اولین پاسخ به علل بروز جرم زورگیری در جامعه، وجود مشکلات اقتصادی، بیکاری، تورم 50 درصدی و فقر در کشور است. با شرایط فعلی، خانواده کارمندی که حقوق ثابت دارد، در تهیه رزق و روزی روزانه‌اش مانده است، چه برسد به آن‌که بیکار در خانه مانده و راه امرار معاشی نیز ندارد.
به همین دلیل، برخی افراد برای تامین نیازهای مالی خود، متوسل به انجام هرکاری مانند سرقت و زورگیری می‌شوند. یک علت دیگر گرایش برخی به زورگیری، کمرنگ شدن ارزش‌ها، هنجارها و خودکنترلی است. در شهرهای بزرگ افراد بی‌هویت شده‌اند و کسی به‌کسی نیست. در گذشته این‌طور نبود و اگر کسی کاری انجام می‌داد، همه باخبر می‌شدند، اما اکنون در شهرهای بزرگ خودکنترلی بسیار ضعیف شده است.
به‌قول کلیفورد شاو، شهرها، دنیای بیگانه‌ها و آسیب‌های اجتماعی است و خلافکاران در میان انبوه انسان‌ها گم می‌شوند. چنین وضعیتی در شهرهای بزرگ کشور مثل تهران، اصفهان، مشهد و به‌خصوص کرج قابل مشاهده است. اغلب افرادی که اقدام به ارتکاب چنین جرم‌هایی می‌کنند، افراد مهاجری هستند که در خانواده‌های نابسامان، بدسرپرست یا بی‌سرپرست پرورش پیدا کرده‌اند. بیشتر اینها بیکار هستند و به اعتقادات و ارزش‌ها پایبندی ندارند. به همین علت است که برای رسیدن به مطامع خود یک زن را طعمه می‌کنند تا به اهداف پلید خود دست یابند. آسیب و جرم از طریق یادگیری صورت می‌گیرد و این افراد نیز عمدتا در مناطقی زندگی کرده‌اندکه به‌راحتی در معرض آسیب و جرم بوده‌اند. پس طبیعی است اقدام به سرقت و زورگیری کنند.
البته تمام این گفته‌ها به این معنی نیست که هرکسی فقیر و بیکار بود، الزاما به سمت ارتکاب جرم کشیده می‌شود. میلیون‌ها فقیر و مهاجر وجود دارند که در خانواده‌های معتقد و مقید تربیت شده‌اند و به باورهای خود پایبند هستند، اما صحبت ما این است که مجموع عوامل گفته شده مانند فقر، بیکاری، تورم، عدم توزیع عادلانه ثروت، رشوه گرفتن، حقوق‌های نجومی، کمرنگ شدن اعتقادات دینی و نشست و برخاست با افراد ناباب و خلافکار، زمینه را برای ارتکاب چنین جرم‌هایی به‌راحتی فراهم می‌کند.
تا زمانی که اختلاف طبقاتی شدید در جامعه وجود داشته باشد، به‌نحوی که فردی با پورشه انسانی را به قتل برساند و بعد به راحتی بگوید دیه‌اش را پرداخت می‌کنم، شاهد بروز چنین جرم‌هایی و به مراتب بدتر در جامعه خواهیم بود.
دکتر امان‌ا... قرایی‌مقدم
جامعه‌شناس
