کمانچه صدای اوست

وومکس چیست؟
این جایزه از سال 1999 در آلمان راه افتاد و هنرمندان بی‌مانند موسیقی جهان را مورد تقدیر قرار می‌دهد. بنیانگذاران این جایزه معتقدند تندیس وومکس که شبیه الهه مادر باستان است، زمانی خلق شده که هیچ مرزی وجود نداشته، نه سیاه یا سفید، نه اروپا یا آسیا، نه جهان اول یا سوم.
این جایزه هر سال در سه‌بخش اهدا می‌شود که یکی از آنها جایزه هنرمند وومکس است. توانمندی موسیقایی، اهمیت و جایگاه حرفه‌ای و اجتماعی، موفقیت تجاری، دستاوردهای یک عمر فعالیت موسیقایی و فعالیت‌های هنری یک هنرمند می‌تواند زمینه‌ساز شایستگی او برای دریافت این جایزه شود.
تا امروز فقط برگزیده جایزه هنرمند وومکس در سال 2019 که کیهان کلهر باشد، معرفی شده و هنوز برگزیدگان سایر بخش‌های این جایزه معرفی نشده‌اند. قرار است ۲۷ اکتبر همین سال میلادی مصادف با پنجم آبان در مراسم بیست و پنجمین سالگرد تاسیس وومکس، این جایزه در فنلاند به کیهان کلهر تقدیم شود و البته کیهان کلهر همراه با اردال ارزنجان نوازنده باغلاما در این مراسم به اجرا خواهند پرداخت.
در سال ۲۰۱۶ نیز جایزه جهانی وومکس میزبان اجرای مشترک این دو هنرمند از ایران و ترکیه بود که آلبوم آن نیز با نام «باد» پیشتر توسط شرکت ECM منتشر شده است.
طی بیست سالی که از تاسیس این جایزه می‌گذرد چهره‌های برجسته‌ای چون نصرت فاتح علی‌خان، جیوان گاسپاریان، دانییل وارو، ماریزا و شیخ لو جوایز وومکس را برده‌اند و کیهان کلهر، نخستین نوازنده ایرانی است که در این فهرست قرار گرفته است.
کیهان کلهر کیست؟
نوازنده کمانچه، اهل کرمانشاه و موسیقیدان شناخته شده ایرانی در سراسر جهان. کلهر نوازندگی را با سنتور آغاز کرد اما صدای کمانچه او را مسحور خودش کرد. این شد که با سازش یکی شد و حالا چنان کمانچه می‌نوازد که بی‌رقیب است. کلهر آهنگسازی هم می‌کند و سال‌هاست فراز و فرودهای موسیقی ایرانی را به گوش جهانیان می‌رساند. موسیقی کلهر از یک سو به قرون و اعصار گذشته باز می‌گردد و ریشه در سنت موسیقایی پارس دارد و از سوی دیگر امروزی، تازه و پرطراوت است.
تکنیک نوازندگی کلهر برای کمانچه که ویلون ایرانی محسوب می‌شود، منحصر به خود اوست و چنان می‌نوازد و با سازش هم‌داستان می‌شود که مخاطب را مبهوت می‌کند.
فهرست دستاوردها و موفقیت‌های کیهان کلهر، جایزه‌ها و دستاوردهایش، آلبوم‌ها و کنسرت‌هایش در سراسر ایران و جهان آنقدر هست که نتوان در این فرصت کوتاه به همه آنها اشاره کرد اما این نکته را باید گفت که او دوبار نامزد دریافت جایزه گرمی، مطرح‌ترین جایزه موسیقایی جهان شده است و یک بار سال گذشته با گروه جاده ابریشم این جایزه را در بخش موسیقی جهانی از آن خود کرده است و البته اینکه او سال گذشته میلادی، جایزه فعالیت هنری انسان‌دوستانه آیزاک اشترن را به خاطر کمک به بشریت و مسائل انسانی از طریق موسیقی، در مسابقه بین‌المللی ویولن ایزاک اشترن از آن خود کرده است.
کنسرت‌های کیهان کلهر در هر کجای ایران و جهان مورد استقبال قرار گرفته و بخشی از این توجه، به شخصیت فروتن و متواضع کلهر بر می‌گردد که همواره همنشین بزرگان موسیقی ایران و جهان بوده است.
چرا وومکس جایزه‌اش را به کلهر داد؟
در پایگاه اینترنتی حایزه وومکس آمده است: برای تسلط، نوآوری، یگانگی مهارت در نوازندگی، ایجاد زبان تازه موسیقایی و رساندن سنت موسیقی کلاسیک ایرانی به گوش مردم سراسر جهان، جایزه هنرمند وومکس تقدیم می‌شود به کیهان کلهر.
در ادامه آمده است: برای کلهر که کمانچه صدای اوست. وقتی او می‌نوازد، زبان کاملی خلق می‌کند که با مردم تمام جهان از اعصار گذشته تا قرون آینده ارتباط می‌گیرد.
کیهان کلهر در طول زندگی حرفه‌ای خود با بهترین نوازندگان سراسر ایران همکاری کرده و موسیقی فولکلور کردستان و خراسان را مورد مطالعه قرار داده و به تمام این صداها اجازه داده که صدای او باشند. در صحنه‌های بین‌المللی به دلیل همکاری‌های جهانی‌اش شهرت دارد؛ همکاری با موسیقیدانانی از سایر فرهنگ‌ها از شجاعت حسین‌خان از هند، یویوما و گروه بین‌المللی جاده ابریشم، اردال ارزنجان از ترکیه، تریو هلندی رامبرانت، تومانی دیاباته از مالی، گروه بروکلین رایدر و کوارتت کرونوس.
فعالیت‌های موسیقی کیهان کلهر بسیار است و نتیجه کارهایش همواره در کلاس جهانی بوده.

کلهر در باره این جایزه چه گفت؟

پایگاه اینترنتی جایزه وومکس به نقل از او درباره این جایزه نوشته است: دریافت جایزه وومکس، برای من معنای مهمی دارد. این جایزه یعنی به رسمیت شناخته شدن فرهنگ غنی سرزمین من ایران و هنر بدون مرز ایران که در سراسر جهان رونق گرفته و شکوفا شده است.
در حالی که قدرت‌هایی از این کره خالی برآمده‌اند تا ما را به مرزها محدود کنند و به سوی عدم‌تحمل سوق بدهند و تفرقه ایجاد کنند، موسیقی ما را گرد هم می‌آورد و انسانیت را به ما یادآوری می‌کند. به عنوان یک شهروند جهانی، من فروتنانه با هنرمندانی همراه می‌مانم که وحدت را بارور می‌کنند.

آذر مهاجر

ادبیات و هنر