برخی هنجارشکنی‌ها در سد لفور سوادکوه، بار دیگر اهمیت نظارت بر صنعت گردشگری را گوشزد کرد

سوء استفاده غیر اخلاقی از گردشگری

غروب عید فطر، همه آنهایی که در دالان‌های تودرتوی فضای مجازی چرخ می‌زدند، چشم‌شان به تصاویری خورد که با هشتگ سد لفور منتشر می‌شدند؛ تصاویری تکان دهنده از تفریح چند جوان در آب‌های سد لفور با پوششی نامتعارف؛ سیل واکنش‌ها به این حرکت به فاصله کوتاهی از انتشار تصاویر، در همان فضای مجازی شروع شد، از لزوم برخورد با هنجارشکنان گرفته تا پیام‌های طنزی که از نصب تابلوی خطر عبور از مرزهای اخلاقی به جای خطر غرق شدن در حاشیه سدها خبر می‌دادند؛ این ماجرا اما در حافظه خیلی‌ها چرخ خورد و آنها را یاد ماجرایی مشابه انداخت ؛ یاد فیلمی که از تک خوانی یک زن گردشگر در محله هرده ابیانه در آخرین جمعه اردیبهشت منتشر شده بود. بعضی‌ها هم یاد خبری افتادند که روزهای اول خرداد منتشر شد و از توقف حرکت قطارهای گردشگری به دلیل روزه خواری و عدم رعایت شئونات اسلامی حکایت می‌کرد؛ خبرهای کوچک و بزرگی که وقتی کنار هم چیده شدند، از ضرورت نظارت بر صنعت گردشگری در کشورمان گفتند؛ صنعتی با آینده‌ای روشن که به نظر می‌رسد در و پیکر درستی ندارد و با تکرار اتفاقات مشابه، می‌تواند قطار صنعت گردشگری را از مسیر اصلی اش خارج کند و به بیراهه ببرد!

کد خبر: ۱۲۱۰۹۳۹

هر چیزی برای خودش فرهنگی دارد
اتفاقی که با وجود حوادث پیش آمده چندان دور از ذهن نیست. این را اویس کیانی، رئیس سابق انجمن راهنمایان گردشگری کشور به ما می‌گوید و تاکید می‌کند، صنعت گردشگری ما رشد نمی‌کند مگر زمانی که همه افراد فعال و درگیر در این عرصه، با فرهنگ گردشگری آشنا باشند؛ فرهنگی که به گفته او باید هم توسط مجریان گردشگری، هم قانون‌گذاران و هم مردم عادی رعایت شود. کیانی می‌افزاید: اگر این فرهنگ گردشگری و کدهای ذاتی این صنعت در جامعه ما جا بیفتد و نهادینه بشود می‌توانیم انتظار داشته باشیم که صنعت گردشگری هم راه درست خودش را در پیش بگیرد.
همیشه نگرانیم که مبادا ...
رئیس سابق انجمن راهنمایان گردشگری کشور در ادامه با انتقاد از رعایت نشدن این کدها و اصول اولیه گردشگری در کشور ما چه در حوزه قانون‌گذاری، چه مردم و جوامع محلی و چه فعالان گردشگری، می‌گوید: نتیجه این اتفاق، ماجراهایی مثل سد لفور است که خارج از عرف و هنجارهای جامعه ماست و طبیعتا با واکنش شدید جامعه هم مواجه می‌شود و متاسفانه ما در هر فصل سال نگران وقوع چنین حرکت‌هایی هستیم.
به گفته این کارشناس حوزه گردشگری، یک نگرانی همیشگی از رفتارهای غیرمتعارف گردشگران در هر فصل سال، در دل فعالان صنعت گردشگری به وجود آمده؛ نگرانی از تکرار حادثه‌های مشابه و در نهایت اتخاذ برخوردهای چکشی که به گفته او، بیشترین ضربه را به صنعت گردشگری کشور می‌زنند.
ضربه به صنعت کلان گردشگری
موضوعی که سیدحمایت میرزاده، سخنگوی فراکسیون گردشگری مجلس شورای اسلامی هم آن را تایید می‌کند و به ما می‌گوید: تکرار حوادث اینچنینی در حوزه گردشگری کشور تبعات خوبی به دنبال ندارد.
میرزاده در توضیح بیشتر می‌گوید: در همه جای دنیا خط قرمزهایی در عرصه فرهنگی وجود دارد که مردم ملزم به رعایت آنها هستند و اینطور هم نیست که فقط مختص جامعه ما باشد. خط قرمز‌های جامعه ما هم که مشخص است و برای این‌که صنعت گردشگری ما از رونق نیفتد، ضرورت دارد که از سوی تمامی گردشگران چه گردشگران داخلی و چه توریست‌ها رعایت شود.
سخنگوی فراکسیون گردشگری مجلس ادامه می‌دهد: هم خود مردم و هم مسؤولان ما باید بدانند که این نوع هنجارشکنی‌ها در نهایت به اهداف کلان گردشگری یک منطقه لطمه می‌زند و برای جلوگیری از تکرار آن، باید فرهنگسازی بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.
جای خالی نظارت میراث فرهنگی
در همین‌باره محمد علی اشرف واقفی، نایب رئیس جامعه تورگردانان هم معتقد است تکرار حادثه‌هایی مشابه در نهایت به صنعت گردشگری کشور ضربه می‌زنند. واقفی هم به ما می‌گوید: این ماجرا مصداق همان ضرب‌المثل قدیمی است که تر و خشک با هم می‌سوزند و اگر این موضوع سر زبان‌ها بیفتد که گردشگرها رفتارهای ناهنجاری در یک منطقه گردشگری دارند، در نهایت کل صورت مساله پاک می‌شود و کسی کار ندارد که اینها با تور مجوز‌دار به منطقه آمده بودند یا به صورت شخصی یا با تور غیرمجاز.در نهایت همه آنها از گردشگری در این منطقه محروم می‌شوند!
واقفی اضافه می‌کند: ما بارها به ضرورت نظارت‌ها در این حوزه از سوی نهادهای مختلف تاکید کرده‌ایم و معتقدیم فقدان این نظارت، منجر به تکرار حوادثی مثل ماجرای ابیانه و... می‌شود که در نهایت، هر نهادی هم که در این حوزه کوتاهی کرده باشد، باز مسؤولیت وقوع این اتفاق‌ها به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برمی‌گردد چون متولی این امر در کشور است .
فرهنگ جامعه میزبان باید رعایت شود
در درآمدزا بودن صنعت گردشگری چه گردشگری داخلی و چه خارجی شکی نیست؛ درآمدی مستمر و همیشگی که اگر مورد توجه قرار بگیرد، می‌تواند به یکی از منابع اصلی تغذیه اقتصاد یک کشور تبدیل شود و در نهایت نویدبخش روزهایی بهتر باشد؛ اتفاقی که تاکید می‌کند گردشگری فعالیتی دوسویه و دوسر سود است و باید توسط همه افراد زیرمجموعه حوزه گردشگری رعایت شود، چه جامعه مهمان و چه جامعه میزبان. از این منظر جامعه مهمان دارای ارزش‌ها و باورهای فرهنگی متنوعی است، باورها، ارزش‌ها و فرهنگی که باید متناسب با جامعه میزبان تغییر کند.
محمدعلی فیاضی، کارشناس گردشگری می‌گوید: گردشگران مهمان با ورود به جامعه میزبان برای کسب پذیرش و استقبال باید ضمن حفظ شئون و اصول پذیرفته شده آن جامعه، احترام و ادب را رعایت و احساس تعلق خاطر را نسبت به آن سرزمین داشته باشند.
به اعتقاد این کارشناس گردشگری، گردشگران مسؤولان فرهنگی مسؤولیت‌پذیری هستند که باید به حفظ محیط زیست و فرهنگ سایر جوامع احترام بگذارند و در مقابل، جوامع میزبان نیز با توجه به این‌که از محل درآمدهای گردشگری به توسعه‌ای فراخور دست یافته‌اند باید بتوانند تعامل مثبت و سازنده‌ای را با گردشگران برقرار کنند، طوری که گردشگران را متقاعد کنند که دوباره از این مقصد بازدید کنند.
گردشگری اخلاق‌مدار کجاست؟
پس لرزه‌های حوادث مشابه، از ماجرای روزه‌خواری در قطار گردشگری گرفته تا تک‌خوانی گردشگر زن در ابیانه و حالا هنجارشکنی در سد لفور، حالا حالاها ادامه دارد.
پس‌لرزه‌هایی که خیلی‌ها را یاد حاشیه‌های به‌وجود آمده بعد از برگزاری تورهای گردشگری غیرمتعارف در یکی از جزایر بکر هرمزگان می‌اندازد؛ ماجرایی با اما و اگرهای زیاد که در نهایت از بی‌خبری دستگاه‌های نظارتی در حوزه گردشگری حکایت داشت؛ حوزه‌ای که به گفته معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری باید اخلاق‌مدار باشد!
ولی تیموری با اشاره به این موضوع می‌گوید: نه تنها در ایران، بلکه در سطح بین‌المللی برای این حوزه، کدهای اخلاقی طراحی شده که بر این اساس به جامعه محلی سفارش می‌کند خدمات شایسته به گردشگر بدهد و در عین حال گردشگر را ملزم می‌کند به قوانین، عرف و هنجارهای جامعه محلی و میزبان احترام بگذارد. این مقام مسؤول با اشاره به این‌که گردشگری هنجارشکنی نیست هم تاکید می‌کند: عرف، قوانین و باورهای محلی نباید نادیده گرفته شود.