بفرمای ایــران به چینــی‌ها

لغو روادید ایران برای گردشگران کشور چین موضوع تازه‌ای نیست، زمزمه‌هایش از ماه‌های پایانی سال95 شروع شد، اما تا همین یک سال پیش، پانگ سن، سفیر چین در ایران نسبت به این موضوع اظهار بی‌اطلاعی می‌کرد و می‌گفت، درباره لغو روادید از سوی ایران صحبتی مطرح نشده است.
این زمزمه اما رفته رفته جدی‌تر شد و کم‌کم با پیشنهادهای دیگری با هدف رونق گردشگری کشورمان، روی میز مذاکره قرار گرفت و منتظر اعلام توافق وزارت خارجه و سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شد؛ از لغو روادید گروهی برای گردشگران چینی گرفته تا صدور روادید رایگان تزانزیت در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) و حتی همان بحث حذف مهر ورود در گذرنامه.
در نهایت اول خبر حذف مهر ورود به ایران از گذرنامه اتباع خارجی و حالا لغو یکطرفه روادید ایران برای اتباع چین اعلام شد تا مهر تاییدی باشند بر سیاست‌های جدید مسؤولان گردشگری کشورمان در راستای جذب گردشگر؛ موضوعی که علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهور هم آن را تایید می‌کند و با اشاره به جمعیت قابل‌توجه گردشگران چین می‌گوید: هدف‌گذاری ما این است که با ظرفیت‌ها و جاذبه‌های گسترده کشورمان بتوانیم سالانه میزبان دو‌میلیون گردشگر چینی باشیم.
مونسان در ادامه با اشاره به این‌که لغو روادید یکی از راهکارهای جذب گردشگر است، تاکید می‌کند: باید باور کنیم صنعت گردشگری به‌مراتب از صنعت نفت اقتصادی‌تر است و این درآمد پایدار تحریم‌پذیر
نیست.
چرا چین؟!
با اتخاذ این تصمیمِ جدید گرچه روال معمول نظامِ لغو روادید به هم خورده و امتیازی که باید دوجانبه می‌بوده و به گردشگران هر دو کشور داده می‌شد حالا به صورت یک‌جانبه از سوی کشور ما برای گردشگران چینی در نظر گرفته شده است، اما انتظار می‌رود نظر گردشگران چینی به ایران جلب شود. با این حال با اعلام این خبر از همان ابتدا یک سوال در ذهن خیلی‌ها مطرح شد، چرا چین؟!... خیلی‌ها می‌خواستند بدانند چرا این تسهیلات ویژه برای گردشگران کشور چین در نظر گرفته شده؛ این سوال اما از نظر آمارهای رسمی دنیای گردشگری به یک پاسخ مشخص می‌رسد؛
به آماری عجیب و قابل توجه که از سفر حدود 129 میلیون چینی به خارج از کشورشان در سال 2017 خبر می‌دهد؛ آماری که در سال بعد یعنی 2019، به حدود 150 میلیون نفر می‌رسد و عنوان بیشترین تعداد گردشگر را به اتباع این کشور اختصاص می‌دهد. در این بین مقصد گردشگران چینی تا به حال، بیشتر کشورهای شرق آسیا، حوزه اقیانوس آرام، ایالات متحده آمریکا و روسیه بوده و سهم کشور ما از این آمارکمتر از 70 هزار نفر !
ارزآوری 5/1 میلیارد دلاری
رقابت اما برسر جذب گردشگران چینی از زمانی شروع شد که اقتصاد چین با رشدی عجیب روبه‌رو شد؛ رشدی که نتیجه‌اش تغییر سبک زندگی طبقه متوسط و متمول این کشور بود و نتیجه‌اش آمار 10 درصدی سفر خارجی برای کل جمعیت این کشور. اتفاقی که باعث شده کشورهای زیادی در جذب گردشگران این کشور باهم رقابت کنند و حالا پای کشور ما هم با این تصمیم به این رقابت باز شده است. تا جایی که کارشناسان گردشگری زیادی معتقدند اگر کشور ما بتواند در یک برنامه میان‌مدت یک درصد از گردشگران چینی (یعنی رقم 5/1 میلیون نفر در سال) را جذب کند، در صورت در نظر گرفتن میانگین ورود هزار دلار به ازای هر گردشگر چینی، این میزان گردشگر می‌تواند حداقل سالانه 5/1 میلیارد دلار درآمد ارزی روانه کشور کند.
نگرانی برای اقامت‌های غیررسمی
این تصمیم اما مخالفان و موافقان خودش را دارد. مخالفان دست روی نگرانی‌هایی می‌گذارند که به حضور گردشگران چینی بدون روادید در اقامتگاه‌های غیررسمی ایران منتهی می‌شود. گرچه این نگرانی به نظر معاون گردشگری کشور خیلی جدی نیست، ولی تیموری در همین رابطه می‌گوید: انتظارمان این است که در اقامتگاه‌های رسمی و دارای مجوز ساکن شوند و این موضوع ارتباطی به این‌که روادید وجود داشته باشد یا خیر ندارد.
شفاف باشیم، جای نگرانی نیست
به گفته تیموری، اگر اطلاع‌رسانی درباره مراکز اقامتی به‌درستی انجام گیرد و نرخ‌ها صحیح و شفاف اطلاع داده شود دیگر کسی در مراکز غیررسمی که نمی‌داند چه اتفاقی در انتظارش است، ساکن نخواهد شد و باید در این زمینه بخش خصوصی نیز کمک کند تا نرخ‌ها شفاف شوند و اطلاع‌رسانی به‌خوبی انجام گیرد. این موضوع می‌تواند در اسکان گردشگران داخلی نیز موثرباشد.
چینی‌های زرنگ
اما سید محمد‌ علی اشرف واقفی، نایب‌رئیس هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران به ما می‌گوید، با توجه به شناختی که از اتباع کشور چین در دنیا وجود دارد، ورود بدون روادید آنها به کشور چندان بی‌هزینه نخواهد بود. واقفی در توضیح بیشتر می‌گوید: در مورد چینی‌ها ما با شناختی که از اتباع این کشور داریم می‌بینیم در همه جای دنیا اتباع این کشور سعی می‌کنند کمترین منافع را به آن کشور برسانند و وجود یک محله برای چینی‌ها در بیشتر کشورها شاهد همین حرف است؛ یعنی تجربه ثابت کرده اتباع این کشور بیشتر با این هدف می‌آیند که برای خودشان در یک کشور منفعت جذب کنند و باید ببینیم این هدف آنها به هدف گردشگری ما نزدیک است یا نه.
بی‌فایده هم نیست
با این حال نایب‌رئیس هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران هم تایید می‌کند در نظر گرفتن تسهیلات اینچنینی می‌تواند در جذب گردشگر به کشور موثر باشد، گرچه از نظر او این موضوع فقط یکی از حلقه‌های زنجیره گردشگری است و توجه به مسائل دیگری مثل امکانات رفاهی و ... هم جزو اولویت‌های گردشگران خارجی در انتخاب یک کشور به عنوان مقصد گردشگری‌شان به شمار می‌رود.

یک سیاست تشویقی خوب

موضوعی که خسرو خوزانی یکی از راهنمایان گردشگری باسابقه‌کشورمان هم آن را تایید می‌کند. یک سیاست تشویقی خوب است. خوزانی در این باره می‌گوید: برای این‌که یک گردشگر در کشوری که به عنوان مقصد انتخاب کرده پول خرج کند، باید به مسائلی که برای او جذاب است هم پرداخته شود و از این نظر ما هنوز کمبودهایی داریم که باید در رفع آن تلاش کنیم. خوزانی البته به عنوان یک فعال عرصه گردشگری معتقد است اتخاذ این سیاست‌های تشویقی در نهایت به سود صنعت گردشگری ایران است.
گردشگری، فقط هتلداری نیست
خوزانی با اشاره به همین موضوع می‌گوید: شاید جامعه هتلداران از اقامت گردشگران بدون روادید در اقامتگاه‌های غیررسمی گلایه‌مند باشد، ولی ما باید به این نکته هم توجه کنیم که صنعت گردشگری فقط بحث هتلداری نیست. ما باید به درآمدی که از طریق فروش صنایع‌دستی به این گردشگران عاید ایران می‌شود، به هزینه سفرهای زمینی و هوایی آنها در داخل کشور و مسائل مشابه دیگر هم توجه کنیم؛ از این نظرها حضور گردشگران چینی در کشور ما اتفاق خوبی است.

مینا مولایی

ایران