ولایت عشق

12 سال پیش بود که مسؤولان فرهنگی موسسه جوانان آستان قدس رضوی به این فکر کردند چطور می‌توانند راهی پیدا کنند تا در دهه‌کرامت که همه آرزوی زیارت امام رضا‌(ع) را در این زمان دارند اگر نمی‌توانند به مشهد مقدس و حرم مطهر بیایند، حداقل بتوانند زیارتی با جان و دل اما از راه دور داشته باشند. تا این‌که ایده پرچم امام رضا‌(ع) به ذهن‌شان رسید. ایده‌ای که توانست تا امروز دوازدهمین دوره‌اش را نیز سپری کند و پرچم را به بیشتر نقاط کشور بفرستد. پرچم‌هایی که هرکدام مامورانی دارند متشکل از چند خادم و روحانی کاروان که مسؤول چرخاندن پرچم در شهرهای مختلف هستند و اجرای مراسم‌ که بسته به زمان و موقعیت آن انجام می‌شود. به همین بهانه سراغ یکی از این کاروان‌ها رفتیم؛ کاروانی که امسال ماموریتش در استان سیستان و بلوچستان است. استانی که اتفاقا بیشتر مردم آنجا سنی هستند، ولی عشق و ارادت‌شان به امام هشتم‌(ع) کم نیست و برای همین هم این کاروان در این سفر با کسانی برخورد داشته که هر سال به زیارت امام رضا‌(ع) می‌رفتند و امسال که امام رضا‌(ع) به دیدار آنها رفته دیگر سر از پا نمی‌شناسند.

ارزش زیارت از راه دور
محمدجعفر اسلامی، روحانی کاروان زیرسایه خورشید است. روحانی‌ای که امسال شش سال می‌شود با این کاروان و پرچم متبرک شده راهی شهرهای گوناگون شده و تجربه این چند سال برایش وصف نشدنی است؛ تجربه‌ای که به او ثابت کرد چقدر مردم ایران تشنه زیارت امام هشتم‌(ع) هستند که حتی با دیدن پرچمی که از حرم امام رضا‌(ع) آمده است، سر از پا نمی‌شناسند و دوست دارند از همین راه دور نیز سلامی به ضامن آهو کنند. اسلامی درباره اولین جرقه های شکل‌گیری حرکت این پرچم و راهی شدن به شهرهای گوناگون می‌گوید: «ایجاد این کاروان و تفکر ابتدایی‌اش بر این هدف استوار بود که فضای حرم و داخل آن را که یک فضای بسیار معنوی است بتواند در دهه کرامت در نقاط گوناگون ایران و حتی جهان گسترش دهد و به آن وسعت بخشد. برای همین هم خادمان به همراه پرچم امام رضا‌(ع) و یک روحانی که با فرهنگ رضوی آشناست به استان‌های مختلف می‌روند و در سخنرانی‌ها و برنامه‌های زیر سایه خورشید حضور پیدا می‌کنند.»
او همچنین دیگر هدف مهم این حرکت را از سوی کاروان انتقال سبک زندگی امام رضا‌(ع) عنوان کرده و ادامه می‌دهد: «البته مهم‌ترین هدف از این حرکت جنبه فرهنگی آن یعنی انتقال سبک زندگی امام رضا‌(ع) در دهه کرامت است. تلاش شده این هدف را بتوان در کل ایران اشاعه داد.» اما این تمام ماجرا نیست و روحانی کاروان زیر سایه خورشید به این نکته هم تاکید می‌کند که با این کار می‌خواهند ارزش زیارت راه دور را نشان دهند که کمتر از زیارت نزدیک نیست و در این زمینه توضیح می‌دهد: «با آن‌که زیارت از راه نزدیک بهترین نوع زیارت است؛ اما زیارت تنها منحصر به این شکل نمی‌شود و حتما لازم نیست به حرم آمد و آن وقت زیارت انجام گیرد. بلکه هر کسی در هرجایی از جهان هم باشد اگر به قلبش مراجعه کند و در دل خود امام رضا‌(ع) را حس و به او سلام کند آن زیارت را به نام خود ثبت کرده است.» به گفته این روحانی، فلسفه زیارت یعنی ارتباط قلبی زائر با امام. این پرچم هم این پیام را به تمام عاشقان و دلداده‌های امام رضا‌(ع) می‌رساند که اگر راه مسافتی‌تان دور است راه دل‌تان را نزدیک کنید که باز هم این سبک زیارت از سوی امام هشتم‌(ع) قبول خواهد بود.

فعالیت‌هایی که تماما مردمی هستند
حجت‌الاسلام اسلامی با بیان این‌که در سال‌های اول گرداندن پرچم تنها در چند استان محدود می‌شد، می‌گوید: «در سال‌های ابتدایی گرداندن پرچم امام رضا‌(ع) توسط کاروان زیر سایه خورشید تنها در چند شهر بود؛ اما استقبال از این اتفاق آنقدر زیاد شد که دیگر در کل کشور این کاروان‌ها ماموریت پیدا کرده‌اند و می‌روند.» کاروان‌هایی که تمام فعالیت آنها و هزینه‌هایی که در آن صورت می‌گیرد تماما مردمی بوده، بدون آن‌که بودجه دیگری صرف چنین فعالیت‌هایی شود: «زیر سایه خورشید تماما مردمی است و توسط آستان قدس رضوی و ارتباطش با مردم همچنان پایدار مانده است. آستان قدس رضوی تلاش کرده است در این فعالیت زیر سایه خورشید را همراهی و خادم‌های امام رضا(ع) را با یک روحانی راهی شهر و دیارهای گوناگون کند.»
او در زمینه راهی شدن کاروان‌ها به شهرهای گوناگون توضیح می‌دهد: «آن‌طور که برنامه‌ریزی شده است در تمام استان‌ها کاروان‌هایی فرستاده می‌شود و این کاروان‌ها براساس قابلیتی که هر استان دارد و اظهار نیاز می‌کند، تعدادشان متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال ممکن است یک استان به یک کاروان نیاز داشته باشد و یک استان به چهار تا پنج و حتی کاروان‌های بیشتر. کاروان‌هایی که هر کدام مشتمل بر سه تا چهار خادم و یک روحانی می‌شود و هر استان یک مدیر تیم دارد تا روند حرکت کاروان به درستی صورت گیرد.»
اسلامی در پاسخ به این پرسش که مقصد کاروان‌ها در هر استان به چه صورت تعیین می‌شود، پاسخ می‌دهد: «زمانی که کاروان‌ها وارد استان‌های گوناگون می‌شود هدف تنها مقاصد خاص نیست. با کاروان می‌توانید به هر جایی بروید. از مسجد و هیات و نماز جمعه گرفته تا بیمارستان، دیدار از بیماران، خانواده شهدا، جانبازان، دانشگاه‌ها و زندان‌ها.»
خاطرات فراموش نشدنی
آقای اسلامی از زمان‌هایی می‌گوید که با کسانی برخورد داشته که آرزوی زیارت دارند؛ اما در آن زمان امکان رفتن به مشهد برایشان فراهم نبوده و برای همین با دیدن پرچم بسیار خوشحال می‌شوند: سال گذشته بود که ما پرچم را به استان گلستان بردیم. گویا یک جانبازی شب قبل از آن‌که ما به محله آنها برسیم در دلش آرزوی رفتن به مشهد داشته و بی‌خبر از همه چیز وقتی می‌خوابد خواب می‌بیند خادم‌های امام رضا‌(ع) به دیدارش رفته‌اند. وقتی از خواب بیدار می‌شود با خود فکر می‌کند تعبیر این خواب چیست و ناگهان وقتی متوجه می‌شود که پرچم امام رضا‌(ع) به همراه خادمانش وارد محل و کوچه آنها شده و با ذوق و شوقی وصف نشدنی به سراغ کاروان می‌آید، مقابل کاروان زانو می‌زند و شروع به گریه می‌کند. وقتی با او صحبت کردیم فهمیدیم او هر سال به زیارت امام رضا‌(ع) می‌آمده اما امسال امکان سفر برایش مهیا نبوده و وقتی شب قبل در عالم رویا خواب می‌بیند و فردای آن روز با خادمان و پرچم امام رضا‌(ع) مواجه می‌شود دیگر سر از پا نمی‌شناسد.

دلدادگان اهل بیت همه جا هستند
عاشقان سنّی مذهب امام رضا‌(ع)

این روزها هم اسلامی همراه کاروان در استان سیستان و بلوچستان به سر می‌برند. استانی که اتفاقا حال و هوای امام رضایی گرفته‌ و اهالی‌اش با دیدن پرچم امام رضا‌(ع) دلشان راهی مشهد می‌شود.
او از یک امام جمعه سیستان و بلوچستان می‌گوید که با وجود سنی بودن به استقبال پرچم آمده است و از زنی می‌گوید که با وجود فقیر بودن اما سعی می‌کرده هر سال به زیارت امام رضا‌(ع) برود؛ اما امسال دیگر توان مالی به او اجازه سفر به مشهد نداده است و حالا که می‌بیند پرچم آقایش به آنجا رفته خوشحال است که حداقل زیارت از راه دورش را دارد و می‌تواند با قلب‌اش به مشهد برود.
اسلامی امیدوار است تا سال‌های سال این کاروان‌های پرچم امام رضا‌(ع) ادامه پیدا کند. چون از این طریق دل بسیاری از مردم‌ را شاد کرده‌اند. دلخوشی که این روزها بسیاری از مردم به آن نیاز دارند و حالا خادمان امام رضا‌(ع) دست به دست هم داده‌اند تا این دلخوشی را در تمام نقاط مختلف کشور، محروم و غنی، بیمار و سالم، زندانی و آزاد و... برای مدتی هر چند کوتاه، اما پربار و ارزشمند منتقل کنند. شما هم امیدوار باشید. شاید همین روزها شما هم پرچم امام رضا‌(ع) رادر شهر خودتان زیارت کردید.

یک خاطره خاص و شنیدنی
آزادی یک اعدامی با ضمانت ضامن آهو

تجربه شش ساله و رفتن به مکان‌های مختلف و دیدار با افراد گوناگون،« اسلامی» را به این باور رسانده که آدم‌های گوناگون با دیدن پرچم امام رضا‌(ع) واکنش‌های ناب و منحصر به فردی از خود نشان داده‌اند. واکنش‌های گوناگونی که هر کدام از آنها به صورت مجزا در ذهن این روحانی ثبت شده است و او را شگفت‌زده کرده که تا چد حد مردم می‌توانند عاشق امام رضا‌(ع) باشند که با دیدن پرچم او دل و جان‌شان برود و چندان شور و شعفی در وجودشان شکل گیرد که وصف آن ناممکن به نظر می‌رسد.
اسلامی در این زمینه می‌گوید: «در این سال‌ها متوجه شده‌ام ارتباط مردم با خادم‌ها و پرچم امام رضا‌(ع) بسیار خاص است. پرچم امام رضا‌(ع) برای بسیاری مانند بوی پیراهن یوسف برای یعقوب است. بسیاری هستند برای زیارت امام رضا‌(ع) نیامده‌اند؛ اما حال و هوایی امام رضایی را در این روزها و با دیدن پرچم می‌گیرند.»
برای همین هم خاطرات بسیاری در ذهن این روحانی ثبت شده است که یکی از بهترین آنها خاطره‌ای است که در زندان برای او اتفاق افتاده است.«کسانی که به واسطه و دلایل گوناگون نتوانسته‌اند به زیارت بیایند، اما توانسته‌اند پرچم امام رضا‌(ع) را ببینند، تبرک بگیرند و زیارت از راه دور کنند، اما یک اتفاق برای من بسیار خاص بود: یک شخصی بود که حکم اعدام داشت و چند سال بود به دلیل همین جرم در زندان به سر می‌برد.
ما خدمت خانواده مقتول رفتیم و با رو زدن به خادمان پرچم امام رضا‌(ع) از او خواستیم تا فرد قاتل را ببخشند. معرفت ولی دم، با ذکر و نوای امام رضا‌(ع) و حضور پرچم و خادمان موجب شد تا یکباره نظرها برگردد و رضایت دهند. این اتفاق در این سال‌ها یکی از بهترین خاطراتی بود که در ذهن من مانده است.»

آزاده باقری
روزنامه‌نگار