گوش درد کودکانه!

التهاب گوش میانی چیست؟

التهاب گوش میانی یا اوتیت مدیا در پشت یک پرده گوش سالم اتفاق می‌افتد؛ یعنی در التهاب گوش میانی، پرده پارگی ندارد. التهاب گوش میانی در اطفال و کودکان بیشتر شایع است و می‌تواند به صورت حاد یا سروز باشد. التهاب گوش میانی از ابتدا می‌تواند به صورت سروز خود را بروز دهد و گاهی التهاب گوش میانی سروز، به دنبال التهاب گوش میانی حاد شروع می‌شود. به طور کلی، 85 درصد اطفال و کودکان می‌توانند به التهاب گوش میانی دچار شوند، در واقع این بیماری شایع‌ترین عفونت باکتریایی در اطفال به حساب می‌آید. احتمال ابتلا به این بیماری در کودکانی که یکی از افراد خانواده آنها سابقه ابتلا به اوتیت مدیا را دارد بیشتر است. علاوه بر این، قرارگیری کودک در معرض دود دخانیات (سیگار و قلیان)، درصد ابتلا را بالا می‌برد. کودکانی که به مهدکودک می‌روند، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. آن دسته از کودکانی که دچار بزرگی لوزه سوم هستند نیز می‌توانند به التهاب گوش میانی دچار شوند.

روی علائم تمرکز کنید

التهاب گوش میانی حاد می‌تواند در اطفال و کودکان منجر به تب و گوش درد شود، ضمن این‌که پزشک در زمان معاینه متوجه قرمز و برجسته شدن پرده گوش خواهد شد. اما التهاب گوش میانی نوع سروز در بیشتر موارد علائمی ندارد و والدین به‌دلیل بروز کم‌شنوایی فرزندشان را برای معاینه نزد پزشک می‌برند. پرده گوش در معاینه به صورت کدر دیده می‌شود و حالت عقب‌رفته پیدا می‌کند و یک مایع غیر چرکی نیز می‌تواند وجود داشته باشد. برای تشخیص قطعی از روش‌های تشخیصی مختلف مثل شنوایی سنجی بهره گرفته می‌شود.

درمان باید جدی گرفته شود

التهاب گوش میانی حاد با بهره‌گیری از آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود و در صورتی که آلرژی هم مطرح باشد، آلرژی را نیز باید کنترل کرد. کنترل آلرژی به صورت‌های مختلف می‌تواند صورت بگیرد که می‌توان به شست‌وشوی بینی با محلول‌های مخصوص این کار، اسپری و قرص‌هایی که در بازار برای این منظور وجود دارند، اشاره کرد. درمان آلرژی باید حتما زیر نظر پزشک متخصص گوش و حلق و بینی صورت بگیرد چون مصرف خودسرانه دارو، نه تنها کمکی به کودک نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث تشدید مشکل شود. دوره درمانی با آنتی‌بیوتیک می‌تواند بین 10 تا 14 روز با توجه به شرایط بیمار ادامه پیدا کند. کنترل تب و درد نیز جزو مواردی است که در درمان مورد توجه قرار می‌گیرد. درمان التهاب گوش میانی سروز نیز تا حدودی شبیه نوع حاد است با این تفاوت که سه دوره درمان برای بیمار در نظر گرفته می‌شود و در صورتی که مشکل باقی بماند، جراحی باید صورت بگیرد. درمان جراحی می‌تواند به چند شکل مختلف و با توجه به وضعیت بیمار انجام شود. برای مثال، ممکن است برداشتن لوزه سوم از طریق جراحی، یکی از کارهایی باشد که برای درمان التهاب گوش میانی انجام شود. گذاشتن لوله هواگیری روی پرده گوش نیز ممکن است از طریق جراحی صورت بگیرد. گاهی در التهاب گوش میانی حاد تکرار شونده نیز این احتمال وجود دارد که از لوله هواگیری استفاده شود. اما نباید این مساله را از یاد برد که تا زمان باقی ماندن عوامل زمینه‌ای، باز هم احتمال عود بیماری وجود دارد پس عوامل زمینه‌ای هم باید مد نظر قرار بگیرند. شاید برخی والدین نگرانی زیادی در ارتباط با مساله جراحی داشته باشند، ولی واقعیت این است که جراحی با هدف درمان التهاب گوش میانی، جراحی خطرناکی به حساب نمی‌آید و بیمار در همان روز جراحی با صلاحدید پزشک مرخص می‌شود.

این عوارض جدی است

ابتلا به التهاب گوش میانی از هر نوعی که باشد در صورت عدم درمان ممکن است منجر به کم‌شنوایی، پارگی مزمن پرده گوش، سفتی پرده گوش، سفت شدن استخوان میانی و نکروز استخوانچه‌های گوش میانی شود. والدین نباید درمان را به تاخیر بیندازند و از انجام هر نوع خوددرمانی بپرهیزند چون درمان در چنین شرایطی پیچیده‌تر خواهد شد. گاهی کودک در اثر سرماخوردگی دچار گوش‌درد می‌شود و والدین به این مساله توجه نمی‌کنند که این مساله دردسرساز خواهد شد.

یک نکته فرعی

شاید خیلی از والدین تصور کنند رفتن به استخر می‌تواند التهاب گوش میانی را در پی داشته باشد، اما واقعیت این است که رفتن به استخر، ارتباط چندانی به التهاب گوش میانی ندارد. این احتمال وجود دارد که برخی والدین گوش فرزند خود را بعد از استخر یا حمام با گوش پاک‌کن یا وسایل دیگر تمیز کنند‌. وارد کردن هر نوع جسم خارجی داخل گوش، کار اشتباهی است و نباید با تصور پاک کردن گوش چیزی وارد آن کرد. استفاده از گوش پاک‌کن یا هر وسیله دیگری می‌تواند گوش کودک را مستعد عفونت گوش خارجی کند. فشرده شدن جرم داخل گوش، کیپ شدن گوش و کم‌شنوایی می‌توانند برخی عوارض استفاده از گوش‌پاک کن یا وارد کردن هر جسم خارجی در گوش باشد. بعد از حمام یا استخر، تنها خشک‌کردن قسمت خارجی گوش مجاز است.

شیشه شیر دردسر ساز

تغذیه اطفال با شیشه شیر یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند به التهاب گوش میانی منجر شود. والدین باید به این مساله توجه داشته باشند که فرزندشان هنگام تغذیه با شیشه شیر به صورت خوابیده نباشد و در حالت نیمه نشسته قرار بگیرد. بی‌توجهی به این مساله می‌تواند باعث حرکت شیر از پشت حلق به سمت دهانه شیپور استاش گوش شود و در نهایت احتمال بروز التهاب گوش میانی را افزایش بدهد.

کاملیا تجریشی