تماشای تئاتر با گوش جان!

خندیدند و گریستند
نمایش موزیکال «اشک‌ها و لبخندها» به کارگردانی هادی قضات ساعت ۱۸ به مدت دو ساعت با اجرای ۱۱۵ بازیگر خردسال و بزرگسال و با رهبری ارکستر نصیر حیدریان بر صحنه می‌رود. این نمایش براساس قطعه موسیقایی اشک‌ها و لبخندها ساخته ریچارد راجرز تولید شده و روایتگر داستان خانواده «فون تراپ» است. داستان پدری که با هفت فرزند در غم از دست دادن همسرش روزگار را می‌گذراند. پدری که فرزندانش را آن طور که باید و شاید نمی‌شناسد و مهر پدری را در حق‌شان تمام نمی‌کند تا این‌که روزی معلم سرخانه که گویا راهبه نیز هست زندگی هر هشت نفر آنها را تغییر می‌دهد و خانواده فون‌تراپ را با اعجاز موسیقی به زندگی شاد برمی‌گرداند و عشق واقعی را در وجودشان سرازیر می‌کند.
استقبال نابینایان از نمایش بسیار غیرقابل پیش‌بینی و دلنشین بود. آنها با نمایش می‌خندیدند، ناراحت می‌شدند، امیدوار می‌شدند و گاهی اثر را مورد نقد و بررسی قرار می‌دادند.
حسی که هرگز تجربه نکرده بودم
هادی قضات،‌ کارگردان نمایش «اشک‌ها و لبخندها» از تجربه اجرا برای روشندلان و دریافت انرژی مثبت از تماشاگران گفت: امروز ۳۵۰ نفر از جامعه نابینایان اولین تجربه تماشای تئاتر خود را با نمایش موزیکال «اشک‌ها و لبخندها» گذراندند. من از ابتدای شروع نمایش حس جالبی داشتم و از لحظه ورود به صحنه متوجه حس عجیب و خالصی شدم که هیچ وقت آن را در داخل یا خارج از کشور تجربه نکرده بودم. قضات درباره تجربه همراهی نابینایان با دیگر مردم در سالن تئاتر بیان کرد: معتقدم حس بینایی با توجه به زندگی امروزی و تجارت تبلیغات که دنیای تجملات را برای ما به‌وجود آورده، باعث شده که دیگر حواس‌مان کم‌کار، تنبل و ضعیف شوند. دوستان روشندل از این ضعف برخوردار نیستند و این ما هستیم که باید توجه‌مان را به دیگر حواس‌مان بالا ببریم. نمایش «اشک‌ها و لبخندها» به علت ضربآهنگ و سرعت بالای اثر، این قابلیت را به دوستان نابینا می‌دهد که قصه را همراه با دیگر مخاطبان دنبال کنند و من بسیار خوشحالم که تمام مخاطبان امروز به همراه روشندلان توانستند این نمایش را بیشتر از آن‌که ببینند، بشنوند.
این کارگردان همچنین در پاسخ به تولید آثار متنوع و متفاوت برای قشر نابینایان بیان کرد: بسیار خوشحالم که این نمایش فرصتی شد تا اولین تجربه تماشای تئاتردوستان نابینا رقم بخورد. اهالی حوزه فرهنگ و هنر باید برنامه‌هایی را برای موفقیت طرح سوینا و همراهی نابینایان طراحی کنند و خود به این نتیجه برسند که تولید محتواهای متفاوت و متنوع برای قشر نابینایان امری مهم و ضروری است که باید به آن بها بدهند و از آن حمایت کنند.
شروعی تازه برای روشندلان
علی علیمردانی،‌ مسؤول سایت و رادیو سوینا درباره طراحی سایتی برای نابینایان گفت: سوینا با هدف ارائه یک‌سری خدمات اینترنتی برای دسترس‌پذیری روشندلان بر سایت و رادیو،‌ طرح خاصی را ارائه داد و برای اولین بار یک نسخه وبسایتی راه‌اندازی کرد که برای نابینایان یک وبسایت دسترس‌پذیر است؛ به این معنا که افراد نابینا می‌توانند با استفاده از نرم افزار «اسکرین ریدر» به محتوای داخل سایت دسترسی پیدا کرده و مانند یک فرد بینا از تمام قابلیت‌های این سایت استفاده بهینه کنند. همچنین صدای برخی از فیلم‌ها و سریال‌ها در سایت گذاشته شده‌ که نابینایان آنها را گوش می‌دهند و میزانسن‌ها،‌ حالات صحنه و چهره را توسط یک گوینده با تمام جزئیات درک می‌کنند.
علیمردانی با تاکید بر آغاز فعالیت رادیو سوینا نیز بیان کرد: فعالیت رادیو سوینا نیز از 21 مرداد و همزمان با اکران فیلم سینمایی «آشغال‌های دوست‌داشتنی من» آغاز شد و نابینایان می‌توانند برنامه‌های رادیویی،‌ تئاتر و تعدادی از کتاب‌های صوتی را گوش بدهند.
امیدواری به فرهنگسازی
با یکی از نابینایان جوان به نام حسین حیدری که جوانی 23 ساله است گفت‌وگو می‌کنیم و او درباره آغاز طرح سوینا و شروع تجربه لذت‌بخش فیلم دیدن می‌گوید: «طرح سوینا آغاز فعالیت مثبت و خوبی‌ است که اگر حمایت شود،‌ می‌تواند در فرهنگسازی حضور قشر نابینایان در جامعه کمک کند. در اکران فیلم‌های گذشته تجربه‌ای بسیار عالی کسب کردم و از جزئیات اتفاقات فیلم و‌ حالات بازیگران باخبر شدم و برای اولین بار یک فیلم را بدون کمک و وابستگی به یک فرد دیگر دیدم که وجودم را از لذت لبریز کرد.»
این جوان نابینا خواسته خود از مسؤولان هنری را این‌طور بیان کرد: «در کشورهای پیشرفته،‌ امکان تماشای فیلم برای نابینایان به این صورت است که هدفونی برای آنها در سالن سینما وجود دارد که با گذاشتن آن می‌توانند تمامی توضیحات فیلم و جزئیات صحنه‌ها و دیالوگ‌ها را بشنوند و فیلم را درک کنند. من امیدوارم این امکان در سینمای ایران نیز به‌وجود بیاید.»
حسین حیدری در پایان صحبت‌هایش اشاره کرد: «طرح سوینا باید با حضور جامعه نابینایان ادامه پیدا کند چراکه حضور ما در این طرح می‌تواند قشر نابینا را به جامعه بشناساند. »

محمد کوشکی

فرهنگ و هنر