سفر به دریاچه گنج

زریوار کجاست؟
دریاچه آب شیرین زریبار یا زریوار در سه‌کیلومتری غرب شهر مریوان، از جمله جاذبه‌های طبیعت‌گردی منحصر به‌فرد استان کردستان است که در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.
این دریاچه از زیباترین منابع طبیعی کردستان به شمار می‌رود که در ارتفاع ۱۲۸۵ متری از سطح دریا قرار گرفته است.
زریوار با قرار گرفتن در میان کوه‌های پوشیده از درخت‌های بلوط ایرانی، گلابی وحشی، زالزالک و بادام، چشمان هر بیننده‌ای را متحیر خواهد کرد.
طول این دریاچه زیبا پنج کیلومتر و عرض آن حدود 6/1 کیلومتر است و عمق آن در عمیق‌ترین قسمت، ۵/۵ متر است. هوای این منطقه در فصول بهار و تابستان بسیار معتدل و دلچسب و در پاییز و زمستان سرد و خشک می‌باشد.
در بیشتر زمستان‌ها به دلیل سرد بودن هوا و همچنین شیرین بودن آب دریاچه، اکثر سطح این دریاچه یخ می‌بند. شاید برای دوستداران طبیعت برفی، سفر به این منطقه در فصل زمستان هم دل‌انگیز باشد. به طور تقریبی حجم آب این دریاچه ۳۰ میلیون متر مکعب برآورد شده است. میزان متوسط بارندگی در این منطقه نیز ۷۸۶ میلی‌متر در سال است.
چشمه در چشمه
آب این دریاچه از تعدادی چشمه‌های خودجوش در کف دریاچه و البته ذوب شدن برف کوهای اطراف تامین می‌شود و هیچ رودخانه‌ای به آن نمی‌ریزد. تنها نقاطی از این دریاچه که در فصل زمستان یخ نمی‌زند هم همین محل قرارگیری چشمه‌های خودجوش کف دریاچه است.
سرسبزی و چشم‌انداز زیبا، شرایط آب و هوایی خنک و معتدل و در نهایت امکاناتی مثل پارکینگ مناسب، هتل ۴ ستاره زریوار در کنار دریاچه، امکانات چادر زدن در کنار دریاچه، رستوران‌هایی با غذاهای متنوع و مهم‌تر از همه امنیت، باعث شده است که این منطقه به یک قطب مهم گردشگری در کردستان تبدیل شود.

قایق‌سواری در کنار جزیره
یکی از شگفتی‌ها و زیبایی‌های بی‌پایان دریاچه زریوار، جزیره‌های کوچکی است که در میان آب وجود دارد. قایق‌سواری با قایق‌های پدالی در میان این جزایر و در هوای مطبوع بهار و تابستان می‌تواند لذت بی‌شماری را برای شما به ارمغان آورد.
شاید بهترین ماهی کبابی در غرب ایران را بتوان در زریوار تجربه کرد. فقط تصور کنید در آلاچیق خود وکنار آتش و زیر آسمان پر ستاره زریوار نشسته‌اید و طعم این ماهی‌های تازه که از همین دریاچه صید می‌شوند را می‌چشید.

راه بروید، ماهی بگیرید
پیاده‌روی در مسیرهای مشخص و سنگ فرش شده کنار دریاچه و تماشای نیزارهای بلند و درختان سر به فلک کشیده از دیگر تفریحاتی است که می‌توانید در کنار دریاچه تجربه کنید.
نگاه کردن به پرندگان و البته ماهیگیری یکی دیگر از تفریحات متداول در کنار زریوار است. البته در فصول خاصی از سال امکان ماهیگیری در دریاچه زریوار وجود ندارد.

گنجی، کف رودخانه
اما داستان‌های جالبی در رابطه با این دریاچه در بین بومیان منطقه رایج است که سینه به سینه از اجداد و گذشتگانشان به آن‌ها به ارث رسیده است. یکی از باورهایی که هنوز هم عده‌ای به آن اعتقاد دارند، وجود گنج در کف دریاچه است. یکی از دلایل نامگذاری این دریاچه به زریوار را هم همین موضوع دانسته‌اند. عده‌ای هم بر این باورند که نه تنها گنجی در کف دریاچه نهفته است، بلکه در گذشته‌ای دور، شهری وسیع در زیر زمین این منطقه وجود داشته که مردمانی در آن زندگی می‌کرده‌اند.

حیات جانوری و گیاهی بی‌نظیر
این منطقه یکی از اکوسیستم‌های منحصر به‌فرد غرب ایران است که به دلیل شرایط آب و هوایی خاص، بستر رشد و زندگی گونه‌های گیاهی و جانوری زیادی می‌باشد. گیاهان شناوری چون سراتوفیلیوم و سریوقیلیوم، بلوط، زالزالک، بادام وحشی، گلابی وحشی، نیلوفر آبی، بارهنگ آبی، علف هفت‌بند، انواع نی، پیچک، نعناع و بزواش را می‌توان از جمله گونه‌های مهم گیاهی منطقه نام برد.
از جمله آبزیان موجود در دریاچه می‌توان عروس‌ماهی، سیاه ماهی معمولی و خالدار، ماهی کپور و یک نوع میگوی غول‌پیکر را نام برد. از جمله پرندگان با ارزش این منطقه می‌توان اردک سرحنایی و سرسبز، بوتیمار، انواع چنگر، پرستوهای دریایی، حواصیل خاکستری، پرندگان شکاری مانند دلیچه و سنقر را نام برد.

اما حیات جانوری زریوار به آبزیان و پرندگان ختم نمی‌شود و در سفر به این منطقه باید مراقب اطراف خود بر روی زمین هم باشید. چراکه پستاندارانی همچون گربه وحشی، گراز، خوک، روباه، خرگوش و شغال نیز در حال تماشای شما هستند.
دریاچه زریوار به دلیل تنوع زیستی، آب و هوای مطلوب در فصول گرم سال و چشم اندازهای منحصربه فرد خود، یکی از ظرفیت‌های مهم توسعه و رونق گردشگری در غرب ایران به شمار می‌رود. امید است که با سرمایه‌گذاری اصولی و برنامه ریزی در جهت توسعه پایدار این منطقه و برطرف کردن مشکلات موجود، بتوان حداکثر استفاده را در جهت بهبود گردشگری و زندگی مردم محلی برد.

اگر برف دوست دارید...
اگر اهل طبیعت گردی در زمستان هستید و با برف هم میانه خوبی دارید، سفر به زریوار در این فصل هم به شما پیشنهاد می‌شود. معمولا بومیان منطقه در روزهای آخر هفته به این مکان مراجعه می‌کنند. بنابراین اگر از شلوغی خوشتان نمی‌آید و قصد لذت بردن از سکوت و مناظر اطراف دریاچه را دارید، سفر به این منطقه در روزهای وسط هفته به شما پیشنهاد می‌شود.

زینب مرتضایی‌فرد
روزنامه‌نگار