یک سوگواری دراماتیک

بدیهی‌تر است که باید در برابر این نقد، پاسخی قانع‌کننده و منطقی داشت که بتوان از سیاست تکرار مختارنامه به‌درستی دفاع کرد. بر همین مبنا تلاش شده تا در این یادداشت به تحلیلی اقناعی در این باره بپردازیم.
واقعیت این است که هر اثر هنری تا زمانی که ظرفیت خوانش و پذیرش از سوی مخاطبان را دارد «تکرار» می‌شود، اما «تکراری» نمی‌شود.

از این رو به اندازه مخالفان بازپخش مختارنامه و چه بسا بیشتر از آن موافقان پخش این سریال هم وجود دارند که تماشای چندباره این مجموعه برای آنها ممکن است تکرار «مکرر» باشد اما تکرار «مکدر» نیست و از بازبینی آن لذت می‌برند.
در واقع این سریال را باید یک سریال کالت محرمی دانست. آثار کالت همیشه و فارغ از زمان و تکرار، جذابیت‌های خاص خودش را حفظ می‌کند و بارها و بارها دیده می‌شود.
در مورد مختارنامه بارها از کسانی که این مجموعه را برای بار چندم تماشا کرده‌اند یا حتی تکرار بازپخش آن را هم می‌بینند، شنیده‌ام که در فلان قسمت تا حالا به این یا آن صحنه یا فلان دیالوگ توجه نکرده بودم و این بار متوجه آن شدم.
وقتی علاقه و نیاز به کالایی وجود دارد تولید و توزیع آن دیگر اسراف نیست. همچنان که هر رستورانی چندین منوی اصلی دارد که هر روز آن را برای مشتریان خود طبخ می‌کند هر رسانه‌ای هم تا زمانی که تولیداتش طالب دارد، آن را عرضه می‌کند. این وضعیت را در ارتباط با موسیقی هم می‌توان توضیح داد. مختارنامه هم آن قطعه و نغمه محرمی است که همچنان شنیدنی است و طرفدار دارد.
تا زمانی که مصرف‌کننده به خرید کالایی تمایل دارد، تولید و توزیع آن کالا غیرمنطقی نیست حتی اگر مورد سلیقه ما نباشد. البته جایی این انتقاد هست که چرا تلویزیون سریال‌های دیگر به قدرت و جذابیت مختارنامه نمی‌سازد تا به تکرار آن محکوم نشود؟ این انتقاد نشان می‌دهد واقعه کربلا فارغ از سویه‌های مذهبی و اخلاقی از حیث دراماتیک و نمایشی آنقدر ظرفیت دارد که می‌توان فیلم و سریال‌های مختلفی از آن ساخت که مخاطبان فراوانی دارد.
برای بسیاری از علاقه‌مندان این مجموعه، تماشای سریال حکم تجربه و مشارکت در سوگواری امام حسین(ع) را دارد که بارها پای آن اشک می‌ریزند و فیض می‌برند.

سید رضا صائمی

منتقد