شانزه لیزه در دود و آتش

هفته دوم تظاهرات علیه سیاست‌های اقتصادی دولت فرانسه در پاریس، پایتخت و دیگر شهرهای این کشور که از صبح شنبه آغاز شده بود تا پاسی از شنبه‌شب ادامه یافت. پلیس فرانسه برای متفرق کردن هزاران تظاهر‌کننده در خیابان مشهور شانزه‌لیزه پاریس، از گاز اشک‌آور و ماشین‌های آب‌پاش استفاده کرد. تظاهر‌کنندگان که به «جلیقه زردها» معروف هستند به افزایش بهای سوخت و سیاست‌های اقتصادی دولت فرانسه معترضند.
تصاویر منتشرشده از تظاهرات شب گذشته، شانزه‌لیزه و خیابان‌های اطراف را مانند یک میدان نبرد میان نیروهای پلیس و تظاهر‌کنندگان مبدل کرده است که در میان دود و آتش قرار دارد. در خلال تظاهرات در پاریس، یک خودروی یدک‌کش به آتش کشیده و منفجر شد. تصاویری از آتش‌سوزی در شانزه‌لیزه نیز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.
در نزدیکی خیابان فریدلند پاریس، پلیس به تظاهر‌کنندگانی که پرچم فرانسه در دست داشتند و شعار «ماکرون، استعفا» سر می‌دانند و او را «دزد» خطاب می‌کردند، گلوله‌های پلاستیکی شلیک کرد. شمار تظاهر‌کنندگان در خیابان شانزه‌لیزه پاریس حدود 8000 نفر برآورد شده است. جلیقه‌زردها تلاش داشتند به سمت کاخ ریاست‌جمهوری فرانسه، الیزه حرکت کنند اما پلیس مانع آنها شد.
تظاهرات هزاران نفری
دولت فرانسه اعلام کرد طی روز شنبه و در سراسر این کشور ۸۱ هزار نفر در تظاهرات شرکت کردند. در پی خشونت‌های دیروز، پلیس ۱۳۰ نفر را در پاریس و دیگر نقاط این کشور بازداشت کرد. پلیس پاریس نیز اعلام کرد در تظاهرات‌ روز شنبه، ۲۰ نفر مجروح شدند که چهار نفر از آنها از نیروهای امنیتی بودند. شنبه هفته گذشته نیز ۳۰۰ هزار نفر در سراسر فرانسه در قالب جلیقه زردها به سیاست‌های اقتصادی مکرون اعتراض سراسری کردند که در پی آن دو نفر کشته و ۶۰۰ تن دیگر زخمی شدند. تظاهرات‌ اعتراضی در فرانسه از ۲۶‌آبان ماه آغاز شده بود. اعتراضات جلیقه‌زردها به دیگر بخش‌های خاک فرانسه خارج از سرزمین اصلی نیز گسترش پیدا کرده است. در جریان اعتراضات جلیقه زردها در جزیره رئونیون فرانسه واقع در اقیانوس هند، چند خودرو به آتش کشیده شد.
علت اعتراضات چیست؟
مخالفان به اعمال مالیات بر سوخت‌های فسیلی که توسط دولت مکرون در سال گذشته میلادی ارائه شد، معترض هستند. دولت فرانسه می‌گوید این مالیات‌ها به منظور ترغیب شهروندان این کشور برای استفاده از وسایل حمل‌ونقل پاک است.
قیمت گازوئیل که عمومی‌ترین سوخت مصرفی در خودروهای فرانسه است در ۱۲ ماه گذشته حدود ۲۳ درصد افزایش داشته و به طور متوسط به 51/1 یورو در هر لیتر رسیده است. دلیل این افزایش بالا رفتن قیمت جهانی نفت در ۱۲ ماه گذشته پیش از سقوط اخیر و همچنین مالیات مازادی است که دولت مکرون برای حمایت از کمپین خودروی سالم و سوخت سالم بر مواد هیدروکربن در سال جاری میلادی قرار داده که به ازای هر لیتر گازوئیل حدود 5/7و برای هر لیتر بنزین حدود چهار سنت بر قیمت عادی سوخت افزوده است.
مکرون افزایش سه چهارمی قیمت نفت را دلیل اصلی افزایش هزینه سوخت اعلام کرده و افزایش مالیات سوخت‌های فسیلی را فشاری برای سرمایه‌گذاری جهت رسیدن به سوخت‌های جدید و سالم‌تر اعلام کرده است.
دست‌های پشت پرده
جنبش جلیقه‌های زرد علیه این اصلاحات به راه افتاد؛ جنبشی که به هیچ حزب و سازمانی وابسته نیست و از طریق شبکه‌های اجتماعی شکل گرفته است. ظاهرا رانندگان و شماری از اتحادیه‌های بازرگانی و احزاب سیاسی از عوامل محرک برای آغاز موج اعتراض‌ها در این کشور بودند. این در حالی است که بعضی ناظران بر این باورند که نیروهای وابسته به جریان‌های افراطی و از جمله جبهه ملی فرانسه در این اعتراضات نقش پررنگی ایفا می‌کنند. کریستوف کاستانر، وزیر کشور فرانسه احزاب راست افراطی و به طور مشخص مارین لوپن، رهبر جبهه ملی فرانسه را به شلعه‌ور کردن اعتراض‌ها متهم کرد، اما لوپن با رد این اتهام خواستار پاسخگویی دولت به معترضان شد.

خجالت بکشید!

رویترز گزارش کرد این ناآرامی‌ها به یک دردسر برای ماکرون تبدیل شده است؛ چراکه او خود را به مثابه یک قهرمان در برابر تغییرات اقلیمی می‌بیند. دامنه خشونت در جریان تظاهرات بزرگ روز شنبه به اوج خود رسید. همین موضوع باعث شد امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه در یک پست توییتری نسبت به اقدامات خشن و تحریک‌آمیز شماری از شرکت‌کنندگان در این تظاهرات واکنش نشان دهد. مکرون از نیروهای پلیس به دلیل شجاعت و حرفه‌ای‌گری آنها برای مواجهه با تظاهر‌کنندگان و بازگرداندن آرامش نسبی به پاریس قدردانی کرد. مکرون خطاب به معترضان نوشت: «شرم بر کسانی که به نیروهای پلیس حمله کردند. در فرانسه خشونت جایی ندارد».

امیر عباس اصغری
بین‌الملل