در مراسم معنوی زیارت اربعین شرکت خواهید کرد. معمولا در این مراسم‌ها ارگان‌ها یا کسانی هستند که متن زیارت اربعین را در برگه‌هایی چاپ می‌کنند، اما به هر حال شما همراه داشتن «زیارت‌اربعین» را فراموش نکنید.

پیاده‌روی تا کربلای ایران
مشهد اردهال میزبان تنها امامزاده در کشور است که سالگرد شهادت ایشان به دو تاریخ قمری و شمسی برگزار می‌شود. یکی در تاریخ شهادت آن حضرت در روز ۲۷جمادی الثانی در سال ۱۱۶ هجری قمری که ۵۵سال بعد از واقعه عاشورا در کربلا و شبیه حضرت سیدالشهدا با بریدن سر از بدن اتفاق افتاده‌است و آیین سنتی مذهبی قالیشویان ت‍ن‍‍ه‍‍ا م‍راس‍م س‍ن‍ت‍‍ی م‍ذه‍ب‍‍ی ای‍ران است که به س‍‍ال ش‍م‍س‍‍ی محاسبه و ه‍ر س‍‍ال دوم‍ی‍ن ج‍م‍‍ع‍ه م‍‍ه‍ر م‍‍اه در آستان مقدس ام‍‍ام‍زاده س‍ل‍ط‍ان‍‍ع‍ل‍‍ی ف‍رزن‍د ام‍‍ام م‍ح‍م‍د ب‍‍اق‍ر(ع) واقع در م‍ش‍‍ه‍د ارده‍‍ال معروف به کربلای ایران از ت‍واب‍‍ع ک‍‍اش‍ان برگ‍زار می‌ش‍ود. اما چند روز مانده به اربعین هم مراسمی برای جاماندگان اربعین حسینی برگزار در این امامزاده برگزار می‌شود. مردم از سه نقطه کشور به سمت مشهد اردهال پیاده‌روی می‌کنند. مردم کاشان تا رسیدن به مشهد اردهال 35 کیلومتر راه در پیش دارند که معمولا 6صبح روز اربعین از مسجد جامع حرکت کرده و خود را به امامزاده سلطان‌علی می‌رسانند. اهالی آران و بیدگل برای رسیدن به این امامزاده 50 کیلومتر باید پیاده‌روی کنند. آنها عصر روز قبل از اربعین از این شهر حرکت کرده و این مسیر را در دو روز به یاد امام حسین(ع) و حضرت زینب(س) با پای پیاده می‌پیمایند. هر ساله این کاروان همزمان با شب اربعین حسینی در مسجد جامع روستای چنار همراه با اهالی این روستا آیین عزاداری شب اربعین حسینی را برگزار می‌کنند. اما اگر می‌خواهید در مسیر طولانی‌تری پیاده‌روی کنید می‌توانید خود را به مراسم دلیجانی‌ها برسانید. کاروان زائران اربعین حسینی دلیجان که در جنوب استان مرکزی است صبح زود روز قبل از اربعین از گلزار شهدا به سمت بارگاه حضرت سلطانعلی‌بن امام محمدباقر(ع) حرکت کرده و شب به شهر نراق می‌رسند و پس از برگزاری مراسم عزاداری برای شهدای کربلا، شب را به استراحت می‌پردازند. صبح روز بعد پیاده‌روی را آغاز کرده تا به اردهال برسند.

از حرم تا حرم
یکی دیگر از مراسم پیاده‌روی معروفی که چندسال است به‌صورت خودجوش و مردمی پا گرفته، پیاده‌روی اهالی شهر قم و زائران این شهر مقدس از حرم مطهر حضرت معصومه(س) تا مسجد مقدس جمکران است. قمی‌ها پیاده‌روی‌شان را از بلوار پیامبر اعظم(ص) شروع می‌کنند. موکب‌های مردمی زیادی برای پذیرایی از زائران اربعین در این مسیر قرار می‌گیرند که از زائرین حرم تا حرم پذیرایی کنند. اگر به‌موقع خودتان را برسانید می‌توانید نماز ظهر را در مسجد جمکران به جماعت اقامه کنید و مهمان مراسم زیارت اربعین باشید.

پا جای پای امام
فلسفه این پیاده‌روی متفاوت به سال 200 هجری برمی‌گردد که امام به اجبار به ولایت عهدی مأمون انتخاب شده و از مدینه به سمت مرو، مرکز خلافت مأمون حرکت و مسیری را طی می‌کنند. این پیاده روی ثبت نامی است. مدیران کاروان‌ها باید در بازه مشخصی که از طریق سامانه نام‌نویسی اعزام زائران پیاده حضرت رضا(ع) و خادمین ثبت نام کرده و ثبت‌نام‌شان را قطعی کنند. از هر نقطه ایران می‌توانید برای پیاده‌روی تا حرم امام رضا اقدام کنید؛ اما چهار ورودی برای این پیاده‌روی قرار داده شده که دوتای آن اصلی و دوتای دیگر فرعی هستند. یکی از این ورودی‌ها از شهر قوچان شروع می‌شود. مسیر دیگر اما از نیشابور است.
زائران باید حداقل سه یا چهار روز قبل، خود را به ورودی دیگر برسانند. چرا که در بهترین حالت در یک‌روز، بیشتر از 35 کیلومتر نمی‌توانند پیاده روی کنند. می‌توانند به موکب ملک‌آباد در ۳۵ کیلومتری مشهد بیایند و از آنجا یک‌روزه به مشهد برسند. اصل موکب‌ها هم از نیشابور شروع می‌شوند؛ اما قبل از آن‌هم یکی‌دو‌تا موکب وجود دارد. تعداد موکب‌ها در مسیر پیاده‌روی مشهد به فراوانی پیاده‌روی اربعین نیست؛ البته به غیر از این مورد فرق‌های دیگری هم با پیاده‌روی اربعین دارد. اول این‌که خیلی‌ها از وجود چنین پیاده‌روی‌ای بی‌خبرند و طبیعتا جمعیت کمتری در این حرکت شرکت می‌کنند. دوم مسیر پیاده‌روی پر فراز و نشیب است و هوا هم کمی سرد است. زائران پیاده مشهدالرضا در روز سی‌ام صفر، مصادف با شهادت امام رضا(ع) به مشهد رسیده و خود را به بارگاه ملکوتی آن حضرت می‌رسانند. در آنجا با برپایی دسته‌جات عزاداری به سینه‌زنی و زنجیرزنی می‌پردازند و پس از برپایی نماز جماعت ظهر شهادت، به شهرهای خود برمی‌گردند.

پیش به سوی حرم سوم اهل‌بیت
یکی دیگر از مراسم‌های با شکوهی که در این روز در کنار بقعه متبرکه امامزادگان واجب التعظیم برگزار می‌شود، مراسم پیاده‌روی به سمت حرم احمدبن موسی است. شیرازی‌ها جامانده از پیاده‌روی اربعین امسال با عنوان «قدم قدم تا حرم» ساعت 9 صبح روز اربعین از چندین مسیر به سمت حرم شاهچراغ حرکت می‌کنند. مسیر شماره یک از میدان امام حسین(ع) آغاز و به سمت بلوار زند، میدان شهدا، خیابان پیروزی، چهارراه پیروزی، بلوار شهید آیت‌ا... دستغیب، حرم مطهر ادامه دارد. مسیر شماره دو از چهار راه غدیر آغاز و به سمت خیابان لطفعلی‌خان زند، چهار راه پیروزی، بلوار شهید آیت‌ا... دستغیب، حرم مطهر برپا می‌شود. مسیر شماره سه از چهار راه شاهزاده قاسم، خیابان حضرتی و حرم مطهر انتخاب شده و مسیر شماره چهار نیز از چهار راه ۱۵ خرداد آغاز و به سمت خیابان لطفعلی‌خان زند، چهار راه مشیر، چهار راه پیروزی، بلوار شهید آیت‌ا... دستغیب، حرم مطهر ادامه می‌یابد.

قبله پایتخت
پایتخت‌نشینان چند سالی می‌شود که آیین پیاده‌روی جاماندگان اربعین حسینی را برگزار می‌کنند. اگر در تهران زندگی می‌کنید و اگر دلتان می‌خواهد در همان فضای پیاده‌روی نجف تا کربلا قرار بگیرید و حس و حال زائران اربعینی آنجا را حس کنید حتما به این برنامه پیاده‌روی بروید. مراسم پیاده‌روی از ساعت 6 و 30دقیقه صبح روز اربعین از میدان امام حسین(ع) با قرائت زیارت اربعین، روضه‌خوانی و مداحی آغاز می‌شود و پس از پذیرایی از شرکت‌کننده‌ها، پیاده‌روی به سمت شهرری، حرم حضرت عبدالعظیم(ع) برگزار می‌شود. خیالتان از بابت امکانات این مسیر هم راحت باشد.امسال در طول مسیر حدود صد موکب برای ارائه خدمات به شرکت‌کنندگان تدارک دیده شده است. پذیرایی در این مراسم مردمی است، همچنین زیرساخت‌ها را شهروندان مناطق آماده می‌کنند و به طور کلی تاکید بر این است که حرکت جاماندگان مردمی باشد.

الهام فیروزبخت
خبرنگار