نان خوزستان زیر آب است

شما اخیرا در مصاحبه‌ای از دستگاه‌هایی گفته‌اید که کار خدمات‌رسانی به مناطق سیل‌زده را رها کرده‌اند.
منظور من رها کردن کار نبوده است؛ منظور من این بوده که با آن جدیتی که در طول بحران، دنبال می‌کردند، کار را تا آخر انجام نداده‌اند. در طول بحران و سیل، خدمات بسیار زیادی کردند و هزینه‌های بسیار زیادی را انجام دادند که از نظر ما ارزشمند و قابل احترام است. صحبت بنده این است که ارائه خدمات باید تا انتها انجام شود. به همین خاطر باید با این دستگاه‌ها همکاری داشته باشیم و تعامل کنیم. انتظارمان این است که این دستگاه‌ها 20‌روز تا یک ماه دیگر، به فعالیت ادامه دهند.
یعنی تا یک ماه دیگر مشکلات سیل خوزستان حل می‌شود؟
مشکلات اساسی، تا یک ماه دیگر حل می‌شود. در حال حاضر همه مشکلات در حال رفع شدن است. همه روستاییان به خانه‌های خود بازگشته‌اند. اولین دغدغه و نیاز مردم سیل‌زده کشت تابستانه است. باید آب‌هایی که در زمین‌های کشاورزی مانده است، تخلیه کنیم تا کشت تابستانه انجام شود. امسال به خاطر پر بودن سدها شرایط خوبی داریم. در شوش، اهواز، باوی، ملاثانی، کارون، شادگان و خرمشهر، تخلیه آب‌ها از زمین‌های کشاورزی تا حدود زیادی انجام شده است. در سوسنگرد، دشت آزادگان و هویزه آب هنوز در زمین‌های کشاورزی باقی مانده‌ که دوستان باید کمک کنند تا آب از زمین‌ها تخلیه شو‌د. در روستاهایمان، تقریباً آب تخلیه شده است. هدف ما این است که در روستاها، مردم، به روال عادی و کشت و کار بازگردند. دغدغه اول امروز روستاییان، تأمین معیشت و کشت است. در حال حاضر 30 هزار هکتار زمین‌های زراعی در دشت آزادگان هنوز زیر آب است که امکان کشاورزی را از کشاورزانی که تا چند روز دیگر باید کشت تابستانه را شروع کنند، گرفته است.
شما به‌عنوان مدیر بحران استان خوزستان، عملکرد دستگاه‌ها را رصد کرده‌اید، عملکرد کدام یک از دستگاه‌ها از همه بهتر بوده است؟
نیروهای مسلح، سپاه، بسیج، راه و شهرسازی، نفت در مناطق نفت‌خیز جنوب، راهداری، جهاد کشاورزی، کشت و صنعت نیشکر، آب و برق و فاضلاب روستایی و شهری و راهداری، همه با هم پای کار بودند و تلاش کردند که اگر نبودند، ما نمی‌توانستیم مدیریت بحران را آن طور که درست است، انجام دهیم. با کمک یکدیگر، 15‌میلیون متر مکعب آب را بدون این که آسیبی به زیرساخت‌های شهری برسد یا آسیب جانی برای کسی پیش آید، از مناطق سیل‌زده استان خارج کردند.
همه اینها نشانه همدلی است و همکاری جمعی دستگاه‌های اداری و استان‌های همجوار را می‌طلبد.
خسارت‌های سیل، چقدر جبران شده است؟
بنیاد مسکن، کار را شروع کرده است. تعمیرات، بازسازی و نوسازی را دنبال می‌کند. بسته‌های اقلام و کالاها هم به‌طور مداوم در حال توزیع هستند. جهاد کشاروزی نیز خسارت‌های وارده بر زمین‌های کشاورزی را برآورده کرده و در هفته آینده اولین خسارت‌ها را پرداخت خواهد کرد.
بخش عظیمی از خسارت‌هایی که در سیل ایجاد شده، به دامداران وارد شده است، این خسارات‌ چه‌طور جبران خواهد شد؟
در طول مدتی که سیل در استان بود، ما حدود سه میلیارد تومان علوفه برای دام‌های دامداران خریداری کردیم و در اختیارشان قرار داده‌ایم. در حال حاضر، وضعیت دام‌ها در شرایط عادی است.
شما در مصاحبه‌ای درباره اعتراض نماینده صلیب سرخ به خدمات‌رسانی به مردم سیل‌زده گفته بودید، نماینده صلیب سرخ، چرا به شما اعتراض کردند؟
من درباره این قضیه با صدا و سیما صحبت کردم و مدارک و مستندات را ارائه دادم. صدای نماینده صلیب سرخ جهانی را پخش کردیم که ایشان گفته بودند خدمات‌رسانی در حد هتل پنج ستاره و شش ستاره است. من گفته بودم که در کمپ‌های رسمی‌مان و بر این ترکیب هم تأکید کردم. در کمپ‌های رسمی ما کولر، تخت، غذا و حتی استخر هم داشتیم. حرف رئیس صلیب سرخ این بوده است که باید مشارکت مردم بیشتر شود تا این که شما خودتان همه کارها را انجام دهید. از این منظر ایشان به ما ایراد وارد کرده بودند. در مصاحبه دیگری عنوان کردم این تعریفی از خدمات جمهوری اسلامی ایران است، نباید به این تعریف اعتراض کرد. در کمپ‌های غیر رسمی، اهالی روستا به جنگل پناه برده بودند و ما به دنبال آنها رفتیم و به آنها چادر و غذا دادیم و برای آنها سرویس‌های بهداشتی ایجاد کردیم. در روستای مگرانت، صد کانکس با کولر گازی نو در اختیار مردم قرار داده‌ایم که مردم در آن زندگی می‌کنند. در حال حاضر، در روستای حمدان سلجه 38 کانکس با کولر گازی در حیاط خانه‌ها کار گذاشته‌ایم تا مردم از این کانکس‌ها استفاده کنند؛ تا زمانی که خانه‌ها ساخته شوند.

کشاورزان به کشت پاییزه هم نمی‌رسند
عصمت فرجوانی را همه می‌شناسند، مادر دو شهید و یک جانباز که به نام «مادر شهدا» معروف است و در اهواز زندگی می‌کند. او اما حالا فعال اجتماعی و کارآفرین است و برای زنان اهوازی سرپرست خانوار، شغل ایجاد می‌کند. در روزهایی که سیل، مناطق سوسنگرد، حمیدیه و شادگان را درگیر کرده بود، او به کمک اهالی استانش رفت. فرجوانی درباره ساخت و ساز و احیای خانه‌ها در مناطق سیل‌زده می‌گوید: من ندیده‌ام ساخت و سازی در مناطق سیل‌زده انجام شود. مادر شهدای فرجوانی توضیح می‌دهد: «تنها در تلویزیون دیدم که بنیاد مسکن قراردادی برای ساخت خانه امضا کرده است.» از یک ماه پیش تا به حال اما، او نشانی از خانه‌سازی ندیده است. فرجوانی توضیح می‌دهد در زمین‌های کشاورزی مناطقی مانند سوسنگرد و شادگان آب فروکش کرده است؛ اما گل و لای از سیل در زمین‌ها باقی مانده‌ است. از نظر فرجوانی، مشکل حالا آب‌هایی که باید تخلیه شوند، نیست، مشکل مهم کشاورزان، همین گل و لایی است که زمین‌ها را ویران کرده و امکان کشت تابستانه را به کشاورزان نمی‌دهد. او توضیح می‌دهد زمین‌های کشاورزی نه‌تنها آماده کشت تابستانه بلکه آماده کشت پاییزه هم نیستند.

فقط آمار گرفته‌اند

سیل منطقه گسترده‌ای از استان بزرگ و پهناور خوزستان را دربرگرفته‌است. دست‌کم پنج رودخانه بزرگ این استان طغیان کرد و منطقه گسترده‌ای هم به زیر آب رفت. روناک رستمی، به عنوان مددکار اجتماعی به بسیاری از مناطق و روستاهایی که سیل تخریب‌شان کرده. رفته و از حال و روز مردم جویا شده است. او به مدت یک ماه در حمیدیه، شوش و سوسنگرد، فعالیت کرده رستمی درباره فعالیت دستگاه‌های دولتی در استان خوزستان به ما می‌گوید: «من هیچ ارگان دولتی را که در حال فعالیت در مناطق سیل‌زده باشند، ندیدم.» او البته تأکید می‌کند که بنیاد مسکن استان، از خانه‌های آسیب‌دیده آمار گرفته ‌است، ولی این که طبق نظر استاندارد، تعمیرات و بازسازی خانه‌ها در انجام است، وجود ندارد.‌ به‌جز یکی دو روستا که کنار خانه‌های ویران‌شان چادر زده‌اند همه به روستا بازگشته‌اند. البته از نظر رستمی مشکل همین جاست. اهالی در خانه‌های ویران‌شان که هر لحظه خطر ریزش و نشست دارد، ساکن هستند. بسیاری از زمین‌های کشاورزی، هنوز زیر آب هستند. به گفته این مددکار اجتماعی، حالا به‌جز محصولاتی که آماده برداشت بودند و از بین رفته‌اند، زمین‌های کشاورزی هم خراب شده‌اند. بسیاری از زمین‌های کشاورزی، تبدیل به باتلاق شده‌اند و امکان کشت دیگر برای کشاورزان وجود ندارد.

لیلا شوقی
جامعه