بفرمایید هوای خنک

این فصل سال که می‌رسد، یادتان باشد می‌شود زد به دل جاده و رفت تالش. قسمت زیادی از استان گیلان متعلق به شهر تالش است. از پارک سیاه‌داران گرفته تا جنگل گیسوم و منطقه سوباتان، همه و همه جزو زیبایی‌های طبیعی شهر سرسبز تالش است. با وجود این قطعا نمی‌توانید در یک‌سفر کوتاه طوری برنامه‌ریزی کنید که همه جاهای دیدنی تالش را ببینید. خب قطعا اکثر ما با جاذبه‌های دیدنی مثل جنگل گیسوم آشنا باشیم، اما اگر کمی وارد روستاهای این شهر دیدنی شوید، جاذبه‌های زیبای دیگری را می‌بینید که تصور نمی‌کنید. یکی از این جاذبه‌های بکر و دیدنی که در دل شهر حویق واقع شده، آبشار زمرد نام دارد.

حویق کجاست؟
شهر حویق در منطقه تالش واقع شده. این شهر کوچک که حدودا در ۴۰ کیلومتری شمال تالش قرار دارند، تنها 4000 تن را در خود جای داده. شهری کوچک که حال و هوای گذشته را دارد. مردمی مهربان که همه یار و پناه یکدیگر هستند. مردمی که هنوز محصولات مورد نیازشان را خودشان تهیه می‌کنند. شهری که هنوز در کوچه و پس کوچه‌هایش بوی نان تنوری به مشام خواهد می‌رسد.
زمانی که همین‌‌طور در کوچه و پس‌کوچه‌های این شهر قدم می‌زنید، به روستایی با نام زمرد می‌رسید. هرچقدر به روستای زمرد نزدیک‌تر می‌شوید، هوا خنک‌تر و دلپذیرتر می‌شوید. پیش‌تر که می‌روید صدای شرشر آب کم‌کم به گوش شما می‌رسد. صدایی دلنشین که روح هر کسی را به وجد می‌آورد. این همان صدایی است که انتظارش را می‌کشید، صدایی زیبا که حاصل آبشار زمرد یا همان آبشار دوقلوست.اگر اهل طبیعت‌گردی باشید، شاید نام ده حویق به گوش شما خورده باشد. این روستا چند سالی است با روستای چوبر تلفیق شده و شهری با نام حویق را ایجاد کرده. این شهر زیبا کاملا بافت سنتی خود را حفظ کرده. هنوز هم مردم این روستا مشغول کشاورزی و دامپروری هستند.
با این‌که حویق را می‌توان قسمتی از تالش دانست، اما فاصله کمی با آستارا دارد. به همین‌دلیل برخی از ساکنان حویق به زبان آذری صحبت می‌کنند و برخی دیگر نیز هنوز گویش تالشی دارند. مردم این شهر زیبا بسیار مهمان‌نواز و دوست‌داشتنی هستند. آنها با گردشگران رابطه بسیار خوبی برقرار می‌کنند و اجازه می‌دهند از شهر کوچک اما گرم و صمیمی‌شان دیدن فرمایید.
علاوه بر وجود آبشار زمرد، طبیعت اطراف این شهر نیز به خودی خود دیدنی است. گشت‌زنی در حویق آن‌قدر لذت‌بخش است که از آن سیر نخواهید شد. مراتع سرسبز پوشیده از گل و صدای پرندگان و جنگل‌های طبیعی انبوه که ریه‌های شما را پر از هوای تازه می‌کنند.

از زمرد جا نمانید
هما‌ن‌طور که از طبیعت و محیط شهر حویق لذت می‌برید، مسیر خود را به سمت فتح‌ا...‌ محله کج کنید. کمی از که فتح‌ا...‌محله گذشتید، به روستای زمرد می‌رسید. از روستای زمرد باید یک مسیر با شیب به سمت پایین را طی کنید تا به آبشار برسید. این مسیر تنها حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد و خیلی هم طولانی نیست.
پیاده‌روی در این مسیر بسیار دلنشین است؛ فضای سبز، صدای پرندگان و رطوبتی که با نزدیک شدن به آبشار روی پوست خود احساس خواهید کرد. زمانی که به آبشار برسید واقعا از این دیدن آن سیر نخواهید شد. آبشار زمرد در حقیقت از دو آبشار تشکیل شده که کنار یکدیگر پر جوش و خروش هستند؛ دو آبشار که هر کدام زیبایی خود را دارند. یکی از ارتفاع چهار متری و دیگری از ارتفاع هشت‌متری سقوط خود را آغاز می‌کنند.
آب زلالی که از چشمه‌های کوهستانی نشات می‌گیرد، راهی این سفر طول و دراز می‌شود. روی صخره‌های پلکانی می‌لغزد و در نهایت وارد حوضچه‌ای به زلالی اشک چشم می‌شود. دیدن این روند سقوط بسیار دلپذیر، زیبا و دوست‌داشتنی است. هوای اطراف آبشار زمرد بسیار معتدل است. هر طرف را که نگاه کنید، سرسبزی طبیعت چشم شما را پر می‌کند.
روی تک‌تک پلکان‌های صخره‌ای جلبک بسته‌شده. صدای پرندگان در اطراف آبشار گوش شما را پر می‌کنند. آبشار زمرد را می‌توان واقعا قسمتی از طبیعت بکر و دست‌نخورده ایران دانست. طبیعتی که دخالت انسان در آن بسیار کمتر به چشم می‌خورد.
اگر به دنبال مغازه، رستوران، نمازخانه یا سرویس بهداشتی در اطراف آبشار هستید، باید بدانید خوشبختانه یا متاسفانه این امکانات در نزدیکی آبشار زمرد وجود ندارند. هنوز هم می‌توان آبشار زمرد را یک منطقه طبیعی بکر و دست‌نخورده دانست و این مهم را مدیون همین نبود امکانات مختلف دانست.
هر زمان که امکانات برای عوام مردم فراهم شود، گردشگران به اینجا هجوم خواهند آورد و به این شکل دیگر آبشار زمرد یک طبیعت بکر نخواهد بود. شاید در شهر حویق بتوانید مقداری جزئی خرید کنید، اما در نهایت بهتر است وسایل مورد نیاز خودتان را از داخل تالش یا کنار جاده تهیه کنید.

درخت، درخت، درخت
تا چشم کار می‌کند درخت و سبزه در تالش به هم پیچیده و حتی به چشم، آسمان را هم سبز کرده است. گیاهان و درختانی مانند انار، انجیر، آلو، ازگیل، زردآلو، گلابی، گیلاس، سیب و فندق همراه پوشش جانوری آهو، ببر، خرس قهوه‌ای، شغال، راسو، روباه، بز کوهی و پلنگ را هم اکنون در این خطه می‌توان یافت. درختان دشتی و جنگلی مانند توسکا، یالان‌قوز، بلوط‌های شاه بلوطی برگ، درخت آهن، شاه بلوط شرقی، افرا و ممرز هم در این جنگل‌ها رویش دارند و جاذبه‌های تالش گیلان را تشکیل می‌دهند.

پارک جنگلی سیاه‌داران
از جاذبه‌های تالش گیلان که نامش برای گردشگران و مسافران در ابتدا عجیب می‌آید، پارک جنگلی سیاه‌داران کنار روستای سیاه‌داران است. روستاییان به دلیل تراکم بسیار و درختان بلوط سیاه سر به‌فلک کشیده‌ای که این جنگل دارد، نام سیاه‌داران را برای آن انتخاب کرده‌اند؛ چرا که در گذشته توده عظیم درختان و تاریکی درون جنگل مانع ورود مردم به درون آن می‌شد. بعد از این‌که مردم منطقه جنگل پوشیده از درختان سیاه یعنی درختان بلوط و آزاد را دیدند به آن نام سیاه‌داران را نهادند. این منطقه روستایی به همراه جنگل پر‌تراکنش هم‌اکنون به یکی از مناطق تفریحی و جذاب برای مسافران تبدیل شده است.

در سوباتان می‌دوند
سوباتان یکی از زیباترین جاهای ایران است. ییلاقی معروف با دشت‌های وسیع، مراتع سرسبز و دره‌های زیبا و بی‌انتها. در سوباتان خبری از دود و دم نیست. اینجا، جایی است که تا چشم کار می‌کند سبزی است و گله‌های وحشی اسب و دام‌هایی که برای چرا آمده‌اند. بعد از همه اینها، کلبه‌های چوبی خانواده‌های لیساری است که بهار و تابستان را در آن می‌گذرانند. در سوباتان و در مسیر آبشار آن بازاری محلی بر سر راهتان است که می‌توانید در یکی از رستوران‌هایش بره کباب، کباب بریان و غذاهای محلی بر بدن بزنید.

ساحل- جنگل دوست داشتنی
اطراف دریای خزر هر جا که پا بگذاری یا ساحل است یا جنگل. ساحل و جنگل با این مناطق گره‌خورده و جذابش کرده است. حالا تصور کنید در جایی پا بگذارید که یک طرفتان جنگل باشد و طرف دیگر ساحل. می‌شود ساحل ـ جنگل و حسابی دلتان را می‌برد. در شمال ایران، کمتر جایی‌ است که مثل گیسوم هر دو را با هم داشته باشد. در گیسوم، دریا فاصله‌اش خیلی با جنگل کم است و این برای خیلی‌ها یعنی جاذبه‌ای بسیار دیدنی.
از تهران تا جنگل گیسوم پنج ساعت و نیم فاصله دارید، یعنی ۴۰۶ کیلومتر. اگر از رشت هم بخواهید بروید این ساحل در ۸۸ کیلومتری‌ آن قرار گرفته. گیسوم آخرهای گیلان واقع شده، در ۳۰ کیلومتری جاده اسالم ـ خلخال. اگر از انزلی هم بخواهید بروید تا ساحل گیسوم حدود یک ساعت راه در پیش دارید.
مساحت این جنگل، حدود ۸۰ کیلومتر است. اسم این جنگل و ساحل از روستای همان حوالی برداشته شده و به‌خاطر داشتن امکانات رفاهی برای گردشگران، مثل پارکینگ، رستوران و اتاق اجاره‌ای و از طرف دیگر کنار هم بودن جنگل و ساحل دریا، مقصد محبوبی برای توریست‌هاست.
همین که وارد جاده جنگل گیسوم می‌شوید با خودتان می‌گویید فقط همین؟ این همه راه آمدیم به خاطر همین؟ می‌خواهیم با شما صادق باشیم و بگوییم منتظر جنگل خارق العاده‌ای نباشید. گیسوم جاده‌ای جنگلی ا‌ست که به ساحل می‌رسد. توی جاده‌اش رستوران و جگرکی زیاد است و گلیم و گبه هم می‌فروشند و به ساحل که برسید بهتان بد نمی‌گذرد.
همان چند دقیقه رانندگی در مسیر جنگل و سایه درخت‌ها، خیلی می‌چسبد و دلتان نمی‌خواهد تمام شود. این جنگل، جزو جنگل‌های توریستی شمال ایران است، بنابراین انتظار جنگل بکر و خلوتی را نداشته باشید و برای پیدا کردن جای بکر و خلوت باید بروید به جنگل و کمی از جاده دور شوید. آلاچیق هم در جنگل پیدا می‌شود، البته اگر شانس بیاورید و خالی‌اش را پیدا کنید.پوشش گیاهی این جنگل شامل ۷۶ گونه است؛ بنابراین از گردش در میان درختان خسته نمی‌شوید. درخت آلو، ازگیل، انار، انجیر، به، زردآلو و سیب از درخت‌های این منطقه‌اند.
هنوز تصویر جنگل جلوی چشمتان است که به ساحل شنی می‌رسید. بعضی‌ها کنار ساحل چادر می‌زنند و بعضی دیگر روی ماسه‌های نرم یا زیرانداز می‌نشینند. به‌غیر از آفتاب گرفتن، می‌شود شنا کرد یا قایق‌سواری. می‌شود با موتور چهارچرخ در ساحل گشتی زد یا با پاراسل، اسب‌سواری و پاراگلایدر ولی از آنجا که ساحل گیسوم توریستی‌ است برای وسایل تفریحی‌اش باید پول خوبی هم خرج کرد. در حاشیه ساحل، پارک بادی و ترامپولین هم برای سرگرم‌شدن بچه‌ها موجود است.
کنار ساحل، بازارچه کوچکی هم هست که وسایل حصیری، صنایع‌دستی، مربا و چیزهای ترش می‌فروشد. در همان ساحل بلال، آش، فالوده و لبو هم پیدا می‌شود. تصویر ماهی‌هایی که تازه صید شده‌اند و روی زغال کباب می‌شوند، شما را هم وسوسه خواهد کرد.

آن طرف‌ها دیگر کجا برویم؟
آبشار ویسادار در شهر پره‌سر سر راهتان قرار دارد. با گذشتن از رضوان‌شهر به پره‌سر می‌رسید. در مرکزشهر، خیابانی ۱۵ کیلومتری از بین جنگل می‌گذرد و شما را به آبشار می‌رساند. آبشار نزدیک جاده قرار گرفته و با پایین رفتن از چند پله می‌شود به آن رسید.
قلعه رودخان یکی دیگر از جاهای دیدنی گیلان است که نزدیک فومن قرار گرفته. دوراهی‌ای وجود دارد که از راست به سمت فوشه و از چپ به روستای رودخان می‌رود. مسیر رودخان را انتخاب کنید تا به روستا برسید. فقط این‌که باید خیلی اهل پیاده‌روی باشید و رفتن از صدها پله را به جان بخرید.

زینب مرتضایی‌فرد
روزنامه‌نگار