فاز خودکفایی

مرغ همسایه غاز است!
رضا خیامیان، عضو هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در خصوص اعلام آمادگی شرکت‌های ایرانی برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی گفت: ماه رمضان سال گذشته در دیداری که با جمعی دیگر از فعالان اقتصادی با رئیس‌جمهور داشتیم واگذاری فاز 11 پارس جنوبی به شرکت‌های داخلی را مطرح کردم که ایشان از این امر استقبال کردند.
وی افزود: همچنین قرار شد طرح 4 میلیارد یورویی شرکت توتال به صد طرح کوچک تقسیم شده و در اختیار شرکت‌های کوچک اروپایی و داخلی قرار گیرد چون سهامدار این شرکت‌ها آمریکایی نیست که در شرایط تحریمی از این طرح خارج شوند.
عضو هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت اظهار کرد: با کمیساریای عالی اروپا نیز هماهنگی‌های لازم صورت گرفته بود تا شرکت‌های اروپایی بتوانند با شرکت‌های داخلی شریک شوند، در این زمینه قدم‌های اساسی برداشته شد چون این شرکت‌ها با خودشان به کشور پول و فناوری می‌آوردند.
خیامیان با بیان این‌که قرار بود سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور نیز جذب این طرح‌ها شود، عنوان کرد: این مسأله در حال پیشرفت بود ولی راهکاری برای نقل و انتقالات پولی باید انجام می‌شد، این در حالی است که اینستکس نیز به سرانجام مطلوبی نرسید تا معاملات مالی دو طرف به نتیجه برسد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به توان شرکت‌های ایرانی برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی گفت: قرارگاه خاتم، مپنا و پتروپارس که برای این امر اعلام آمادگی کردند نیز به دنبال راهکاری برای کوچک کردن این طرح هستند تا از توان بقیه شرکت‌ها نیز استفاده شود.
عضو هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت افزود: با این حال بنده اعتقاد دارم خود شرکت‌های ایرانی می‌توانند به راحتی این فاز را توسعه دهند کما این‌که اگر از سال 92 فاز 11 را به این شرکت‌ها واگذار می‌کردیم اکنون و پس از گذشت شش سال قطعاً فاز 11 پارس جنوبی آماده بهره‌برداری بود ولی همیشه مرغ همسایه غاز است.
این فعال بخش خصوصی صنعت نفت اظهار کرد: باید امتیازاتی که به شرکت‌های خارجی در این زمینه اعطا شده را به شرکت‌های ایرانی نیز بدهند، این در حالی است که ما همیشه شاهد این مسأله بوده‌ایم که پول شرکت‌های ایرانی را با تأخیر زیاد به آنها پرداخت می‌کنند.
خیامیان تصریح کرد: وزارت نفت 33 طرح در قالب قراردادهای جدید نفتی موسوم به IPC تعریف کرده است که بین شش تا هفت طرح به شرکت‌های مختلف از جمله اویک واگذار شده و قرار بر این بود ده طرح را نیز خرداد سال جاری به دیگر شرکت‌ها واگذار کند و بقیه نیز به مرور زمان واگذار شوند، به همین دلیل پیمانکارهای ایرانی به این امر ورود کرده و منتظر هستند.

شرکت‌های ایرانی می‌توانند 75 درصد فاز 11 پارس جنوبی را به عهده بگیرند
رضا پدیدار، عضو انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در خصوص اعلام آمادگی شرکت‌های ایرانی برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی گفت: به اعتقاد بنده بخشی از کار را شرکت‌های ایرانی می‌توانند انجام دهند و بخشی دیگر از آن را به لحاظ تجهیزات و دانش فنی باید با شرکت‌های بین‌المللی شریک شویم. وی افزود: به عبارت دیگر می‌توان گفت 75درصد طرح را شرکت‌های داخلی می‌توانند توسعه دهند و مابقی را باید با شرکت‌های بین‌المللی در زمینه اکتشاف و تولید پیش ببریم.
عضو انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت اظهار کرد: شرکت‌های خارجی برای ورود و همکاری با وزارت نفت در توسعه فاز 11 پارس جنوبی به شدت راغب هستند، ولی تحریم‌های آمریکا مانع از این همکاری شده است، لذا به نظر می‌رسد ما باید خودمان دنبال بهترین راهکار جایگزین برای این امر باشیم. پدیدار در خصوص گزینه‌های جایگزین موجود برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی گفت: باید تجمیع توانی، هم در زمینه داخلی و هم خارجی در این زمینه صورت گیرد که پیشنهاد بنده این است شرکت‌های کوچک و متوسط را در این زمینه وارد کنیم و با آنها شریک شویم تا از هر کدام بخشی از نیازهایمان را مرتفع کنیم. وی در خصوص واگذار نکردن این طرح به شرکت‌های ایرانی از جانب وزارت نفت تصریح کرد: توسعه این فاز مستلزم وجود مدیریت طرح است تا یک شرکت این امر را راهبری کند که هنوز شرکتی در این زمینه اعلام آمادگی نکرده است. رئیس سابق انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در پایان افزود: وزارت نفت باید جهت راهبری طرح آن را به مناقصه گذاشته و راهبری آن را به صورت یک کنسرسیوم درآورد تا فاز 11 پارس جنوبی توسعه یابد.

با شرکت‌های داخلی، فاز 11 سال 94 به تولید گاز می‌رسید
یک منبع آگاه در صنعت نفت، درباره تکمیل و توسعه فاز 11 پارس جنوبی به خبرنگار ما گفت: در فاز 11 برای نمونه می‌خواستند دستگاه تقویت فشار نصب کنند و چند سال است که معطل شرکت‌های خارجی ماندیم و کاری پیش نرفته است در حالی که شرکت‌های ایرانی می‌توانند مانند فازهای دیگر، عملیات بهره‌برداری را انجام دهند.
وی گفت: اگر سال 92 توسعه فاز 11 پارس جنوبی به شرکت‌های داخلی واگذار شده بود، سال 93 تا 94 برداشت گاز از این فاز صورت می‌گرفت و ظرف دو سال هزینه کل طرح پوشش داده می‌شد.
وی با بیان این‌که اجرای فاز 11 به دلیل تحریم‌ها هزینه بیشتری دارد، افزود: فاز 11 حفاری خاصی ندارد و به ساده‌ترین شکل ممکن می‌توان برداشت از آن را انجام داد. برای برداشت گاز از این فاز نیاز به دکل دریایی داریم که اکنون 60 درصد دکل‌های دریایی بیکار در صنعت نفت کشورمان داریم که می‌توان برای توسعه این فاز از آنها استفاده کرد.
این فعال صنعت نفت تصریح کرد: نگرانی ما برای فاز 11 نیست و برای همه فازهای پارس جنوبی است. فازهای گازی پس از چند سال با افت فشار روبه‌رو می‌شوند و اگر می‌خواهیم نگران باشیم باید نگران فازهایی باشیم که از عمرشان ده سال می‌گذرد و یک‌بار هم به شرکت‌های ایرانی اعتماد نکردیم تا از کمپرسورهای تقویت فشار آنها استفاده کنیم. استفاده از کمپرسورهای تقویت فشار باعث می‌شود اگر ایرادی در عملکرد آن به وجود می‌آید برای تولیدات بعدی مرتفع شود، اما وقتی شرکت‌های ایرانی به بازی گرفته نمی‌شود و به فکر پهن کردن فرش قرمز جلوی مدیران کراوات‌زده غربی هستیم معطل ماندن فاز 11 و دیگر فازها نتیجه کارمان می‌شود.
وی تاکید کرد: تجهیزاتی که شرکت‌های داخلی مانند مپنا در اختیار دارند و در طرح‌های نفتی و گازی دیگر استفاده شده با نمونه‌های خارجی و اروپایی هیچ تفاوتی ندارد و اگر دولت بتواند هزینه طرح فاز 11 را تأمین کند شرکت‌های داخلی به‌راحتی می‌توانند آن را به توسعه برسانند و برداشت از آن را انجام دهند.
این مقام آگاه با بیان این‌که فازهای یک، 11 و 19 لب مرز قرار دارد، ادامه داد: فازهای لب مرز با فازهای دیگر تفاوت ندارد و ایران در طول سال‌های گذشته توانسته خود را در این زمینه تقویت کند.

آمادگی قرارگاه خاتم، مپنا و پتروپارس
اخیرا سعید محمد، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) در گفت‌وگو با تسنیم از آمادگی این قرارگاه برای توسعه ایرانی این فاز خبر داده است. قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در سال‌های اخیر طرح‌های بزرگ‌تر از فاز 11 پارس‌جنوبی همچون فاز 12 پارس جنوبی و پالایشگاه ستاره خلیج فارس را احداث کرده است. فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) از مذاکرات این قرارگاه با مجموعه وزارت نفت به منظور توسعه ایرانی فاز 11 پارس جنوبی و آمادگی این قرارگاه برای انجام این کار خبر داد و گفت: فاز 11 پارس جنوبی در حال حاضر یک قرارداد بین ایران و شرکت‌های CNPC چین و توتال فرانسه دارد که باید این قرارداد تعیین تکلیف شود و طبق مذاکراتی که داشتیم، قرار شد ابتدا وزارت نفت این قرارداد را تعیین تکلیف کنند، سپس پیشنهادهایی که برای توسعه این فاز پارس جنوبی داشتیم بررسی شود. محمد افزود: اعلام کرده‌ایم امکان تأمین مالی توسعه فاز 11 را داریم و می‌توانیم این طرح را کاملا داخلی‌سازی کنیم. وی ادامه داد: در بخش سکوهای تقویت فشار فاز 11 که در حال حاضر فناوری آن در ایران موجود نیست در صورتی که مجموعه وزارت نفت به ما برای توسعه این فاز اعتماد کند ما می‌توانیم با ارتباطی که با بخش‌های مربوطه در خارج از کشور می‌گیریم این فناوری را به داخل کشور وارد کرده و نیازهای این طرح را در راه توسعه برطرف کنیم. پیش از این شرکت گروه مپنا نیز برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی با توان داخلی اعلام آمادگی کرده بود. از سوی دیگر شرکت پتروپارس ـ که خود یکی از شرکای توسعه فاز 11 طبق قرارداد سال 96 است ـ نیز آمادگی دارد حداقل بخشی از این طرح را توسعه دهد.

تأخیر 2 ساله در بهره‌برداری از فاز 11 پارس جنوبی، ثمره اعتماد به توتال

اصغر ابراهیمی اصل، معاون سابق وزارت نفت در خصوص اعلام آمادگی شرکت‌های ایرانی برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی عنوان کرد: قطعاً شرکت‌های ایرانی توانایی تکمیل فاز 11 پارس جنوبی را دارند. وی افزود: شرکت‌هایی مثل پتروپارس، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، مپنا، قرارگاه خاتم‌الانبیاء و اویک و کسانی که در ساخت فازهای دیگر مشارکت داشتند می‌توانند این مهم را تحقق بخشند، چون این فاز با فازهای دیگر هیچ فرقی ندارد، اما به جای ساختن یک سکوی بزرگ 15 هزار تنی باید سه سکو ساخته شود. معاون سابق وزیر نفت تصریح کرد: متاسفانه دولت‌های یازدهم و دوازدهم به جای اعتماد به شرکت‌های ایرانی کار را به شرکت توتال فرانسه واگذار کردند که این امر ضررهای زیادی به کشور وارد کرده است.
ابراهیمی اصل در ادامه گفت: در سال‌های اخیر قطر ظرفیت افزایش تولید گاز را در مرزهای مشترک با ایران بالا برده است، به همین دلیل باید مذاکرات سیاسی بین قطر و ایران برای متوقف شدن این امر صورت گیرد چون هر دو کشور باید به اندازه سهم خود از فاز 11 پارس جنوبی که نزدیک‌ترین فاز به مناطق مرزی است، بهره ببرند. وی در خصوص تعلل شرکت توتال برای توسعه این فاز نیز اظهار کرد: از ابتدا، واگذار کردن توسعه فاز 11 پارس جنوبی به توتال اشتباه بود. در زمان تصدی وزارت نفت توسط آقای زنگنه در دولت اصلاحات این پروژه به توتال واگذار شد و حتی زمین هم در اختیار این شرکت گذاشته شد، البته آن موقع این فاز با فازهای دیگر هیچ فرقی نداشت ولی با تعلل فراوان این امر به نتیجه نرسید و توتال از ادامه کار سر باز زد. این کارشناس نفت افزود: اما در دولت یازدهم که زنگنه دوباره وزیر نفت شد، توسعه پروژه فاز 11 پارس جنوبی از پتروپارس گرفته شده و حتی شرکت چینی پیمانکار آن را به نحو بدی از آن خارج کردند به این امید که توتال صف‌شکنی کرده و دوباره به این امر ورود می‌کند، ولی باز هم این شرکت بدقولی کرده و مهمتر از آن اطلاعات بهره‌برداری از تمام فازهای پارس جنوبی را از وزارت نفت گرفته و برای افزایش تولید در قطر به این کشور واگذار کرد به این امید که بهره‌برداران آمریکایی و اروپایی که توسعه خطوط گاز قطر در این محدوده را بر عهده دارند تولید خود را افزایش دهند. ابراهیمی گفت: این بزرگترین خطای راهبردی وزارت نفت بود، چون با اعتماد به توتال به طور متوسط روزانه 15 میلیون دلار به ایران ضرر زده است ولی با این وجود وزارت نفت در این زمینه منفعل عمل کرده و هیچ اقدامی برای محکوم کردن این شرکت در مجامع بین‌المللی نکرده است.
وی اذعان کرد: تا قبل از توتال، شرکت پتروپارس 11 درصد فاز 11 پارس جنوبی را توسعه داده بود، به همین دلیل در وضعیت فعلی باید کنسرسیومی تشکیل شود و شرکت‌های ایرانی مثل پتروپارس، قرارگاه خاتم و شرکت گسترش با هم کار را توسعه بدهند. معاون سابق وزارت نفت در خصوص راهکارهای توسعه فاز 11 پارس جنوبی توسط شرکت‌های داخلی تصریح کرد: از نظر فنی راهکارهایی برای توسعه این امر وجود دارد، به طوری که می‌توانیم سه سکو بسازیم و قطر لوله‌های انتقال گاز برای تحمل فشار را محاسبه کنیم تا گاز به خشکی برسد، این کار را می‌توانند با کمپرسورهای کوچک و چند کمپرسور بزرگ انجام دهند که این کمپرسورهای کوچک را شرکت مپنا به راحتی می‌تواند بسازد.